TÜRKİYE’DE FİNANSAL SEKTÖRDE FAALİYET GÖSTEREN BANKALARIN PERFORMANSLARININ VERİ ZARFLAMA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 4, 172 - 200, 31.10.2018

Mustafa Çalışır , Berk Bengisu

Öz

Finansal
piyasaların temel kurumlarından olan bankalar, ekonomideki tüm aktörler ile
bağlantısı nedeniyle diğer tüm iktisadi birimlerden farklı olarak kaynak
dağılımını yönlendiren ve finansal aracılık fonksiyonunu yerine getirmesi
açısından dikkatle izlenmesi gereken işletmeler arasında yer alır. Bu çalışmada,
Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların performansları analiz edilmektedir. Türkiye’de bankaların ve finansal kurumların finans
piyasalarındaki görünümü, belli başlı bilanço kalemleri ve büyüklükleri
açısından incelenmiş ve bankacılık sektörünün finansal sektör içindeki konumu
vurgulanmıştır. Bu bağlamda çalışmamız finansal sektörün hakim kurumlarından
olan bankacılık kesiminin, veri zarflama yöntemi kullanılarak kaynak kullanım
etkinliğini incelemiştir. Bunun için bankaların fiili olarak çalışanları, şube
sayısı, iş hacmi ile sermaye büyüklüğü ve karlılığı üzerinden çıktıya yönelik
ölçeğe göre sabit getiri modeli kullanılarak veri zarflama yöntemi ile 2008
krizi ve sonrasında etkin bankaların belirlenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kurumlar, Bankacılık, Para ve Sermaye Piyasaları

