Öğretileriyle T.B.VEBLEN

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 4, 161 - 200, 01.12.2015

Zübeyir Turan Aslıhan Nakiboğlu Şeyma Bozkaya

Öz

Kurumsal ikisat iktisadi düşünce tarihinde oldukça önemli bir yere sahiptir. En önemli temsilcisi T.B.Veblen’dir. 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bu düşünce okulunun kurucusu Veblen iktisadi düşünce tarihine kurumsal iktisatın yanısıra gösteriş tüketimi, aylak sınıf, kapitalizmin istikrarı …..vb pek çok kavramı kazandırmıştır. Bunların yanısıra, Mitchell, Commons, Galbraith gibi kurumculuğun teorik temellerini oluşturan ve Ortodoks teoriyi eleştiren iki önemli öğrenci ve düşüncelerini de düşünce tarihine kazandırmıştır. Öğretileriyle T.B.Veblen isimli çalışmada kurumcu okulun Ortodoks teoriyi eleştiren ve kurumculuğun teorik temellerini oluşturan Veblen ve yanındaki diğer iktisatçıların öğretileri ve özellikle Veblenin yaşam hikayesinden yola çıkılarak düşünce dünyasına kazandırdığı kavramlar ve bu kavramların düşünce tarihinde farklı boyutlara nasıl taşındığı ve geliştirdikleri düşünsel gelişimin iktisadi boyutlarının öğreti anlamında günümüz iktisadi düşüncesine nasıl bir miras bıraktığının açıklandığı bir çalışma olmuştur..sonuçta görülmüştür ki Veblen genellikle eklektik düşünce yapısı yüzeysel fikirleri ile her ne kadar anlaşılması zor bir düşünür olarak kabul edilsede, Veblen’in yapmış olduğu çalışmalar asla küçümsenmemelidir. Çünkü interdisiplin çalışması ile iktisat tarihi incelemelerinde oldukça önem taşıyan konulardan biri olan ortodoks ve heteredoks ayrımında iktisadi düşüncede çok yönlü bir iktisatçı olarak heteredoks iktisat akımları içerisinde yer edinmiş ve düşünceleriyle geçmiş, şimdi ve gelecek dönemler için iktisat öğrencilerine düşünceleriyle bir rehber olmuştur. Sürekli bir değişim ve gelişim içerisinde olan yeni dünya düzeninde evrimsel iktisat anlayışı ile her zaman anılan Veblen’i öğrencisi Wesley Clair Mitchell’in, Veblen’in sosyal bilimler içerisindeki önemini açıklayan “Thorstein Veblen’in rahatsız edici bir etkisi vardı; döneminin en bildik düşünceleri, sanki dış güçler tarafından onun kafasında işlenen tuhaf ürünlermiş gibi, öğrencilerin bilinçsizce öğrendikleri basmakalıp sözleri didik didik eden, başka bir dünyadan gelmiş bir ziyaretçiydi o… Sosyal bilimlerde, aklı, koşulların açıklanamaz zorbalığından kurtaran başka hiçbir azat edici ve muhakeme diyarının sınırlarını bu kadar genişleten tek bir kimse yoktur” ifadesiyle Veblen’in iktisadi düşüncelerinin, düşünce dünyasını nasıl profesyonelleştirdiği de daha net bir şekilde anlatılmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Veblen, Kurumsal İktisat, Aylak Sınıf, Gösteriş Tüketimi

T.B.Veblen and His Doctrines

Öz

Institutional economics has an essential part in the history of economical thought and its most important pioneer is T.B. Veblen. As the founder of this school, Veblen created many concepts for the history of economical thought such as conspicuous consumption, social-class consumerism, leisure class and social stratification besides institutional economics. Additionally, he had also taught students; Mitchell, Commons, Galbraith who established the theoritical background of institutionalism and critisized orthodox economic theory. This study intends to seek the effects of the doctrines that institutionalist school benefit to criticize the orthodox economic theory and also look to the doctrines of Veblen and his proponents that established the basics of institutionalism within a focus Veblen’s his own life in order to give a comprehensive understanding to indicate the concepts and how these concepts carried the history of thought to an another level and how this doctrine affects the contemporary thought of economy. Veblen however was accepted as a difficult philospher to understand for his eclectic way of thinking with his superficial ideas, one should not diminsh him. Instead, he grounded himself as a multidimensional economist in heterodox economic movement with his interdiciplinear study. and his thoughts have been a guide to the economics scholars of the past, today and the future. Veblen’s student Wesley Clair Mitchell who is known for his evolutionary economics approach in new world order that signifies the continuing change and development of economics, emphasizes the importance of Veblen in social sciences and how Veblen’s doctrines professionalize the scientific thought: ‘T.B.Veblen has an uncomfortable effect on people.; he was a visitor from another planet who examines of every shred of conventional ideas of his students; emanating from the familiar thoughts of the era that these students unconciously learned as those ideas are the odd products processed by strange forces to their brains…There is no other person in social sciences who emancipates mind from the unexplanatory enforcement of conditions and broadens the borders of reasoning.

Anahtar Kelimeler

Veblen, institutional economics, leisure class, Conspicuous consumption