Lise Öğrencilerinde Sosyal Görünüş Kaygısı ve Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu İlişkisi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 69 - 85, 31.12.2020

Sonnur Küçük Kılıç

https://doi.org/10.48067/ijal.827568

Cited By: 6

Öz

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygısı ve fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu düzeylerini bazı değişkenlere göre incelemek ve aralarındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, Ağrı ve Erzincan illerinde yer alan liselerde öğrenim gören 337 kız öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak ‘Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ)’ ve ‘Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ)’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde; betimsel istatistik yöntemler, t-testi, ANOVA ve Pearson Correlation testleri kullanılmıştır. Katılımcıların sosyal görünüş kaygıları düşük düzeyde, fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu algıları ise orta seviyenin üzerindedir. Öğrencilerin sosyal görünüş kaygısı düzeyleri sınıf ve okul takımında yer alma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmazken, fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu algıları ise anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Katılımcıların sosyal görünüş kaygısı ve fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu algıları gelir, anne eğitim durumu ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. Diğer yandan SGKÖ ve FAKMÖ’den alınan puanlar arasındaki korelasyon katsayısı, sosyal görünüş kaygısı ve fiziksel aktiviteye katılım motivasyonunun ‘Nedensizlik’ alt boyutunda negatif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal görünüş kaygısı, fiziksel aktivite, motivasyon, lise öğrencisi

Relationship Between Social Appearance Anxiety and Motivation for Participation in Physical Activity Among High School Students

Öz

The aim of this research was to examine social appearance anxiety and motivation for participation in physical activity levels of high students according to some demographic variables and determine the relation between them. A sample of 337 females students who studying at high schools in Ağrı and Erzincan provided responses. ‘Social Appearance Anxiety Scale (SAAS)’ and ‘"Motivation Scale for Participation in Physical Activity (MSPPA)" were administered on the participants. Descriptive statistical methods, t-test, ANOVA and correlation analyses were used in the data analysis. Social appearance anxiety of the participants was at low level and motivation for physical activity participation were above the middle level. While the participants' social appearance anxiety perception did not differ significantly according the grade level and participating school sport team variables, motivation for physical activity participation perceptions differed significantly. Participants' perception of social appearance anxiety and motivation to participate in physical activity did not differ significantly according to income, mother education status and father education status variables. In addition, middle and negative correlation was observed between social appearance anxiety and motivation for physical activity participation.

Anahtar Kelimeler

Social appearance anxiety, physical activity, motivation, high school student

Kaynakça

• Akkuş, Y., Türk, R. ve Akkuş Aydemir, A. (2019). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1), 120-126.
• Alemdağ, S. ve Öncü, E. (2015). Öğretmen adaylarının fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 3, 287-300.
• Alımcı, D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin akran zorbalığı ve sosyal görünüş kaygıları ile kendine saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Arslan, A. (2019). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sosyal kaygıları ve genel öz-yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies, 3(6), 78-96.
• Beesdo, K., Knappe, S. & Pine, D. S. (2009). Anxiety and anxiety disorders in children and adolescents: Developmental issues and implications for DSM-V. Psychiatr Clin North Am, 32(3), 483-524.
• Bilge, F. & Kellecioğlu, H. (2008). Psychometric properties of the brief fear of negative evaluation scale Turkish form. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 21–25.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• CDC [Centers for Disease Control and Prevention]. (2010) The association between school based physical activity, including physical education, and academic performance. Atlanta, U.S. Department of Health and Human Services.
• Clark, L. & Tiggemann, M. (2006). Appearance culture in nine- to 12-year-old girls: Media and peer influences on body dissatisfaction. Social Development, 15(4), 628-643.
• Crome, E., Grove, R., Baillie, A. J., Sunderland, M., Teesson, M. & Slade, T. (2015). DSM-IV and DSM-V social anxiety disorder in the Australian community. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 49(3), 227-235.
• Çakır, E. (2019). Lise öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonları ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1-A).
• Çetinkaya, B., Gülaçtı, F. ve Çiftci, Z. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 905-922.
• Çınar, H. ve Keskin, N. (2015). Öğrencilerin sosyal görünüş kaygısının öğrenim yeri tercihlerine etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges,14, 457-464.
• Demir, İ. (2009). Gençlerin kimlik statülerinin kültürel karşılaştırması: İstanbul-Nusaybin örneği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16(3), 129-136.
• Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeğinin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 151-159.
• Doğan, T. (2011). Sosyal görünüş kaygısı ölçeğinin psikometrik özelliklerinin ergenlerden oluşan bir örneklemde incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 12-19.
• Eime, R. M, Young, J. A., Harvey, J. T., Charity, M. J. & Payne, W. R (2013). A systematic review of the psychological and social benefits of participation in sport for children and adolescents: Informing development of a conceptual model of health through sport. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 10(98).
• Erdoğan, Ö. ve Tütüncü, İ. (2015). Üniversite öğrencilerinin beden algısı, yeme tutumu ve yakın ilişki kurma düzeyleri arasındaki ilişki. SSTB International Refereed Academic Journal of Sports, Health & Medical Sciences, 17, 89-115.
• Eren-Gümüş, A. (2010). Sosyal kaygı ile başa çıkma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Görker, I., Korkmazlar, Ü., Durukan, M. ve Aydoğdu, A. (2004). Çocuk ve ergen psikiyatri kliniğine başvuran ergenlerde belirti ve tanı dağılımı. Klinik Psikiyatri, 7, 103-110.
• Gültekin, Ş. (2019). 15-18 yaş grubundaki ergenlerin akıllı telefon bağımlılığı ve olumsuz değerlendirilme korkusunun incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara.
• Hart, E. A., Leary, M. R., & Rejeski, W. J. (1989). The measurement of social physique anxiety. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11, 94-104.
• Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., & Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59.
• Kahıyah, A. M. H. ve Yarım, İ. (2020). Arap okullarında okuyan öğrencilerin fiziksel aktiviteye katılım motivasyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre karşılaştırılması. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 12(47).
• Kalafat, T. (2006). Üniversite öğrencilerinin beden memnuniyeti düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Kalemoğlu Varol, Y., Erbaş, M. K. ve Ünlü, H. (2014). Ergenlerin sosyal görünüş kaygıları ile beden eğitimi dersine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 121-130.
• Karacabey, K., Apur, U., Öntürk, Y. ve Akyel, Y. (2017). Ergen sporcuların kaygı ve kendine güven düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi: Sporcu eğitim merkezleri örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 7(2/1), 111-121.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kılıç, M. ve Karakuş, Ö. Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 3837- 3852.
• Koyuncu, A. (2012). Sosyal fobi. İstanbul: Liman Yayın.
• Kring, A. M., Davison, G. C, Neale, J. M. & Johnson, S. (2015). Anormal psikolojisi. M. Şahin (çev.), Ankara: Nobel Akademi.
• La Greca, L. J. & Lopez, N. (1998) Social anxiety among adolescents: Linkages with peer relations and friendships. Journal of Abnormal Child Psychology, 26, 83-94.
• Leahy, R. & Holland, S. (2009). Depresyon ve kaygı bozukluğu tedavi planları ve girişimleri. S. Alsan, E. Köroğlu, H. Türkçapar (Çev.). Ankara: HYB Yayınları.
• Matera, C., Nerini, A. & Stefanile, C. (2013). The role of peer influence on girls’ body dissatisfaction and dieting. European Review of Applied Psychology, 63(2), 67-74.
• Meydanlıoğlu, A. (2015). Çocuklarda fiziksel aktivitenin biyopsikososyal yararları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(2), 125-135.
• Mills, A. C., Grant, D. M., Judah, M. R. & Lechner, W. V. (2014). Consequences of anticipatory processing on cognitive symptoms of social anxiety. Anxiety, Stress & Coping, 27(4), 394–409.
• Mutlu Bozkurt, T. ve Tamer, K. (2020). Fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu düzeyi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 286-298.
• Nachmias, C. F. & Nachmias, D. (1996). Research methods in the social sciences. (5th Ed.) New York: St. Martin’s Press.
• Norton, A. R., Abbott, M. J., Norberg, M. M. & Hunt, C. (2015). A systematic review of mindfulness and acceptance-based treatments for social anxiety disorder. Journal of Clinical Psychology, 71(4), 283–301.
• Özdemir, R. A., Çuğ, M. & Çelik, Ö. (2010). Effects of different exercise interventions on social physique anxiety in young adult male university students. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 21(2), 60–70.
• Özkan, Y. (2017). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ile duygusal yeme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Schniering, C. A., Hudson, J. L. & Rapee, R. M. (2000). Issues in the diagnosis and assessment of anxiety disorders in children and adolescents. Clin Psychol Rev, 20, 453-478.
• Seki, T. (2014). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel iyi oluşlarının sahip oldukları değerler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Senna, Y. E. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin fiziksel aktiviteye yönelimlerinin, sosyal görünüş kaygısı ve öz yeterlikleriyle ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Soylu, Y., Atik, F. ve Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, SI(1), 38-45.
• Strauss, R.S., Rodzilsky, D., Burack, G. & Colin, M. (2001) Psychosocial correlates of physical activity in healthy children. Arch Pediatr Adolesc Med, 155(8), 897-902.
• Şahin, D. (2018). Ortaöğretim kurumlarına devam eden 14-18 yaş arası ergenlerin anne baba tutumları ve öz anlayışlarının sosyal görünüş kaygılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tarhan, S. (1995). Lise öğrencilerinin beden imajlarından hoşnut olma düzeylerinin öz-saygıları ve akademik başarıları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tekkurşun Demir, G. ve Cicioğlu, H. İ. (2019). Fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ile dijital oyun oynama motivasyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spormetre, 17(3), 23-34.
• Tekkurşun Demir, G. ve Cicioğlu, İ. (2018). Fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ölçeği (FAKMÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences, 15(4), 2479-2492.
• Tekkurşun Demir, G. ve İlhan, E. L. (2019). Engelli sporcularda spora katılım motivasyonu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(1), 49-69.
• Türkeli, A. ve Namlı, S. (2019). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin fiziksel aktivite motivasyonlarının incelenmesi. K. Aydın ve Z. Sakhi (Ed.), İksad 4. International Congress of Social Sciences içinde (s. 12-19).
• Türker, A., Er., Y., Yavuz Eroğlu, S., Şentürk, A. ve Durmaz, M. (2018). Spor yapan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve benlik saygısının incelenmesi. Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 8-15.
• Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi. (2014). Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, 940, Ankara.
• Ümmet, D., Çağlar, A., İme, Y. ve Akyıl, Y. (2018). Duygusal özerklik ve olumsuz değerlendirilme korkusunun ergenlerin psikolojik sağlamlığı üzerindeki rolünün incelenmesi. C. Şahin (Ed.), 20. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi içinde (s.288-289).
• Vatansever, S. (2017). Lisanslı spor yapan ve yapmayan ergenlerin mental iyi oluş, benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı ve algılanan sosyal destek açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Verhulst, F. C., Ende, J., Ferdinand, R. F. & Kasius, M. C. (1997). The prevalence of DSMIII- R diagnoses in a national sample of Dutch adolescents. Arch Gen Psychiatry, 54, 329-336.
• Vural, M., Keskin, N. & Çoruh, Y. (2017). Research of social appearance anxiety and self-efficacy of the students entered university by special talent exam. International Journal of Environmental & Science Education, 12(9), 2063-2071.
• Yılmaz, N. (2015). Obez bireylerde benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı ve vücut algısı. Tıpta uzmanlık tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yüceant, M. (2013). Beden eğitimi öğretmen adaylarının sosyal görünüş kaygı düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aksaray Üniversitesi, Aksaray.