Kaynakça

• AKYÜZ, Y., Y, YILDIZ, F., & KAYA, Z. (2013). Veri Zarflama Analizinde (Vza) Malmquist Endeksi İle Toplam Faktör Verimlilik Ölçümü: Imkb'ye Kayıtlı Mevduat Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (4), 110-130.
• ARSLAN, R., & HOTAMIŞLI, M. (2007). Türk Bankacılık Sisteminde Kurumsal Çevrenin Bankaların Yapı ve Uygulamaları Üzerinde Oluşturduğu Teşvik ve Kısıtlamalar. Yönetim ve Ekonomi, Cilt: 14, Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İİBF., 195-208.
• BANKER, R. (1992). Estimation of Returns to Scale Using Data Envelopment Analysis. Banker, R. D. (1992), “EstEuropean Journal of Operational Research, 62(1), 74-84., 74-84.
• BAŞKAYA, Z. (2005). Sigorta Şirketlerinin Satış Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15),, 37-51.
• BAY, M. (2014). Bankacılık Sektöründe Veri Zarflama Analizi Yöntemini Kullanarak Verimlilik Araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 12 (1-2), 409-416.
• BEHDİOĞLU, S., & ÖZCAN, G. (2009). Veri Zarflama Analizi Ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2009, C.14, S.3, 301–326.
• CERİT, A. (2011). Bankacılık Sektörünün 2007–2008 Kriz Döneminde Bulanık Veri Zarflama ile İncelenmesi. İzmir: Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE.
• DOĞAN , E. (2013). Bankacılık Giriş ve İlkeleri. F. (. Kaya içinde, Banka ve Bankacılık Kavramı. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• ELMAS, B., YAKUT, E., & ARI, S. (2014). İMKB’DE İŞLEM GÖREN BANKALARIN ETKİNLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜMÜ. Verimlilik Dergisi, 0 (4), 67-81., 67-81.
• ERDEM, E. (2010). Erdem, E. (2008). Para Banka ve Finansal Sistem. Ankara: Detay Yayıncılık. Ankara: Detay Yayıncılık.
• ERKUT, H., & POLAT, S. (1993). Türk Sanayinde Verimlilik Analizi İçin Simülasyon Modeli, Yayınlanmamış Araştırma Projesi Raporu. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi .
• FKB. (2016). Finansal Kurumlar Birliği 2016 Faaliyet Raporu. İstanbul: Finansal Kurumlar Birliği (FKB),.
• GİRGİNER, N. (2008). GirTicari Kredi Taleplerinin Değerlendirmesine Çok Kriterli Yaklaşım: Özel ve Devlet Bankası Karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 37., 132-141.
• GÜR, T. (2003). Kredi Kanalının Etkin Çalışması ve Türkiye Uygulaması, Uzmanlık Yetrlilik Tezi. Ankara: TCMB Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü.
• İBİŞ, S. (2009). Performance Measurement By Using Data Envelopment Analysıs In Banking Industry:An Application. İzmir: İbiş, S. (2009). Performance Measurement By Using Data EnvelopmeYayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE.
• KALE, S. (2009). Veri Zarflama Analizi İle Banka Şubelerinin Performansının Ölçülmes. İstanbul: Kale, S. (2009). Veri Zarflama Analizi İle Banka ŞubelYayınlanmamış Doktora Tezi, Kadir Has Üniversitesi SBE.
• KARAAĞ ERDEMİR , Ö., & TATLIDİL, H. (2017). Veri Zarflama Analizinde Veri İndirgeme: Sigorta Şirketlerinin Etkinliği Üzerine Bir Araştırma. Journal of Current Researches on Business and Economics 7 (): 65-78 <http://dergipark.gov.tr/jocrebe/issue/29884/322028>, 65-78.
• KARACA, C. (2010). Veri Zarflama Analizi İle Antalya Bölgesindeki Ziraat Bankası Şubelerinin Performans Değerlendirmesi. Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, FBE. .
• KIRKIK, Ş., & PEHLİVAN, P. (2009). Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bankaların Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Etkinliklerinin Ölçümü. Verimlilik Dergisi, 2009 (4), 23-36.
• KOYUNCU, C., & SAKA, B. (2011). Takipteki Kredilerin Özel Sektöre Verilen Krediler ve Yatırımlar Üzerindeki Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 31.Sayı, 113-124, 113-124.
• KURŞUN, S., & KUŞAKÇI, A. (2016). Bankacılık Sektöründe Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Değerlendirmesi Literatür Taraması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 15 (30), 133-151.
• KUTLAR, A., & KARTAL, M. (2004). Cumhuriyet Üniversitesinin Verimlilik Analizi: Fakülteler Düzeyinde Veri Zarflama Yöntemiyle Bir Uygulama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 49-79.
• ÖNAL, Y., & SEVİMESER, N. (2013). Yabancı Banka Girişlerinin Türk Bankacılık Sistemine Etkileri: Yerli Ve Yabancı Bankaların Etkinlik Analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 15, 295-312.
• ÖNCEL, A., & ŞİMŞEK, S. (2015). Türkiye’de Bölgelerarası Kaynak Kullanım Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0 (37), Retrieved from http://dergipark.gov.tr/erciye, 87-119.
• ÖZCAN, G. (2007). Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Kütahya: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi FBE.
• ÖZDAĞOĞLU, A., YAKUT, E., & BAHAR, S. (2017). TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİNDE ENTROPİK AĞIRLIKLARLA VERİ ZARFLAMA ANALİZİ. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 18 (1), 1-28.
• ÖZEL, N., ŞAHİN, İ., & GÖRAL, R. (2017). TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE ETKİNLİK VE VERİMLİLİK ANALİZİNİN VERİ ZARFLAMA YÖNTEMİ İLE İNCELENMESİ: 2013- 2015 DÖNEMİ UYGULAMASI. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17 http://dergipark.gov.tr/susead/issue/31761/348135, 85-100.
• ÖZGÜR, E. (2015). KATILIM BANKALARININ FİNANSAL ETKİNLİĞİ. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (1), 159-175.
• ÖZTÜRK, N. (2011). Para Banka Kredi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• ÖZTÜRK, Y. (2007). Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Bankacılıkta Verimlilik Analizi. Kars: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, SBE.
• Rose, P. (2000). Money and Capital Markets Financial Institutions and Instruments in a Global Marketplace. USA: The McGraw-Hill Companies, Inc. .
• TAKAN, M. (2001). Bankacılık Teori Uygulama ve Yönetim. Ankara: Nobel Yayınevi.
• TBB. (2017). Bankalarımız. İstanbul: TBB, Mayıs, 2017, Yayın No: 321.
• TCMB. (2013). Parasal Aktarım Mekanizması. Ankara: TCMB, ISBN: 978-605-5758-88-2.
• YANIK, H. (2008). Bankacılık Sektörünün Ekonomik Kalkınmaya Etkileri. İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, BSE.
• YAŞA, A. (2008). Bankacılık Sektöründe Etkinlik ve Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Ölçülmesi. Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi SBE.
• YELDA, Ö. (2007). Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Bankacılıkta Verimlilik Analizi. Kars: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Kafkas Üniversitesi SBE.
• YILDIZ, A. (2014). Yatırım Fonları Performanslarının Veri Zarflama Azalizi Yöntemiyle Değerlendirlimesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 61, 211-234.