The Effect Of Shared Leadershıp On School Effectıveness

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 84 - 99, 21.07.2022

Tuğba Alagöz Alper Aydoğan Serbay Durmaz Ali Alagöz

https://doi.org/10.48067/ijal.1110702

Öz

In this study, it was aimed to examine the effect of shared leadership characteristics of school principals on school effectiveness according to teachers' perceptions. The research is a quantitative research and was conducted according to the correlational model. The population of the research consists of 3572 teachers working in official pre-school, primary, secondary and high school institutions in Niğde province. The sample of the study consists of 1053 teachers using the simple random sampling method. In order to collect data, a personal information form prepared by the researcher, “Shared Leadership Scale” developed by Özer and Beycioğlu (2010), and “Perceived School Effectiveness Scale (SEINDEX)” adapted to Turkish by Yıldırım and Ada (2018) were used. Data were analyzed using SPSS (version 25), correlation and regression analysis. As a result of the research, the shared leadership behaviors of the school principals according to the perceptions of the teachers were found to be "very high" and the perceptions of the teachers about the school effectiveness were found at "high" level. According to teachers' perceptions, it was seen that there was a moderate and positive significant relationship between school principals' shared leadership characteristics and school effectiveness. In addition, it was concluded that school administrators' shared leadership behaviors were a predictor of school effectiveness, according to teachers' perceptions.

Anahtar Kelimeler

shared leadership, school effectiveness, leadership

PAYLAŞILAN LİDERLİĞİN OKUL ETKİLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öz

Yapılan bu çalışmada öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin paylaşılan liderlik özelliklerinin okul etkililiği üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel bir araştırma olup, ilişkisel tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Niğde ilinde bulunan resmi okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kurumlarındaki görev yapan toplam 3572 öğretmenden oluşmaktadır. Basit tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 1053 öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veri toplamak amacı ile araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, Özer ve Beycioğlu (2013) tarafından geliştirilen “Paylaşılan Liderlik Ölçeği”, Yıldırım ve Ada (2018) tarafından Türkçe‟ ye uyarlanan “Algılanan Okul Etkililiği Ölçeği (SEINDEX)” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS (versiyon 25) kullanılarak korelâsyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin sergiledikleri paylaşılan liderlik davranışları “çok yüksek” düzeyinde öğretmenlerin okul etkililiğine yönelik algıları ise “yüksek düzeyde” bulunmuştur. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin paylaşılan liderlik özellikleri ile okul etkililiği arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin paylaşılan liderlik davranışlarının okul etkililiğinin bir yordayıcısı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

paylaşılan liderlik, okul etkililiği, liderlik

Kaynakça

• Bakır, A. & Aslan, M. (2014). Paylaşılan Liderliğin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Üzerindeki Etkisi/The Effect of Distributed Leadership on Teachers' Organizational Commitment. e-International Journal of Educational Research. 5. 10.19160/e-ijer.38888.
• Barutçugil, İ. (2019). https://ismetbarutcugil.com/2019/11/09/yoneltici-ve-yaniltici-liderler/
• Bostancı, A. B. (2012). Paylaşılan liderlik algısı ölçeği‟nin Türkçe uyarlaması. International Journal of Human Sciences, (9)2, 1619-1632.
• Büyüköztürk Ş. (2013). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni Spss Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Christy, M. J. (2008). A comparison of distributed leadership readiness in elementary and middle schools (Doctoral dissertation). University of Missouri, Columbia.
• Çubukçu, Z. & Girmen, P. (2006). Ortaöğretim kurumlarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 16: 121-136.
• Güney, S. (1999). Davranış Bilimleri Açısından Atatürk'ün Liderliği. Ocak Yayınları.
• Güngör, A. (2018). Etkili Okul Özelliklerinin Dönüşümsel Liderlik ve Öğretmen Bağlılığıyla İlişkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Gürsel, M., Izgar, H., Altınok, V., Kesici, Ş., Bozgeyikli, H., Sürücü, A. & Negiş, A. (2003), Endüstri ve Örgüt Psikolojisi, Konya, Eğitim Kitabevi.
• Harris, A. (2005). Leading or misleading? Distributed leadership and school improvement. Journal of Curriculum Studies, 37(3), 255–265.
• Hook, D. (2006). The Impact of Teacher Leadership on School Effectiveness In Selected Exemplary Secondary Schools . Texas: A&M University.
• Humphreys, J., Zhao, D., Ingram, K., Gladstone, J., & Basham, L. (2010). Situational narcissism and charismatic leadership: A conceptual framework. Journal of Behavioral and Applied Management, 11(2), 118.
• Jondeau, E., & Rockinger, M. (2003). Conditional volatility, skewness, and kurtosis: existence, persistence, and comovements. Journal of Economic dynamics and Control, 27(10), 1699-1737.
• Kaya, Y. K. (1991). Eğitim yönetimi: Kuram ve Türkiye’deki uygulama. Ankara: Bilim Yayınları.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Kavramlar-İlkeler-Yöntemler. Ankara: Nobel.
• Sivri, H. (2011). School effectiveness: A qualitative investigation of multiple cases at primary schools in İzmir (Master's thesis, Middle East Technical University).
• Spillane, J. & Halverson, R. & Diamond, J. (2001). Investigating School Leadership Practice: A Distributed Perspective. Educational Researcher. 30. 23-28. 10.3102/0013189X030003023.
• Özer, N. & Beycioğlu, K. (2013). Paylaşılan liderlik ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları . İlköğretim Online , 12 (1) , 2-11 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8586/106671
• Özgenel, M. & Mert, P. (2019). The role of teacher performance in school effectiveness. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 4(10): 417-434.
• Özgenel, M. & Koç. M. H. (2020). An ınvestigation on the relationship between teachers' occupational commitment and school effectiveness. International Journal of Eurasian Education and Culture, 8: 494-530.
• Özgenel, M. (2020). An organizational factor predicting school effectiveness: School Climate. International Journal of Psychology and Educational Studies, 2020, 7(1): 38-50.
• Yıldırım, İ. & Ada, Ş. (2015). Okul müdürlerinin kişilik özellikleri ve denetim odakları ile okul etkililiği arasındaki ilişki. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 429-446.
• Yılmaz, A. İ. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin paylaşılan liderlik davranışları. Doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Zel, U. (2001). Kişilik ve Liderlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.