Görme Engelli Bireyler ve Erişilebilir Turizm

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 69 - 87, 30.06.2022

Kamile Çetin

https://doi.org/10.30625/ijctr.1087206

Öz

Değişen turizm anlayışında insanlar seyahatlerinde ürün ve hizmetlerde bazı beklentiler içine girer ve taleplerde bulunurlar. Bu beklenti ve talepler içinde turistik ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte bir seyahat planı, konaklama alanı, yeme-içme, eğlenme gibi turistik ürünü oluşturan faktörlerin tüketici ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik turizm çeşitlenmesini görmek isterler. Türkiye’de turizme katılan engelli bireylerin sayısı gün geçtikçe arttığı görülmekle birlikte bağımsız hareket kısıtlaması yaşayan bu bireylerin turizm aktivitelerine katılabilmesi ve seyahat edebilmeleri için ihtiyaç, engel ve beklentilerine uygun hizmet, mekan ve ürünlerin oluşturulması ve uygun şekilde düzenlemelerin oluşturulması oldukça önemlidir. Bu çalışmada Türkiye turizminde engelli bireylerin özellikle de çalışmamızın hedef kitlesi olan görme engelli bireylerin de erişilebilir turizm aktiviteleri yaşayabilmesi için hizmet, fiziksel ve mekânsal düzenlemeler, ulaşım ve konaklamaların nasıl iyileştirmesi ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Görme engelli, Erişilebilirlik, Turizm

Teşekkür

Teşekkür ederim.

Visually Disabled Individuals and Accessible Tourism

Öz

In the changing understanding of tourism, people have certain expectations and demands for products and services during their travels. Within these expectations and demands, they want to see the tourism diversification of the factors that make up the touristic product such as a travel plan, accommodation area, food and beverage, entertainment that can meet the touristic needs, to meet the consumer needs. Although it is seen that the number of disabled individuals participating in tourism in Turkey is increasing day by day, it is very important to create services, places and products suitable for their needs, obstacles and expectations and to create appropriate arrangements so that these individuals who have independent mobility restrictions can participate in tourism activities and travel. In this study, suggestions have been made about how to improve services, physical and spatial arrangements, transportation and accommodation so that disabled people, especially the target group of our study, can experience accessible tourism activities.

