Farklı Zamanlarda Ekilen Bazı Yem Bezelyesi (Pisum sativum ssp.arvense L.) Çeşitlerinin Tohum ve Kesinin Besin Değerleri

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 96 - 105, 16.04.2021

Bilal Keskin Süleyman Temel Barış Eren

https://doi.org/10.24180/ijaws.870687

Cited By: 5

Öz

Bu araştırma Iğdır ekolojik şartlarında kışlık ve yazlık olmak üzere 6 farklı ekim zamanı (Ekim sonu Kasım başı ve Kasım sonu, Mart başı, Mart sonu, Nisan başı)’nda, 4 farklı yem bezelyesi (GAP Pembesi, Kirazlı, Özkaynak ve Taşkent) çeşidinin tohum ve keslerinin yem olarak besin değerleri belirlenmiştir. Deneme Iğdır Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğünün deneme sahasında 2018-2019 ve 2019-2020 yıllarında olmak üzere 2 yıl süreyle tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada yem bezelyesi’nin tohumda ham protein oranı (tohum-HP), kes ham protein oranı (kes-HP kes nötr çözücülerde çözünemeyen lif (kes-NDF), asit çözücülerde çözünemeyen lif (kes-ADF), kuru madde sindirilebilirliği (kes-KMS), kuru madde tüketimi (kes-KMT), sindirilebilir enerji (kes-SE), metabolik enerji (kes-ME), ve nispi yem değeri (kes-NYD) belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, tohum-HP oranı, kes-HP oranı, kes NDF oranı, kes-ADF oranı, kes-KMT oranı ve kes-NYD değeri Nisan ayı başındaki ekimlerde en iyi değerlere ulaştığı görülmüştür. Çeşitler arasında ise en iyi yem değerleri Özkaynak çeşidinde belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Iğdır ekolojik şartlarında yem bezelyesi yetiştiriciliğinde tohum ve kes en iyi yem değerlerinin alınabilmesi için Özkaynak çeşidinin ekilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan Nisan başında yapılacak ekimlerde kes kalitesinin daha yüksek olacağı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yem bezelyesi, ekim zamanı, çeşit, yem kalitesi, tohum, kes

Destekleyen Kurum

Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2019-FBE-A26

Teşekkür

Bu araştırma 2019-FBE-A26 nolu proje olarak Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenerek yürütülmüştür.

Feed Values of Seed and Straw of Some Forage Pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) Varieties at Different Sowing Times

Öz

This research was conducted to determine nutritional values of seeds and straws of 4 different forage peas (GAP Pembesi, Kirazlı, Özkaynak and Taşkent) cultivars in 6 different sowing times (late October, early November and late November early March, late March, early April,) under the Iğdır ecological conditions. The research was established according to randomized complete block design in split plots with three replications in the experimental area of Iğdır University Agricultural Application and Research Center Directorate in 2018-2019 and 2019-2020 for 2 years. In the study, forage pea's crude protein ratio in seed (seed-CP), straw crude protein ratio (straw-CP), straw neutral detergent fiber (straw-NDF), acid detergent fiber (straw-ADF), dry matter digestibility (straw-DMD), dry matter intake (straw-DMI), digestible energy (straw-DE), metabolic energy (straw-ME), and relative feed value (straw-RFV) were determined. Seed-CP ratio, straw-CP ratio, straw-NDF ratio, straw-ADF ratio, straw-DMD and straw-RFV value have been found to reach the best values in early April sowing. Among the varieties, the best feed values were determined in the Özkaynak variety. According to the results of the research, it was determined that Özkaynak variety should be sown in early April in order to obtain the best feed values in seeds and straw in the ecological conditions of Iğdır.

