Türkiye'nin Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin İllerinden Scarabaeidae ve Glaphyridae Familyalarina Ait Kenger Bitkisiyle Beslenen Türlere İlişkin İlk Kayıt

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 208 - 220, 29.08.2025

Hakan Çelik , Halil Bolu , Neslihan Bal

https://doi.org/10.24180/ijaws.1684186

Öz

2021 yılında Diyarbakır (Bağlar, Ergani ve Çınar ilçeleri), Şanlıurfa (Siverek ve Viranşehir ilçeleri) ve Mardin (Derik ilçesi) illeri sınırları içerisinde yer alan Karacadağ bölgesinde yürütülen bu çalışma sonucunda, Coleoptera takımına ait Scarabaeidae familyasından iki ve Glaphyridae familyasından bir olmak üzere toplam üç böcek türünün Kenger bitkisinin çiçekleriyle beslendiği tespit edilmiştir. Bu türler; Oxythyrea cinctella, Blitopertha nigripennis (Scarabaeidae) ve Eulasia pareyssei (Glaphyridae) olarak belirlenmiştir. Bu çalışma, söz konusu türlerin Kenger bitkisiyle beslendiğinin ilk kez raporlandığı çalışmadır. Çalışmada tespit edilen üç türün bölgedeki yayılışları benzerlik göstermekte olup, yoğunlukları farklılık arz etmektedir. E. pareyssei, diğer iki türe göre daha az sayıda gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Blitopertha nigripennis , Eulasia pareyssei , Kenger Plants , Oxythyrea cinctella , Türkiye

Proje Numarası

DÜBAP-FBE.21.002

First Record of Insect species from the Families Scarabidae and Glaphyridae Feeding on the Kenger Plant in Diyarbakır, Şanlıurfa and Mardin Provinces, Türkiye

Öz

As a result of this study conducted in 2021 in the Karacadağ area within the borders of Diyarbakır (Bağlar, Ergani and Çınar districts), Şanlıurfa (Siverek and Viranşehir districts) and Mardin (Derik district) provinces, two insect species from the Scarabaeidae family and one insect species from the Glaphyridae family of the Coleoptera order that feed on the flowers of the Kenger plant were identified. These species are Oxythyrea cinctella, Blitopertha nigripennis (Scarabaeidae) and Eulasia pareyssei (Glaphyridae). This is the first study to report that these species feed on the Kenger plant. While the distributions of the three species identified in the study were similar, their densities differed. E. pareyssei was seen fewer than other two species.

Anahtar Kelimeler

Blitopertha nigripennis , Eulasia pareyssei , Kenger Plants , Oxythyrea cinctella , Türkiye

Destekleyen Kurum

Diyarbakır Üniversitesi Bap DÜBAP-FBE.21.002

Proje Numarası

DÜBAP-FBE.21.002

Teşekkür

This study is a part of the master's thesis titled “Determination of Harmful Insect Species and Natural Enemies of Kenger Plant (Gundelia spp.) in Diyarbakır, Şanlıurfa and Mardin Provinces” accepted by D.Ü. Institute of Science in June 2024. We would like to thank Dicle University Scientific Research Projects Coordination Office (Project No: DÜBAP-FBE.21.002) for the financial support they provided for this thesis.

Kaynakça

• Alp, A. (2010, Haziran 1-3). Diyarbakır bitkisel gen kaynakları [Sözlü bildiri]. Diyarbakır’da Tarım Çevre Doğa Sempozyumu, Diyarbakır, Türkiye.
• Azeez, O. H., & Kheder, A. E. (2012). Effect of Gundelia tournefortii on some biochemical parameters in dexamethasone-induced hyperglycemic and hyperlipidemic mice. Iraqi Journal of Veterinary Sciences, 26(2). https://doi.org/10.33899/ijvs.2012.67458.
• Coruh, N., Celep, A. S., Özgökçe, F., & İşcan, M. (2007). Antioxidant capacities of Gundelia tournefortii L. extracts and inhibition on glutathione-S-transferase activity. Food Chemistry, 100(3), 1249-1253. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2005.12.008.
• Demir, A. (2013). Sürdürülebilir gelişmede yükselen değer; biyolojik çeşitlilik açısından Türkiye değerlendirmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 12(24), 67-74.
• Erinç, S. (1971). Jeomorfoloji II. genişletilmiş 2. baski. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, İstanbul. Ertekin S. (2002). Karacadağ Bitki Çeşitliliği, Sürdürülebilir Kırsal ve Kentsel Kalkınma Derneği, 119 s.
• Haghi, G., Hatami, A., & Arshi, R. (2011). Distribution of caffeic acid derivatives in Gundelia tournefortii L. Food chemistry, 124(3), 1029-1035. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2010.07.069
• Lodos N. (1961). Türkiye, Irak, İran ve Suriye’de süne (Eurygaster integriceps Put) problemi üzerinde incelemeler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:51, 115 s.
• Özdikmen, H. (2003). The Genus Cortodera Mulsant, 1863 (Cerambycidae: Coleoptera) in Turkey. Phytoparasitica, 31(5), 433-441. https://doi.org/10.1007/BF02979735
• Pehlivan, E., Tezcan, S., & Örümlü, A. E. (1995, Nisan 27-29). GAP Bölgesi’nin Scarabaeoidea (Coleoptera) Faunasına Genel Bir Bakış. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, Şanlıurfa, Türkiye.
• Pirinç, V., Yakacı, M., & Toncer, Ö. (2014, Eylül 19-23l). Kenger (Gundelia tournefortii L.)’in genel özellikleri ve yetiştiriciliği. 5. Uluslararası Katılımlı Tohumculuk Kongresi, Diyarbakır, Türkiye.
• Polat, R., Çakılcıoğlu, U., Ertuğ, F., & Satıl, F. (2012). An evaluation of ethnobotanical studies in Eastern Anatolia. Biological Diversity and Conservation, 5(2), 23-40. https://doi.org/10.1007/BF02862203
• Saeidi, K. (2012). Biology of Euxoa agricola Boisduval, 1829 (Lep. Noctuidae) in Yasouj Iran. Australian Journal of Basic and Applied Science, 1-13.
• Asadi-Samani, M., Rafieian-Kopaei, M., & Azimi, N. (2013). Gundelia: a systematic review of medicinal and molecular perspective. Pakistan journal of biological sciences: PJBS, 16(21), 1238-1247. https://doi.org/10.3923/pjbs.2013.1238.1247
• Say, D., & Güzeler, N. (2016). Süt pıhtılaştırılmasında kullanılan bazı bitkiler. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5, 253-261. https://doi.org/10.17100/nevbiltek.211004
• Tabibian, M., Nasri, S., Kerishchi, P., & Amin, G. (2013). The effect of Gundelia tournefortii hydro-alcoholic extract on sperm motility and testosterone serum concentration in mice. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences, 15(8), 18-21. https://doi.org/10.17795/zjrms-92898
• Özgen, İ., Şenyüz, Y. and A. Temizer., 2014. Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi Scarabaeoidea(Coleoptera) Faunasına Katkılar. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 5 (1): 20-29.
• Yüksel, M. (1968). Güney ve Güneydoğu Anadolu’da Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin yayilişi, biyolojisi, ekolojisi, epidemiolojisi ve zarari üzerinde araştirmalar. T.C. Tarım Bakanlığı, Zirai Müc. Ve Kar. Gn. Md. Yayınları No: 46, Teknik Bülten, Yenidesen Matb., Ankara, 255 s.