ÖRGÜTSEL ADALETİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞINA ETKİSİ: KAMU VE ÖZEL SEKTÖRDE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 7 - 30, 31.01.2018

Erkan Karaca Alper Özmen

Öz

Bu çalışmanın amacı, sağlık kurumlarında
çalışanların örgütsel adalet algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışı ile
ilişkisini incelemektir. Araştırma, söz konusu iki kavram ile ilgili literatür
taraması ve uygulama olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci
bölümünde örgütsel adalet kavramı, ikinci bölümünde ise örgütsel vatandaşlık
davranışı kavramı ve örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışı ile
ilişkisi açıklanmıştır. Üçüncü bölümde yer alan alan araştırması, çalışmanın
amacı doğrultusunda kavramlar arasındaki ilişkiyi ve literatürden
yararlanılarak hazırlanmış olan hipotezleri test etmek üzere Eskişehir ilinde
bulunanan bir kamu hastanesi ve özel hastanede gerçekleştirilmiştir. Yöntem
kısmında demografik özellikler, örgütsel adalet ölçeği ve örgütsel vatandaşlık
davranışı ölçeği olmak üzere üç bölümden oluşan anket kullanılmıştır.
Değişkenler arasındaki ilişkinin analiz edilmesine imkan sağlayan 200 adet
anketin verileri, SPSS 20.0 istatistik programı kullanılarak spearman korelasyon
testi ile analiz edilmiştir. Bu çalışmanın sonucuna göre örgütsel adalet ve
örgütsel vatandaşlık davranışı arasında farklı kurumlarda farklı sonuçlar elde
edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Kamu Sektörü, Özel Sektör

Kaynakça

• ACAR, A. Z. (2006). “Örgütsel Yurttaşlık Davranışı: Kavramsal Gelişimi ile Kişisel ve Örgütsel Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (1): 1-14.
• ALTINTAŞ, F. Ç. (2006). “Bireysel Değerlerin Örgütsel Adalet ve Sonuçları İlişkisinde Yönlendirici Etkisi: Akademik Personel Üzerinde Bir Analiz”, Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Fakültesi Dergisi, İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (2): 19-40.
• ASLAN, Ş. (2008). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Örgütsel Bağlılık ve Mesleğe Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Araştırılması”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15 (2): 163-178.
• ATALAY, İ. (2005). Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• BAŞ, G. ve ŞENTÜRK, C. (2011). “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Güven Algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17 (1): 29-62.
• BOZKURT, S. (2010). İnsan Kaynakları Uygulamaları, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Finansal Performans Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• CİHANGİROĞLU, N.; ŞAHİN, B. ve NAKTİYOK, A. (2010). “Hekimlerin Adalet Algıları Üzerine Bir Araştırma”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (12), 67-82.
• CROPANZANO, R.; BOWEN, D. E. ve GILLILAND, S. W. (2007). “The Management of Organizational Justice”, The Academy of Management Perspectives, 21 (4), 34 -48.
• ÇETİN, S. A. (2009), “Otel İşletmelerindeki İşgörenlerin Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi: Afyonkarahisar’daki 4 ve 5 Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• ÇETİNKAYA, M. ve ÇİMENCİ, S. (2014). “Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi ve Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Yapısal Eşitlik Modeli Çalışması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 12 (23), 237-278.
• DEMİREL, Y. ve SEÇKİN, Z. (2011). “Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: İlaç Sektörü Çalışanlarına Yönelik Çalışma”, Bilig (Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi), 56: 99-119.
• DEMİRÖZ, S. (2014). “Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Örgütsel İmaj Algılamaları Öğrenci Başarıları arasındaki İlişki”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ERTÜRK, E. (2014). Sosyal Mübadele Teorisi Bağlamında Güç Mesafesi Ve Örgütsel Adalet Algılamlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• GEÇKİL, T. (2013). Örgütsel Demokrasi İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki: TRB1 Bölgesindeki Üniversite Hastanelerinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• GÜRBÜZ, S. (2007). Yöneticilerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının İş Tatmini ve Algıladıkları Örgütsel Adalet İle İlişkisi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• IRAK, D. U. (2004). “Örgütsel Adalet: Ortaya Çıkışı, Kuramsal Yaklaşımlar ve Bugünkü Durumu”, Türk Psikoloji Yazıları Dergisi, 7 (29): 25-43.
• İNCE, M. ve GÜL, H. (2011). “The Effect of Employees' Perceptions of Organizational Justice on Organizational Citizenship Behavior: An Application in Turkish Public Institutions”, International Journal of Business and Management, 6 (6): 134-149.
• İŞCAN, Ö. F., NAKTİYOK, A. (2004). “Çalışanların Örgütsel Bağdaşımlarının Belirleyicileri Olarak Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Algıları”, Ankara Üniversitesi S.B.F Dergisi, 59 (1): 181-201.
• KAPLAN, İ. (2011), Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İş Tatmini İlişkisi: Konya Emniyet Teşkilatı Üzerinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• KARAMAN, A. ve AYLAN, S. (2012). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1): 35-48.
• ORGAN, D.W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Sydrome, Lexington Books, Lexington.
• ÖZDEVECİOĞLU, M. (2003). “Algılanan Örgütsel Adaletin Bireylerarası Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21: 77-96.
• ÖZKAN, O. S. (2012). Örgütsel Güven ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Kocaeli Emniyet Müdürlüğü Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova.
• ÖZYURT, E. D. (2010). The Effect of Working PlaceOn The Between Perception Of Orgazinational Justice, Orgazinational Support And Orgazinational Citizenship Behavior, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• POLAT, S. ve CELEP, C. (2008), “Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54: 307-331.
• SEZGİN, O. (2009). Exploring The Relationship Between Concept of The Organizational Culture, Organizational Justice And Organizational Citizenship Behavior, Doktora Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ŞEHİTOĞLU, Y. (2010). Örgütsel Sessizlik Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Algılanın Çalışan Performansı İlişkisi, Doktora Tezi, Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• TOKGÖZ, E. (2012). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• TURNIPSEED, D. L. (2002). “Are Good Soldiers Good? Exploring the Link Between Organization Citizenship Behavior and Personal Ethics”, Journal of Business Research, 55: 1-15.
• ULUKÖY, M. (2014). “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet ile Tükenmişlik Duyguları Arasındaki İlişki: Bir Uygulama”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39: 213-226.
• ÜNÜVAR, T. G., (2006). An Integrative Model of Job Characteristics, Job Satisfaction, Organizational Commitment, And organizational Citizenship Behavior, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• YILDIRIM, A. (2010). Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.