Covid-19 Pandemi Sürecinde Bireylerin Serbest Zamanlarına İlişkin Okuryazarlık ve Zaman Yönetimlerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 81 - 91, 30.04.2021

Fatma Sakar , Pınar Güzel Gürbüz , Melike Esentaş , Özge Yavaş Tez

Öz

Çalışmanın amacı, covid-19 pandemi döneminde bireylerin serbest zaman yönetimi ve serbest zaman okuryazarlıklarının demografik değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma belirlenen 131’ikadın, 129’u erkek olmak üzere toplam 260 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada “Boş Zaman Yönetimi Ölçeği (BZYÖ)” ve ‘’Serbest Zaman Okuryazarlığı Ölçeği (SZOÖ)’’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, güvenilirlik analizi, t-testi, Anova ve Post-ad hoc analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre “cinsiyet” değişkeni açısından Serbest Zaman Okuryazarlığı Ölçeğinin “temel serbest zaman okuryazarlığı” alt boyutunda farklılık olduğu (t= 2,19
(K); 4.33 (E); 4,17 p<05); meslek değişkeni açısından Serbest Zaman Okuryazarlık Ölçeği’nin “temel serbest zaman okuryazarlığı” alt boyutu ile meslek değişkeni açısından ortalama puanlar açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir (TSZ, F=2,52 p<05).Yaş değişkeni açısından Serbest Zaman Okuryazarlık Ölçeği’nin ‘’işlevsel serbest zaman okuryazarlığı’’ alt boyutu ile yaş değişkeni açısından ortalama puanlar açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir (İSZ, F=3,08 p<05). Boş Zaman Yönetimi Ölçeği’nin “amaç belirleme ve yöntem” alt boyutu ile cinsiyet değişkeni açısından kadınlar ve erkekler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir (t= 2,01 (K); 3,63 (E); 3,41 p<05). Boş Zaman Yönetimi ölçeğinin ‘’boş zaman tutumu’’ ve ‘’programlama’’ alt boyutları ile yaş değişkeni açısından ortalama puanlar açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir (BZT, F=4,94 p<05; P, F=5,38 p<05).

Anahtar Kelimeler

Serbest zaman, okuryazarlık, Serbest zaman yönetimi, Covid-19 pandemi

Kaynakça

• Akatay, A. (2003). Örgütlerde Zaman Yönetimi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 10, Sayfa: 282-300.
• Akgül, B.M., Karaküçük, S. (2015). Boş zaman yönetimi ölçeği: Geçerlik- güvenirlik çalışması, International Journal of Human Sciences, 12(2), 1867-1880.
• Arslan, S. (2018). Yetişkin eğitimi bağlamında serbest zaman okuryazarlığı ölçeği geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalışması, Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(14), 101-116.
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve Sosyal Bir Değer Olarak Okuryazarlık, Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
• Ayyildiz-Durhan, T. (2020). The effect of leisure literacy on leisure exercise in university students. International Journal of Educational Methodology.
• Ayyıldız Durhan, T. & Kurtipek, S. (2021). The Predictive Effect of Curiosity and Exploration Tendencies of Physical Education Teacher Candidates on Leisure Literacy, International Journal of Education Technology and Scientific Researches.
• Caz, Ç., Aydoğdu, V., Tunçkol, H.M., Öncü, E. (2015). Zaman Yönetimi ve Stres İlişkisi: Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencileri Örneği, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 50.
• Cengiz, R., Satılmış, S.E. (2020). Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğüne Bağlı Yurtlarda Kalan Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zaman Okuryazarlıklarının İncelenmesi, International Journal of Contemporary Educational Studies, (IntJCES), ISSN : 2458-9373.
• Çelik, E.R., (2018). Modern Toplumda Serbest Zamanın İşlevi ve Planlanması, The Academic Elegance, 5(9), ss: 77-92.
• Demir G., Alpullu, A. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Yönetiminin Değerlendirilmesi, Avrasya Spor Bilimleri Araştırmaları, ERISS, Cilt 5, Sayı 1, ISSN 2636-8269, ss. 94-102.
• Gürbüz, M., Aydın, A.H. (2012). Zaman Kavramı ve Yönetimi, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi / KSU Journal of Social Sciences 9 (2), Sayfa: 4.
• Kurar, İ., Baltacı, F. (2014). Halkın Boş Zaman Değerlendirme Alışkanlıkları: Alanya Örneği, International Journal of Science Culture and Sport August 2014 : Special Issue 2 ISSN : 2148-1148.
• Kurudayıoğlu, M. ve Tüzel, S. (2010). 21. Yüzyıl Okuryazarlık Türleri, Değişen Metin Algısı ve Türkçe Eğitimi. TÜBAR-XXVIII. 283-298.
• Küçükeşmen, E., Şimşek, A., Türkoğlu, M.E. (2020). Önlisans Öğrencilerinin Sosyodemografik Özelliklerine Göre Boş Zaman Yönetimi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 2020/3, Sayı:38, s.202-231
• Sevinç, Ö.S., Aktan, O. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zaman Etkinliklerinin Belirlenmesi (Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Asya Öğretim Dergisi, 5(1), ss: 28- 43.
• Yasav, Ö. (2019). Tedavi Ve Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanan Bireylerin Serbest Zaman Algıları ve Serbest Zaman Değerlendirme Yöntemleri İle Madde Kullanım Durumları Arasındaki İlişki: Ankara İli Örneği, İstanbul Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.