TÜRKİYE’DEKİ BELEDİYELERİN İÇ KONTROL SİSTEMLERİNİN ETKİNLİĞİNİN DIŞ DENETİM BULGULARINA GÖRE ANALİZİ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 4, 74 - 92, 22.12.2017

Süleyman Ağmaz

Öz

İç
kontrol sistemi, kurumların amaçları doğrultusunda belirledikleri hedeflerine
ulaşılmasına engel olabilecek riskleri en aza indirerek yönetime mevzuata
uygun; etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde faaliyet gösterildiği, varlık ve
kaynakların yönetildiği; düzenli, zamanında ve güvenilir bilgi ile raporlar
üretildiği gibi hususlarda makul güvence sağlayan, kurumun tüm çalışanları
tarafından hayata geçirilen mali ve mali olmayan bütün yöntem ve süreçleri
içeren bütüncül bir yönetim aracıdır. Önemli miktarda
kamu kaynağı kullanarak pek çok farklı alanda yerel hizmet sunan belediyelerin
sağlıklı bir şekilde yönetilebilmeleri ve hedeflerine ulaşabilmelerinde etkin
bir şekilde işleyen iç kontrol sistemi yönetimin en önemli yardımcısı
olacaktır.

Çalışmada iç kontrol sistemi kavramsal
olarak ele alınmakta, sistemin önemine, amacına, unsurlarına ve belediyelerdeki
iç kontrol sistemine değinilmekte ve ayrıca Türkiye’deki belediyelerin iç kontrol sistemlerinin etkinliği Sayıştay Dış
Denetim Genel Değerlendirme Raporu bulgularına göre analiz edilmektedir. Bu
kapsamda çalışmanın amacı; belediyeler için etkin bir iç kontrol sisteminin
önemini vurgulamak ve denetimlerde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için
katkı sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

İç Kontrol, Kamu İç Kontrol Standartları, Dış Denetim, Belediyeler

Kaynakça

• Aksoy Tamer (2005), “Ulusal ve Uluslar Arası Düzenlemeler Bağlamında İç Kontrol Ve İç Kontrol Gerekliliği Analitik Bir İnceleme”, Mali Çözüm Dergisi, ISMMMO Yayın Organı 72.sayı Tem-Eyl 2005 s. 138-164.
• Akyel, Recai (2010). “Türkiye’de İç Kontrol Kavramı, Unsurları ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi”, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:17 Sayı:1 s.83 -97.
• Alagöz, Ali (2008). İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Önemi Ve Denetim Komiteleri İle İç Denetim Birimi İlişkisinin Hata Ve Hilelerin Önlenmesindeki Rolü, (Ed. Z. Doğan ve M.E. İnal), Güncel İşletmecilik Konuları Tablet Kitabevi, Konya.
• Alikadıoğulları, Arzu (2011). Türkiye’de Mali Reform Kapsamında İç Kontrol Sistemi Uygulaması Maliye Bakanlığı Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Aytaç, Alp (2014). İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Bayar Doğan(2005). “Sayıştayın Anatomisi”, Maliye Dergisi, Sayı:148 (Mart-Nisan 2005), Ankara.
• Bozkurt, Ömer; Ergun, Turgay; Sezen, Seriye(1998). Kamu Yönetimi Sözlüğü, TODAİE Yayını, Ankara.
• Maliye Bakanlığı Bütçe Ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (BÜMKO) (2014). Kamu İç Kontrol Rehberi v.1, Ankara.
• COSO (2013), “Internal Control- Integrated Framework Executive Summary”,
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı (ÇSGB)(2013). İç Kontrol El Kitabı. Yayın No: 3, Ankara.
• Çatıkkaş, Özgür (2005). Bankalarda İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Fonksiyonunun Etkinliği. Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Bankacılık Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Eralp, İlker; Bozbaş, Bülent (2014). Kamu Yönetiminde İç Kontrol&Ön Mali Kontrol. BEKAD Yayınları, Antalya. Güredin, Ersin (2014). Denetim ve Güvence Hizmetleri. Türkmen Kitabevi, 14. Baskı, İstanbul.
• Hatunoğlu, Zeynep ve Diğerleri (2012). “İç Kontrolün Muhasebe Sistemindeki Hata Ve Hilelerin Önlenmesindeki Rolü Üzerine Bir Alan Çalışması”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 20, s. 169-189.
• Kepekçi, Celal (2002). “Tasdikten Doğan Sorumluluk ve Denetim Riski”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı: 1 Cilt: 50. s.255-258.
• MİGM (Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü)(2016). 2015 Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, Ankara.
• ÖNDER, M. Fahrettin. (2008). Türk Hukukunda İç Denetim ve Uluslararası Standartlara Uyum, Asil Yayın Dağıtım, Ankara
• Özeren, Baran (2004). INTOSAI: Kamu Kesimi İç Kontrol Standartları Rehberi, T.C. Sayıştay Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Pickett K. H. Spencer (2010). The Internal Auditing Handbook, John Wiley&Sons Ltd, 3rd Ed., United Kingdom.
• Senal, Serpil (2011). “Bağımsız Denetim Kalitesinin Arttırılmasında Kamu Gözetim Kurulu’nun Rolü: Bağımsız Denetim Firmaları Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Toroslu, Mahmut Vefa (2014), Türk Ticaret Kanunu Kapsamında İç Kontrol ve İç Denetim, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) (2015). Türkiye’de Yerel Yönetimler, Salmat Basım, Ankara.
• Uyar, Süleyman (2009). İç Kontrol ve İç Denetim: 5018 Sayılı Kanun Açısından Değerlendirme, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Yılancı, Münevver (2006). İç Denetim – Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi İşletmesi Üzerine Bir Araştırma, Nobel Yayın Dağıtım,2. Baskı, Ankara. Yılancı, Münevver (2015). İç Denetim ve İç Kontrol Değerleme Rehberi, Detay Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara
• Yurtsever, Gürdoğan. (2009). “Türk Bankacılığında Uyum Faaliyetleri”. İç Denetim Dergisi, 24, 20-29.
• Sayıştay(2014), Sayıştay Düzenlilik Denetimi Rehberi, Ankara.
• Sayıştay(2015), Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu, Ankara.
• Sayıştay(2017), 2016 İdare Faaliyet Raporu, Ankara.
• 1982 Anayasası
• 5393 Sayılı Belediye Kanunu
• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu
• 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
• 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu
• Strateji Geliştirme Birimleri Çalışma Yönetmeliği
• Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği