TURİZM KRİPTO PARALARININ ETKİNLİĞİNİN WDEA İLE HESAPLANMASI

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı, 38 - 46, 29.06.2021

Ali Özdemir Gülper Basmacı

https://doi.org/10.30625/ijctr.946750

Öz

Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kalitatif nitelik taşıyan sübektif sonuçlara bağlı olarak karar değişkenlerini değerlendirmektedir. DEA ise kantitatif yapılı göreceli etkinlik düzeylerini belirlemede kullanılan bir yöntemdir. Bu iki tekniğin aynı karar probleminde kullanılması, karar modelinde sübjektivite ve objektivitenin aynı anda yansıtılmasına imkan tanımaktadır. Bu çalışmanın amacı, giderek yaygınlaşan kripto paraların, gelecekte sıklıkla kullanılması olası turizm alanında faaliyet gösterenlerinin etkinlik düzeylerinin ölçülmesi ve etkin turizm kripto paralarının saptanarak gelecekte piyasaya sürülecek ya da mevcutta faaliyet gösteren turizm kripto paralarına referans olarak gösterilmesidir

Anahtar Kelimeler

Veri Zarflama Analizi, Analitik Hiyerarşi Süreci, AHP Öncelikleri ile Ağırlıklandırılmış DEA, Turizm, Kripto Para., Veri Zarflama Analizi, Analitik Hiyerarşi Süreci, AHP Öncelikleri ile Ağırlıklandırılmış DEA, Turizm, Kripto Para.

DETERMINING THE EFFICIENCY OF TOURISM CRYPTO COINS WITH WDEA

Öz

The Analytical Hierarchy Process (AHP) evaluates the decision variables based on the subjective results of qualitative nature. On the other hand, DEA is a method used to determine relative efficiency levels with a quantitative structure. The use of these two techniques in the same decision problem allows the simultaneous reflection of subjectivity and objectivity. The aim of this study is to measure the activity levels of cryptocurrencies, those operating in the field of tourism, which are likely to be used frequently in the future, and to determine the effective tourism cryptocurrencies and to show them as a reference to the tourism cryptocurrencies that will be released in the future or that are currently operating.

Anahtar Kelimeler

Data Envelopment Analysis, Analytic Hierarchy Process, Weighted DEA Model Using AHP Priorities, Tourism, Crypto Currency., Data Envelopment Analysis, Analytic Hierarchy Process, Weighted DEA Model Using AHP Priorities, Tourism, Crypto Currency.

Kaynakça

• Alptekin, V., Metin, İ., & Akcan, A. T. (2018). Kripto Para Ekonomisi. Eğitim Yayınevi.
• Bank, E. C. (2012). Virtual Currency Schemes. EC Bank, Virtual Currency Schemes (h. 13-14). Frankfurt: European Central Bank.
• Colbert, A., Levary, R. R., & Shaner, M. C. (2000). Determining the relative efficiency of MBA programs using DEA. European journal of operational research, 125(3), 656-669.
• Cooper, W. W., Seiford, L. M., & Tone, K. (2007). The basic CCR model. Data envelopment analysis: a comprehensive text with models, applications, references and DEA-solver software, 21-39.
• Çarkacıoğlu, A. (2016). Kripto-Para Bitcoin. Sermaye piyasası kurulu araştırma dairesi araştırma raporu. Davoodalhosseini, S. M., & Rivadeneyra, F. (2020). A Policy Framework for E-Money. Canadian Public Policy, 46(1), 94-106.
• Enria, A. (2018). Designing a regulatory and supervisory roadmap for FinTech. Speech by Andrea Enria-Chairperson of the European Banking Authority (EBA). Copenhagen Business School.
• Eroğlu, E., & Lorcu, F. (2007). Veri zarflama analitik hiyerarşi prosesi (VZAHP) ile sayısal karar verme. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 36(2), 29-51.
• Farell, R. (2015). An analysis of the cryptocurrency industry.
• Kapar, K. (2013). Bir üretim işletmesinde analitik hiyerarşi süreci ile tedarikçi seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 197-231.
• Khatwani, G., & Kar, A. K. (2017). Improving the Cosine Consistency Index for the analytic hierarchy process for solving multi-criteria decision making problems. Applied computing and informatics, 13(2), 118-129.
• Kim, T. S. (2000). Extended Topics in the Integration of Data Envelopment Analysis and the Analytic Hierarchy Process in Decision Making.
• Kneip, A., Simar, L., & Wilson, P. W. (2003). Asymptotics for DEA estimators in nonparametric frontier models (Vol. 317). Discussion paper.
• Kocakoç, İ. D. (2003). Veri Zarflama Analizi’ndeki Ağırlık Kısıtlamalarının Belirlenmesinde Analitik Hiyerarşi Sürecinin Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-12.
• Natarajan, H., Krause, S., & Gradstein, H. (2017). Distributed Ledger Technology (DLT) and Blockchain Acknowledgments III.
• Rödder, W., & Reucher, E. (2012). Advanced X-efficiencies for CCR-and BCC-models–towards peer-based DEA controlling. European Journal of Operational Research, 219(2), 467-476.
• Saaty, T. L. (1990). Decision making for leaders: the analytic hierarchy process for decisions in a complex world. RWS publications.
• Saaty, T. L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. International journal of services sciences, 1(1), 83-98.
• Sarkis, J. (1997). Evaluating flexible manufacturing systems alternatives using data envelopment analysis. The Engineering Economist, 43(1), 25-47. ss. 60-63.
• TCMB (2018) Dijital Para ve Merkez Bankaları. İktisat ve Toplum Dergisi. Sayı 95.
• Timor, M. (2010). Yöneylem araştırması. Türkmen Kitabevi.
• Tütek, H. H., Gümüşoğlu, Ş., & Özdemir, A. (2012). Sayısal Yöntemler–Yönetsel Yaklaşım, Beta Basın Yayım Dağıtım. Baskı, İstanbul.
• Yang, T., & Kuo, C. (2003). A hierarchical AHP/DEA methodology for the facilities layout design problem. European Journal of Operational Research, 147(1), 128-136.