EFFECTS OF SYRIAN REFUGEES LIVING IN TURKEY ON TAX JUSTICE

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 7, 185 - 195, 31.01.2019

Meltem İrteş Gülşen

Öz

Unregistered employment is defined as the activity of the labor force

engaged in economic activity without the necessary applications. Unregistered

employees negatively affect tax justice because they do not fulfill their responsibilities

related to tax and social security insurance. Unregistered employment in Turkey has

increased in the economic life of Syrians who have migrated to Turkey since 2011. This

increase in informality has had some positive and negative effects on the economy.

Unfair competition, tax loss, corruption in tax justice and consequent disintegration of

voluntary compliance with tax are some of the negative effects mentioned. Those who

pay their taxes on time and as necessary bear the financial burden of public services.

However, illegal workers benefit from these services free of charge. This causes honest

taxpayers to question tax justice. In this study, the effects of unregistered employment

of temporarily protected Syrians on tax revenues and tax justice in Turkey were

evaluated. It was observed that the majority of Syrian refugees who could not obtain a

work permit in accordance with the legislation between 2011 and 2016 were

unregistered despite the positive regulations in the required legislation. Despite the high

administrative fines, it is still observed that there are many unregistered working Syrians.

This leads to tax loss and thus damages the tax justice, so it is thought that more

stringent measures should be taken to reduce informality, and employers should be more

sensitive about this issue.

Anahtar Kelimeler

Trauma, growth, development, posttraumatic, progress

TÜRKİYE'DE YAŞAYAN GEÇİCİ KORUMA ALTINDAKİ SURİYELİLERİN VERGİ ADALETİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Öz

Kayıt dışı istihdam; ekonomik
alanda faaliyet gösteren işgücünün gerekli başvuruları yapmadan faaliyette
bulunması olarak ifade edilir.  Kayıt
dışı çalışanlar, vergisel ve sosyal güvenlik sigortaları ile ilgili sorumluluklarını
yerine getirmemeleri nedeniyle vergi adaletini olumsuz yönde etkilemektedirler.
Türkiye’de kayıt dışı istihdam, 2011 yılından itibaren Türkiye’ye göç eden
Suriyelilerin ekonomik hayatta kayıt dışı olarak çalışmaları ile artış
göstermiştir. Kayıt dışılıktaki bu artış, 
ekonomide bazı olumlu ve olumsuz etkiler yaratmıştır. Haksız rekabet,
vergi kaybı, vergi adaletinde bozulma ve bunun sonucunda vergiye gönüllü uyumun
bozulması sözü edilen olumsuz etkilerin bazılarıdır. Vergisini zamanında ve
gerektiği gibi ödeyenler, kamu hizmetlerinin finansman yükünü taşımaktadır. Ancak
kaçak çalışanlar da bu kamu hizmetlerinden ücretsiz yararlanmaktadır. Bu durum
dürüst mükelleflerin vergi adaletini sorgulamasına neden olmaktadır. Bu
çalışmada geçici koruma altındaki Suriyelilerin kayıt dışı istihdam edilmesi
nedeniyle Türkiye’deki vergi gelirlerine ve vergi adaletine olan etkileri
değerlendirilmiştir. 2011 - 2016 yılları arasında yasal mevzuat gereği çalışma
izni alamayan Suriyeli mültecilerin, gerekli mevzuatta olumlu düzenlemeler
yapılmasına rağmen büyük bir çoğunluğunun kayıt dışında kaldığı görülmüştür.
Getirilmiş olan yüksek idari cezalara rağmen halen çok sayıda kayıt dışı
çalışan Suriyeli olduğu görülmektedir. Bunun da vergi kaybına ve dolayısıyla
vergi adaletine zarar verdiği, bu nedenle kayıt dışılığın azaltılabilmesi için
daha sıkı tedbirlerin alınarak, işverenlerinde bu konuda daha hassas davranması
gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kayıt Dışı İstihdam, Vergi Gelirleri, Vergi Adaleti

