ULUSLARARASI MEDYADA TÜRKİYE’NİN SURİYE OPERASYONLARI: KAMU DİPLOMASİSİ BAĞLAMINDA BİR ANALİZ

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 19, 16 - 35, 31.01.2025

Seray Baykal

Öz

Kamu diplomasisinin en önemli uygulama araçlarından biri olarak kabul edilen kitle iletişim araçları, yabancı ülke kamuoylarına ulaşmada en etkili araçlardandır. Son yıllarda, kitle iletişim araçları aracılığıyla gerçekleştirilen faaliyetler arasında özellikle uluslararası yayıncılık faaliyetleri ön plana çıkmaktadır. Bu durum, günümüzdeki teknolojik gelişmelerin, medyanın geniş kitlelere ulaşma kapasitesini artırmasıyla doğrudan ilişkilidir. Uluslararası yayıncılık faaliyetleri sayesinde, dünyanın en ücra köşelerinde yaşayan bireylerle, gruplarla ve toplumlarla iletişim kurulabilmekte; böylece kamu diplomasisinin temel hedefleri olan uluslararası kamuoyunda ülkenin tanıtılması, politikaları hakkında doğrudan bilgi sağlanması ve olumlu bir ülke algısı/imajı oluşturulması mümkün hale gelmektedir. Zira, ülkelerin uluslararası kamuoyundaki olumlu ya da olumsuz algıları, yabancı basında kullanılan tanımlamalar ve kavramlar aracılığıyla şekillenmekte; bu algı, uluslararası toplumun o ülkeye ve politikalarına yaklaşımını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle, devletler kamu diplomasisinin temel amacı olan uluslararası toplum nezdinde olumlu algı yaratabilmek için uluslararası basında ülkeleri hakkında yapılan haberleri dikkate almaktadır. Türkiye özelinde de benzer bir durum söz konusudur. Zira, Türkiye’nin, Suriye İç Savaşı süresince yürüttüğü askeri operasyonlarla ilgili uluslararası yayın organlarında paylaşılan bazı haberlerin eleştirel bir tonla yazıldığı, bazı haberlerin ise operasyonlara dair hatalı veya eksik bilgiler içerdiği, son dönemde sıklıkla gündemi meşgul etmiştir. Bu doğrultuda, çalışmanın temel amacı Türkiye’nin, Suriye İç Savaşı süresince yürüttüğü askeri operasyonlar sonucunda uluslararası basında oluşan Türkiye algısını içerik analizi yöntemiyle incelemektir. Araştırma, 2016-2020 yılları arasında Türkiye’nin gerçekleştirdiği dört askeri operasyon özelinde yapılmıştır. Bu kapsamda, France 24, Sputnik ve BBC haber ajanslarının söz konusu operasyonlara dair yayınladıkları tüm haberler, ilgili ajansların İngilizce dilindeki resmi internet sitelerinden derlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