Anahtar Kelimeler

Forage pea, sowing time, variety, feed quality, seed, straw

Proje Numarası

2019-FBE-A26

Kaynakça

• Acar, Z., & Ayan, İ. (2012). Yem Bitkileri Kültürü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 2. Açıkgöz, E. (2001). Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, No: 182.
• Akyıldız, A. R. (1984). Yemler Bilgisi ve Laboratuar Kılavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Yayın No: 895, Ankara.
• Anonim. (2020). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
• Avcıoğlu, R., Hatipoğlu, R., & Karadağ, Y. (2009). Yembitkileri Baklagil Yembitkileri Cilt II, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir.
• Çaçan, E., Kaplan, M., Kökten, K., & Tutar, H. (2018). Evaluation of some forage pea (Pisum sativum ssp. arvense L.) lines and cultivars in terms of seed yield and straw quality. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 8(2), 275-284.
• Fonnesbeck, P. V., Clark, D. H., Garret, W. N., & Speth, C. F. (1984). Predicting energy utilization from alfalfa hay from the western region. Animal Science, (Western Section) 35, 305-308.
• İleri, O., Erkovan, Ş., Erkovan, H. İ., & Ko., A. (2020). İç Anadolu’da İkinci Ürün Döneminde Yem Bezelyesi ve Bazı Tahıl Karışımlarının Farklı Ekim Sıklığında Yaş Ot Verimi ve Bazı Özellikleri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 6(3): 538–545.
• Kacar, B., & İnal, A. (2008). Bitki Analizleri. Nobel Yayınları, Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Yayın No: 1241, Fen Bilimleri, 892. Ankara.
• Kadıoğlu, S., & Tan, M., (2018). Erzurum şartlarında farklı tarihlerde kışlık ekilen yem bezelyesi çeşitlerinin verim ve bazı özellikleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 27, 25-32.
• Kaplan, M., Kökten, K., Arslan, M., Özdemir S., & Seydoşoğlu, S. (2014). Farklı yem bezelyesi (Pisum arvense) genotiplerinin tanelerinin yem içeriği yönünden karşılaştırılması, 5th Seed Congress, Diyarbakır.
• Khalil, J. K., Sawaya, W. N., & Hyder, S. Z. (1986). Nutrient composition of atriplex leaves grown in Saudi Arabia. J. Range Manage. 39, 104-107.
• Manga, İ., Acar, Z., & Ayan, İ. (2003). Baklagil Yem Bitkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı No: 7, Samsun.
• Mukherjee, D., Sharma, B. R., & Mani, J. K. (2013). Influence of different sowing dates and cultivars on growth, yield and disease incidence in garden pea (Pisum sativum) under mid hill stuation. Indian Journal of Agricultural Sciences, 83, 918-923.
• Shaukat, S. A., Ahmad, Z., Chodry, Y. A., & Shaukat, S. K. (2012). Effect of different sowing dates and row spacing on then growth, seed yield and quality of off-season pea (Pisum sativum L. cv. Climax) under temperate conditions of Rawalakot Azad Jammu and Kashmir. Scientific Journal of Agricultural, 1, 117-125.
• Sheaffer, C. C., Peterson, M. A., Mccalin, M., Volene, J. J., Cherney, J. H., Johnson, K. D., Woodward, W. T., & Viands, D. R. (1995). Acide Detergent Fiber, Neutral Detergent Fiber Concentration and Relative Feed Value. North American Alfalfa İmprovemnt Conference, Minneapolis.
• Sheaffer, C. C., & Moncada, K. M. (2012). Introduction to Agronomy – Food, Crops and Environment. 2nd ed. 704 p. Delmar, Clifton Park, NY.
• Tan, M., Koç, A., Dumlu Gül, Z., Elkoca, E., & Gül, İ. (2013). Determination of dry matter yield and yield components of local forage pea (Pisum sativum spp. arvense L.) ecotypes. Journal of Agricultural Sciences. 19, 289-296.
• Tekeli, A.S., & Ates, E. (2003). Yield and its components in field pea (Pisum arvense L.) lines. Journal of Central European Agriculture. 4, 313-317.
• TÜİK. (2018). Türkiye İstatistik Kurumu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Uretim-Istatistikleri-2018-27635. Erişim tarihi: 04 Nisan 2021.
• Uzun, A., & Acikgoz, E. (1998). Effect of sowing season and seedling rate on the morphological traits and yield in pea cultivars of differing leaf types. Journal of Agronomy and Crop Science, 181, 215-222.
• Uzun, A., Gün, H., & Açıkgöz, E. (2012). Farklı gelişme dönemlerinde biçilen bazı yem bezelyesi (Pisum sativum L.) çeşitlerinin ot, tohum ve ham protein verimlerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1), 27-38.
• Van Soest, P. J., Robertson, J. D., & Lewis, B. A. (1991). Methods For Diatery Fibre, Neutral Detergent Fibre And Non-Starch Polysaccharides İn Relation To Animals Nutrition. Journal of Dairy Science, 74, 3583-3597.
• Yıldız, N., & Bircan, H. (1991). Araştırma ve deneme Metodları. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 697, Ziraat Fakültesi No: 305, Erzurum.