KAZAKİSTAN'DA HALK GELENEKLERİNE DAYALI KİMYA ÖĞRETİM

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 19, 50 - 61, 31.01.2025

Leila Naushabayeva

Öz

Bu makale, Kazak halk pedagojisinin kimya öğretiminde nasıl uygulanabileceğini ayrıntılı bir şekilde incelemektedir. Kazak kültürüne özgü gelenekler, atasözleri, bilmeceler, ulusal oyunlar ve diğer kültürel miras unsurları, eğitim süreçlerine entegre edilerek dersleri daha zengin ve ilgi çekici hale getirebilir. Halk pedagojisinin temel amacı, öğrencilerin yalnızca akademik bilgi edinmelerini değil, aynı zamanda kültürel değerlerle bağ kurarak kişisel ve sosyal gelişimlerini desteklemektir. Özellikle kimya derslerinde bu yöntemlerin kullanımı, öğrencilerin bilimsel kavramları anlamalarını kolaylaştırırken derse olan ilgilerini artırır ve analitik düşünme, problem çözme ile yaratıcılık becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Makale, Kazak halkının geleneksel bilgilerini kimya öğretimine nasıl adapte edilebileceğini somut örneklerle ele almaktadır. Örneğin, metaller ve yağlar gibi kimya konuları, halk kültürü bağlamında işlenerek öğrencilerin bu kavramları daha iyi anlaması sağlanabilir. Metal işleme sanatı, sabun yapımı ve gıda muhafaza gibi günlük yaşam uygulamalarından örnekler verilerek, bu süreçlerin arkasındaki bilimsel ilkeler açıklanabilir. Ayrıca, bilmeceler gibi yaratıcı öğretim araçlarının, soyut kimyasal kavramların somut hale getirilmesinde ve öğrencilerin derse aktif katılımında ne kadar etkili olduğu vurgulanmaktadır.
Bu pedagojik yaklaşım, yalnızca akademik başarıyı artırmakla kalmaz, aynı zamanda öğrencilerin kültürel mirasla bağ kurarak milli bilinç kazanmalarını sağlar. Kazak halk pedagojisinin modern bilimsel eğitimle birleştirilmesi, hem bilimsel hem de kültürel öğrenme süreçlerini bütüncül bir şekilde destekler. Böylelikle öğrenciler, yalnızca ders içeriklerini öğrenmekle kalmaz, aynı zamanda bu bilgileri yaşamlarına entegre ederek daha anlamlı bir öğrenme deneyimi yaşar.

Anahtar Kelimeler

Kazak kültürü, halk pedagojisi, kimya öğretimi, geleneksel bilgiler

SCIENTIFIC EDUCATION APPROACHES BASED ON FOLK CULTURE: THE EXAMPLE OF KAZAKHSTAN

Öz

This article provides a detailed examination of the application of Kazakh folk pedagogy in teaching chemistry. Unique elements of Kazakh culture, such as traditions, proverbs, riddles, national games, and other cultural heritage aspects, can be integrated into educational processes to make lessons richer and more engaging. The primary goal of folk pedagogy is not only to impart academic knowledge but also to enhance students' personal and social development by connecting them with cultural values. Specifically, incorporating these methods into chemistry lessons facilitates students' understanding of scientific concepts while increasing their interest in the subject and developing their analytical thinking, problem-solving, and creativity skills.
The article presents practical examples of how Kazakh traditional knowledge can be adapted to chemistry education. For instance, topics like metals and oils can be explored within the context of Kazakh culture, allowing students to better grasp these concepts. Examples from daily practices, such as metalworking, soap making, and food preservation, can illustrate the scientific principles behind these processes. Additionally, creative teaching tools like riddles are highlighted as effective means of concretizing abstract chemical concepts and encouraging active student participation in lessons.
This pedagogical approach not only improves academic performance but also fosters a connection to cultural heritage, helping students develop a sense of national identity. The integration of Kazakh folk pedagogy with modern scientific education supports both scientific and cultural learning in a holistic manner. As a result, students not only learn the curriculum but also integrate this knowledge into their lives, creating a more meaningful learning experience.

Anahtar Kelimeler

Kazakh Culture, Folk Pedagogy, Chemistry Education, Traditional Knowledge

Kaynakça

• ALDASHEV, A. ve ÄLĪMHÁNOV, M. (1979). Qazaqstan Halqınıñ Meditsinasınıñ Qūpiyası, Almatı.
• AMANJOLOV, S. ve JANŪZAQOV, T. (1959). Qazaqtıñ Halq Jumbaqtarı. Ulttıq Baspa, Almatı.
• ÄDETOV, B. (1995). Qazaq Yemshīligī, Almatı: Qaynar.
• ÄMĪRĞAZİEV, Q. (1972). Biologiyalıq jumbaqtar, Almatı: Mektep.
• IVANOVA, N. (2021). "Prirodnıye krasiteli i ikh himicheskiye svoystva", Himiya v shkole, 14(2), 65-70.
• JŪMABEKOV, T. (2019). Dastūrlı sabın jasau ädisteri, Nūr-Sūltan: Bılım.
• KUDRYAVTSEV, V. (2018). "Izvestkovaniye pochv v selskom khozyaystve Kazakhstana", Agrokhimiya i pochvovedeniye, 12(3), 85-90.