kamu diplomasisi, uluslararası yayın organları, algı, türkiye, suriye iç savaşı

Kaynakça

• AKÇADAĞ, E. (2010). “Dünya’da ve Türkiye’de Kamu Diplomasisi”, TASAM Kamu Diplomasisi Enstitüsü, http://www.kamudiplomasisi.org/makaleler (18 Aralık 2024).
• AZİZ, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma ve Yöntem Teknikleri, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• BANKS, R. (2020). “Public Diplomacy Evaluation”, (Ed.) SNOW, N. ve CULL, N. J., Routledge Handbook of Public Diplomacy, Routledge, New York.
• BAYIR, Ö. E. (2023). Yeni-Yeni Diplomasi, Altınbaş Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• BAYKAL, S. (2024). Kamu Diplomasisi ve Uluslararası Yayın Kuruluşları İlişkisi: Türkiye’nin Suriye’ye Yönelik Operasyonları Özelindeki Haberlerin Analizi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, İstanbul.
• BBC. (2018). “Syria Offensive: Turkish Troops 'Capture Villages' in Afrin”, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-42771469 (17 Aralık 2024).
• CLAUSEWITZ, C. V. (1989). On War, (Çev.) HOWARD, M. ve PARET, P., Princeton University Press, New Jersey.
• CULL, N. J. (2020). “Public Diplomacy Before Gullion: The Evolution of a Phrase”, (Ed.) SNOW, N. ve CULL, N. J., Routledge Handbook of Public Diplomacy, Routledge, New York.
• CULL, N. J. (2009). Public Diplomacy: Lessons from the Past, Figueroa Press, Los Angeles.
• ÇAĞLAR, İ., AKDEMİR, K. H. ve TOKER, S. (2019). Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları, SETA Yayınları, İstanbul.
• ÇOŞKUN, B. B. (2012). “Güvenlik Sorunları ve Kamu Diplomasisi”, (Ed.) ÖZKAN, A. ve ÖZTÜRK, T. E., Kamu Diplomasisi, TASAM Yayınları, İstanbul.
• DOĞAN, E. (2012). “Kamu Diplomasisinin Sunduğu Fırsatlar ve Kısıtlar”, (Ed.) ÖZKAN, A. ve ÖZTÜRK, T. E., Kamu Diplomasisi, TASAM Yayınları, İstanbul.
• EPSTEIN, S. B. (2006). “U.S. Public Diplomacy: Background and the 9/11 Commission Recommendations”, CRS Report for Congress, https://crsreports.congress.gov/product/pdf/RL/RL32607/6%2012%20A%C4%9Fustos%202024 (17 Aralık 2024). ERZEN, M. Ü. (2012). “Kamu Diplomasisinin Kapsamı ve Geleceği”, (Ed.) ÖZKAN, A. ve ÖZTÜRK, T. E., Kamu Diplomasisi, TASAM Yayınları, İstanbul.
• FRANCE 24. (2019). “Tens of Thousands Fled Turkish Offensive in Less Than 24 Hours, Syrian Right Groups Says”, https://www.france24.com/en/20191010-tens-of-thousands-fled-turkish-offensive-in-less-than-24-hours-syrian-rights-group-says-1 (18 Aralık 2024).
• GILBOA, E. (2001). “Diplomacy in the Media Age: Three Models of Uses and Effects”, Diplomacy and Statecraft, 12(2): 1-28.
• GILES, S. S. (2020). “Exchange Programs and Public Diplomacy”, (Ed.) SNOW, N. ve CULL, N. J., Routledge Handbook of Public Diplomacy, Routledge, New York.
• GÖRÜCÜ, K. (2022). “Odak İkinci Yıl Dönümünde Bahar Kalkanı Harekâtı ve Barışın Tesisi”, SETA, https://www.setav.org/odak/odak-ikinci-yil-donumunde-bahar-kalkani-harekati-ve-barisin-tesisi (18 Aralık 2024).
• GROLL, E. (2014). “Kremlin’s Sputnik Newswire is the Buzz Feed of Propaganda”, Foreign Policy, https://foreignpolicy.com/2014/11/10/kremlins-sputnik-newswire-is-the-buzzfeed-of-propaganda/ (18 Aralık 2024).
• HOCKING, B. (2005). “Rethinking the New Public Diplomacy”, (Ed.) MELISSEN, J., The New Public Diplomacy: Soft Power in International Relations, Palgrave Macmillan, New York.
• İNAN, E. (2012). “Kamu Diplomasisi ve Halkla İlişkiler Ekseni”, (Ed.) ÖZKAN, A. ve ÖZTÜRK, T. E., Kamu Diplomasisi, TASAM Yayınları, İstanbul.
• İSKİT, T. (2022). Diplomasi: Tarihi, Teorisi, Kurumları ve Uygulaması, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• KALIN, İ. (2012). “Türk Dış Politikası ve Kamu Diplomasisi”, (Ed.) ÖZKAN, A. ve ÖZTÜRK, T. E., Kamu Diplomasisi, TASAM Yayınları, İstanbul.