Kaynakça

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2016). Yabancıların Çalışma İzinleri İstatistikleri. https://www.csgb.gov.tr/media/3209/yabanciizin2015.pdf. (25.12.2018).Gazeteduvar. (2018) https://www.gazeteduvar.com.tr/politika/2018/12/16/suriyeliler-kacak-calisiyor-iktidar-goz-yumuyor/ (25.12.2018).Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2016). https://www.goc.gov.tr. (25.12.2018).Greiff, W. ve Hisarcıklıoğlu, R. (2010). “AB ve Türkiye’ de Kayıt Dışı Ekonomi”, AB- Türkiye Karma İstişare Komitesi 28. Toplantısı, Ortak Rapor.Human Right Watch (2018)Türkiye Suriyeli Sığınmacıları Kayıt Altına Almayı Durdurdu, https://www.hrw.org/tr/news/2018/07/16/320474 (28.12.2018).İnsani Gelişme Vakfı (2017) Suriyeli Mülteci Hayatlar Monitörü Özet Değerlendirme Raporu, http://ingev.org/wpcontent/uploads/2017/07/Multeci-Hayatlar-Monitorü.pdf (15.12.2018).Kanlı, M. (2007). Dolaylı Vergiler Ve Kayıt Dışı Ekonomi, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Maliye Teorisi Bölümü İstanbul, Kargı, V., Yüksel, C. (2010). Türkiye’de Vergi Aflarının Vergi Adaleti Ve Mükellefler Üzerine Etkileri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları 54. Seri.,23 – 44 Kaya, İ. ve Yılmaz Eren, E. (2015). “Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Durumu Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri”, SETA Yayınları 55, I. Baskı: 2015, İstanbul. Kaygısız, İ. (2017). Suriyeli Mültecilerin Türkiye İşgücü Piyasasına Etkileri, FES Yayınları, s: 3-22.Keskin, M. (2017). Mültecilerin Sigortalılığı, https://www.muhasebeweb.com/yazarlar_detay.php?id=70?baslik=SUR%DDYEL%DD%20M%DCLTEC%DDLER%DDN%20S%DDGORTALILI%D0I. (03.01.2019)Kılıç, C. (2016). “Suriyeli İşçide Prim Farkı Yok”, Milliyet, 16 Ocak. (03.01.2019)Kızılkoyun, F. (2018). “Turkish Government Stops Relocating Syrians to Istanbul,” Hurriyet Daily News, 9 Şubat 2018, http://www.hurriyetdailynews. com/turkish-government-stops-relocating-syrians-to-istanbul-127084p, (04.01.2019)Mülteciler Dergisi, (2018). ‘Türkiye'den Mülteci Haberleri’, https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/ (26.12.2018) Özel, R. ve Karakış, G. (2016). “Suriyelilere ‘Çalışma İzni’ Geliyor”, Hürriyet, 11 Ocak. Ergüven, N.S. ve Özturanlı, B. (2013). “Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye”, AÜHFD, 62 (4) s: 1007-1061.TBMM. (2018). İnsan Hakları İnceleme Komisyonu. Göç ve Uyum Raporu. 26. Dönem 3. Yasama Yılı, Mart, s: 269.Tüsiad. (2012). Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Türk Mali Sistemi İçerisindeki Yeri: Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Sonuçları, Yayın No: TÜSİAD-T/2012-10/532. Uzun, A. (2015). “Günümüzün Sosyal ve Ekonomik Sorunu Olan Suriyelilerin Mülteci ve Ekonomi Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2015/1: 107-120.Yeniçağ Gazetesi. 2018. ‘Türkiye’de çalışma izni alan Suriyeli sayısı belli oldu’ https://www.yenicaggazetesi.com.tr/turkiyede-calisma-izni-alan-suriyeli-sayisi-belli-oldu-217260h.htm. (31.12.2018)Yetim, A. (2018). https://www.ssk.biz.tr/2018-sigortasiz-isci-calistirmanin-cezasi/(26.12.2018)