KAZAKİSTAN RUSYA BELARUS GÜMRÜK BİRLİĞİ ANLAŞMASININ KAZAKİSTAN’IN DIŞ TİCARETİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 18, 22.12.2016

Osman Barak Murat Abutalipov

Öz

Gümrük Birliği, üye ülkelerin arasındaki ticarette her türlü gümrük vergisi ya da eş

etkili vergi, resim, fonlar ve benzerler ile her türlü miktar kısıtlamalarının kaldırıldığı,

üçüncü ülkelere yönelik ortak gümrük tariflerinin uyguladığı bütünleşme modelidir.

Gümrük birliklerine üye ülkeler arasında gümrük vergilerin kaldırılması ve serbest

ticaret alanının genişlemesi sonucunda refahı artırıcı gelişmeler olduğu gibi, üçüncü

ülkelere karşı uygulanan gümrük vergileri nedeniyle refahı azaltıcı etkinler de

oluşabilmektedir. Bu çalışmada, Kazakistan Rusya ve Belarus arasındaki Gümrük

Birliği anlaşmasının, Kazakistan’ın dış ticareti üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada,

Kazakistan’ın dış ticaret verileri Gümrük Birliği öncesi ve sonrası olmak üzere iki ayrı

döneme ayrılarak test edilmiştir. Bu amaçla, gümrük birliği öncesi dönem için 2004-

2009 yılları verileri, gümrük birliği sonrası dönem için de 2010-2015 yıllarına ilişkin

verileri ayrı ayrı tasnif edilerek analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre, Kazakistan,

Rusya ve Belarus arasındaki Gümrük Birliği anlaşmasının, Kazakistan’ın dış ticaretine

pozitif bir etki yapmadığı kanaatine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gümrük Birliği, Kazakistan-Rusya-Belarus Gümrük Birliği, Kazakistan’ın Dış Ticareti

Kaynakça

• Akgül, A. ve Çevik O. (2005) İstatistiksel Analiz Teknikleri, SPSS’te İşletme Yönetimi Uygulamaları, Ankara: Emek Ofset Ltd. Matbaası.
• Altunışık, Remzi, R. Coşkun, S. Bayraktaroğlu ve E. Yıldırım (2010) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık (6.Baskı).
• Çimen, Ahmet (1996). Gümrük Birliği ve Avrupa Topluluğu Türkiye İlişkileri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Demir, Musa (2004), Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi, Ankara:Detay Yayımcılık.
• Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM), (2010). “BDT ve Rusya-Kazakistan- Belarus Gümrük Birliğine İlişkin Çalışma Raporu” Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü Şubat 2010, http://katiad.net/bilgi.php?id=rusya-kazakistan-belarus (28.06.2011) Dış Ticaret Müsteşarlığı. http://www.foreigntrade.gov.tr
• Doğan, Naci (2004). “On Yıllık Dönemde Gümrük Birliği’nin Etkileri Ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme” Mevzuat Dergisi, Temmuz 2004, Yıl:7, Sayı:79. (http://www.mevzuatdergisi.com/2004/07a/02.htm) (28.06.2011)
• El-Agraa, Ali M.(1999). Regional Integration Experience, Theory and Measurement. Second Edition, London: Macmillan Press,
• ERI (2015). “Kazakistan’ın Dalgalı Döviz Kuru Sistemine Geçişi”,Ahmet Yeseyi Üniversitesi e-bulletin No 31, Almaty.
• Gültekin, Sadettin (2010). ‘‘Dış Ticarette Haksız Rekabet:Damping’’, Rize Üniversitesi FMR Dergisi, Cilt.10, Sayı.1, s: 10-18.
• Gümrük Müsteşarlığı. http://www.gumruk.gov.tr/tr-TR/abdisiliskiler/Sayfalar/GumrukBirligi.aspx (Erişim T: 04.07.20011)
• Haberler, Gottfried (1970). Dış Ticaret Teorisine Genel Bir Bakış,(Çev.) Mumcu Necati, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayın No. 1503.
• Halıcıoglu, Ferda (1996). “Ekonomik Entegrasyonların Etkileri ve Ölçme Yöntemleri: Türkiye-AB Gümrük Birliği ve Alternatifleri İçin Uygulamalar”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), , İstanbul: İstanbul Üniversitesi SBE.
• İyibozkurt, Erol (1996). Türkiye-AB Gümrük Birliği. Bursa: Ezgi Yayınları.
• Kahveci, Ata (2014). Dış Ticaret Kapsamında Medikal Turizm ve Medikal Turizm Teşviklerinin Etkinliğinin İncelenmesi: Alanya Örneği,Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Kara, Abdulvahap ve Okan Yeşilot (2011). Avrasya'nın Yükselen Yıldızı Kazakistan, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Kaya, Ferudun (2011), Dış Ticaret İşlemleri Yöntemi, İstanbul: Beta Yayımcılık, 3.Baskı.
• Kazakistan Cumhuriyeti İstatistik Ajansı, http://www.stat.gov.kz Erişim Tarihi: 09.02.2016.
• Nakip, Mahir (2008). Pazarlama Araştırmalarına Giriş. Ankara: Seçkin Yayınları (3.Baskı).
• Sabuncu, Birsel (2009). Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Trade Map / ITC Türk Kazak Ticari Ekonomik İlişkiler. http://www.kazakhstanturkey. com/turkiyeileticaret.htm (Erişim tarihi: 28.06.2011)
• UİB Ar-Ge, (2010). “Rusya-Belarus-Kazakistan Gümrük Birliği Anlaşması”. http://uibrussia.org/tr/pdf/BDT%20GUMRUK%20BIRLI GI.pdf (28.06.2011).
• Yıldırım, Ertuğrul ve Cihan Dura (2007). “Gümrük Birliğinin Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri Konusundaki Literatüre Bir Bakış”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Ocak-Haziran 2007, Sayı: 28, s: 141-177.