Gelişmekte Olan Ülkelerde Cari Açık, Büyüme ve Yatırım Malı İthalatı Üçgeni: Türkiye Örneği Üzerine Bir Uygulama (2001-2012)

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 4, 129 - 138, 01.12.2014

Bilge Afşar İrfan Kalaycı Mehmet Akif Gündüz

Öz

Cari açık sorunu dünyada ve Türkiye’de son yıllarda sıkça tartışılır hale gelmiştir. Tartışma; cari açığın nedenleri ve finansmanı üzerine yoğunlaşmaktadır. Pek çok gelişmiş ülke (GÜ) ve gelişmekte olan ülke (GOÜ) gibi Türkiye de, bir ölçüde yüksek yatırım malı ithalatına bağlı olarak –genellikle- kaydettiği pozitif ekonomik büyümeye paralel olarak cari açık vermektedir. Çalışmamızda cari açık sorunu ile yatırım malı ithalatı ve büyüme arasındaki ilişkinin deneysel boyutu incelenmiştir. Bu konuda literatürde savunulan görüşlerden birisi olan, “cari açığın büyümenin yarattığı talep artışından kaynaklandığı tezi” yatırım malı ithalatı cephesinden araştırılmış, bu amaçtan hareketle; “cari açık”, “büyüme” ve “yatırım malı ithalatı” arasında ilişki olup olmadığı ve eğer var ise hangi yönde ve boyutta olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Cari açık ve büyüme arasında birçok ekonometrik analiz gerçekleştirilirken, çalışmamızda, üçüncül bir değişken konumunda olan -büyümenin hem bir nedeni hem de bir sonucu olarak- yatırım malı ithalatı eklenmiştir. Zira söz konusu bu üç değişken uygulanan ve uygulanması olası makro ekonomik politikalarda son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Cari açık, büyüme, yatırım malı ithalatı, faktör ve regresyon analizleri.

Current Account Deficit, Growth and Capital Goods Imports Triangle in the Developing Countries: An Application on Turkey Case (2001-2012)

Öz

The problem of current account deficit (CAD) has often become discussable in the world and Turkey. Discussion has been concentrated on the causes and financing of CAD. Like many developed countries and developing countries, Turkey also has CAD, partly depending on the imports of capital goods – generally, in parallel with the economic growth it sustained. In our study, the empirical aspect of the relationship between CAD problem and the capital goods imports was investigated. On this subject, the thesis that CAD is resulted from the increase of demand, which argued in the literature, was studied from the aspect of imports of capital goods; with moving from this result, whether or not there is any relationship between CAD, growth, and imports of capital goods was attempted to be presented, if available, in which direction it was. While a number of econometric analysis between CAD and growth was realized, here, the imports of capital goods that is in the position of a third variable - as both cause and effect of growth - were added. These three variables of interest are extremely important to the policies that are applied and possible to be applied.

Anahtar Kelimeler

Current account deficit, growth, imports of capital goods, factor and regression analyses.