• KARADAĞ, H. (2020). Uluslararası İlişkilerde Yeni Bir Boyut: Kamu Diplomasisi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• KIRDEMİR, B. (2020). “Türkiye’nin Dezenformasyon Ekosistemi: Genel Bakış”, EDAM Yayınları, https://edam.org.tr/wp-content/uploads/2020/07/Türkiyenin-Dezenformasyon-Ekosistemi-Genel-Bakış-Barış-Kırdemir.pdf (18 Aralık 2024).
• KOÇAK, A. ve ARUN, Ö. (2006). “İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu”, Selçuk İletişim Dergisi, 3(4): 21-28.
• KREUTZ, A. (2007). Russia in the Middle East: Friend or Foe, Praeger Security International, Westport.
• LEONARD, M., STEAD, C. ve SMEWING, C. (2002). Public Diplomacy, Foreign Policy Centre, Londra.
• MELISSEN, J. (2013). “Public Diplomacy”, (Ed.) COOPER, A., HEINE, J. ve THAKUR, R., The Oxford Handbook of Modern Diplomacy, Oxford University Press, Oxford.
• MELISSEN, J. (2005). “The New Public Diplomacy: Between Theory and Practice”, (Ed.) MELISSEN, J., The New Public Diplomacy: Soft Power in International Relations, Palgrave Macmillan, New York.
• NATO. (2013). NATO Glossary of Terms and Definitions, CreateSpace Independent Publishing Platform, https://www.jcs.mil/Portals/36/Documents/Doctrine/Other_Pubs/aap6.pdf (18 Aralık 2024).
• NIJKERK, M. (2019). “French Role in Syrian Reconstruction, and the Implications for Israel”, Strategic Assessment, 21(4): 55-63.
• NYE, J. S. (2020). Yumuşak Güç: Dünya Siyasetinde Başarının Yolu, (Çev) AYDIN, R. İ., Elips Kitap, Ankara.
• NYE, J. S. (2004). Soft Power: The Means to Success in World Politics, Public Affairs, New York.
• NYE, J. S. (2003). Amerikan Gücünün Paradoksu, (Çev) GÜROL, K., Literatür Yayınları, İstanbul.
• OXFORD. (2002). The Oxford Essential Dictionary of the US Military, Oxford University Press, Oxford.
• ÖZKAN, A. (2013). “Role of Public Diplomacy in Establishing Nation Branding and Public Diplomacy Possibilities of Turkey”. European Journal of Research and Education, 2(3): 1-5.
• PAMMENT, J. (2013). New Public Diplomacy in the 21st Century: A Comparative Study of Policy and Practice, Routledge, New York.
• SNOW, N. (2020). “Rethinking Public Diplomacy in the 2020s”, (Ed.) SNOW, N. ve CULL, N. J., Routledge Handbook of Public Diplomacy, Routledge, New York.
• SPUTNIK INTERNATIONAL. (2019). “Kurdish-Led Administration, Damascus Agree to Deploy Syrian Troops Along Turkish Border”, https://sputnikglobe.com/20191013/kurdish-led-administration-damascus-agree-to-deploy-syrian-troops-along-turkish-border-1077041161.html (17 Aralık 2024).
• SPUTNIK INTERNATIONAL. (2019). “US House GOP to Introduce Sanctions Against Turkey in Response to Military Invasion of Syria”, https://sputnikglobe.com/20191010/us-republicans-to-introduce-sanctions-against-turkey-in-response-to-its-operation-in-syria---report-1077015794.html (16 Aralık 2024).
• STENT, A. (2016). “Putin’s Power Play in Syria: How to Respond to Russian’s Intervention”, Foreign Affairs, 95(1): 106-113.
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI. “Fırat Kalkanı Harekâtı”, https://www.msb.gov.tr/FiratKalkani (18 Aralık 2024).
• ÜNVER, A. (2019). “Türkiye’deki Rus Dijital Medya ve Bilgi Ekosistemi”, EDAM Yayınları, https://edam.org.tr/wp-content/uploads/2019/08/AKIN-Russian-Digital-Media-TR.pdf (18 Aralık 2024).
• YAVAŞGEL, E. (2004). Siyasal İletişim: Kavramlar ve Ardındakiler, Babil Yayınları, Ankara.
• YIRCALI, A. Ü. (2017). Europe and the Syrian Conflict: Policies and Perceptions, (Ed.) Sheria, O., PODEM Yayınları, İstanbul.