Anahtar Kelimeler

Visually Impaired, Accessibility, Tourism

Kaynakça

• Acırlı, Z., & Kandemir, Ö. (2021). Mekân tasarımı için erişilebilirlik kavramı ve boyutları. Grid Mimarlık, Planlama ve Tasarım Dergisi, 4(2), 225-248.
• Aizada, Kenzhebayeva, & Boylu, Y. (2018). Engelli bireylerin seyahat engellerinden etkilenmesinde psikolojik faktörlerin önemi. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(4), 1-11.
• Akçakaya, V. (23 Şub 2022). Web Erişilebilirlik İpuçları. https://drupart.com.tr/blog/web-erisilebilirlik-ipuclari
• Akın, A. (2019). Otel işletmelerinin engelli turistlere yönelik uygulamalarının belirlenmesine yönelik bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 2082-2103.
• Akdu, U., & Akdu, S. (2018). Engelli turizmi: Yasal düzenlemeler ve uygulamalar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 9(23), 99-123.
• Akturan, G. (2017). Butik otel odalarında mekansal özelliklerin incelenmesi; bodrum'daki butik otel işletmeleri üzerinde bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Maltepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ankaya, F. Ü., & Aslan, B. G. (2020). Engelli turizm potansiyelinin değerlendirilmesi, dünya ve türkiye örnekleri. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(2), 52-54.
• Arslan, Y., & Şahin, M. H. (2014). Görme engellilerin toplumsal hayatta yaşadıkları zorluklar ( Batman merkez örneği). Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Arıcı, S. (2010). Bedensel engellilerin turizm sektöründen beklentilerinin tespitine yönelik bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arıkan , İ., Şengür, F. K., Özer, S. U., Yüksek, G., Kırgız, A., Küçükaltan, Coşkun, İ. O., Yılmaz., İ., Altuntaş, Çağla., & Peköz. M D. (2015). Turizm ulaştırması. Detay yayıncılık.
• Artar, Y., & Karabacakoğlu, Ç. (2003). Türkiye'de engelliler turizminin geliştirilmesine yönelik konaklama tesislerindeki alt yapı imkanlarının araştırılması. Ankara: Dünya Engelliler Vakfı Engelsiz Turizm Raporu.
• Artar, Y., & Karabacakoğlu, Ç. (2003). Türkiye'de özürlüler turizminin geliştirilmesine yönelik olarak konaklama tesislerindeki alt yapı olanaklarının araştırılması. (M. P. Merkezi, Dü.)
• Artün, S. (2018). Otel yapılarında engelli bireylere yönelik çözümler. (Tezli Yüksek Lisans). Işık Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1-135.
• Aslan, A. (2017). Engelli ve engelli olmayan ergen bireylerin algıladıkları sosyal destek ile intihar olasılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atak, V. (2008). Marmaristeki otel işletmelerinin bedensel engelli turizmine bakış açısı (Yüksek Lisans Tezi). Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
• Asif,Ş.,&Yannier,S.(tarihyok). Robotlar:Sosyal etkileşimli makineler. file:///C:/Users/user/Desktop/Robotlar_Sosyal_Etkilesimli_Makineler.pdf, 1-9.
• Atay, L., Temirkanova, Z., & Gökdemir, S. (2017). Tur operatörlerinde yeşil uygulamalar: Yeşil tur operatörü ödülü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(5), 17-33.
• Ayyıldız, T., Atay, H., & Yazıcı, A. (2014). Konaklama işletmelerinin engelliler için olanakları ve yöneticilerinin görüşleri: Kuşadası örneği. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1(2), 84-100.
• Barakazi, M. (2019). Tüketim ve turizm faaliyetlerinin turizmi tüketmesi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(2), 138-149.
• Bildir, K., Dalgıç, A., & Kale, A. (2014). Antalya ve Mersin plajlarında yapılan düzenlemelerin erişilebilirlik kapsamında incelenmesi. Gazi üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 145-158.
• Borazancı, İ., Sezer, S., Türe, D., Panış, B. İ., Arıcı, A., & Bolat, G. B. (2021). Pandemi sürecinde fiziksel engelli bireylerin sorun ve beklentileri üzerine nitel bir inceleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 21(2), 269-289.
• Burak, Y. (2018). Konaklama tesislerinin engelli bireylere uygunluk açısından değerlendirilmesi sivil toplum kuruluşlarında engelli üyelerin bakış açısı. (Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Seyahat İşletmeciliği ve Turist Rehberliği Anabilim Dalı.
• Bulgan, G. (2016). Dünyada ve Türkiyede engelli turizmi ile ilgili yapılan çalışmalar. Akademik Bakış Dergisi, 101-125.
• Bulgan, G., & Çarıkçıl, İ. H. (2015). Engelli turizmi: Antalya ilindeki dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 15-42.
• Bulgan, G., Arslan, R., & Demir, Ş. Ş. (2019). Engelli bireylerin otel işletmelerinde karşılaştıkları sorunlar. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi Araştırma Makalesi, 3(2), 121-134.
• Bulgan, G., & Ergençiceği, A. (2021). Engelli bireylerin restoranlarda yaşadıkları erişim sorunları: ısparta ili örneği. Vizyoner Dergisi, 12(29), 46-64.
• Buyurgan, S., & Demirdelen, H. (2009). Total kör bir öğrencinin öğrenmesinde dokunma , işitsel bilgilendirme hissetme ve müze. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 563-580 .
• Buyurgan, S. (2009). Görme yetersizliği olan üniversite öğrencilerinin müzelerden beklentileri. Kuram ve Uygulama Eğitim Bilimleri, 9(3), 1167 - 1204.
• Curkan, S. C., & Köroğlu, A. (2020). Yerli turistlerin online otel rezervasyonu yapma davranışlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimiler Enstitüsü Dergisi, 40, 489-513.
• Çakıcı, A. C., Uzpak, B. D., & Kaynak, M. (2016). Antakya’da alakart servis yapılan restoranların sık karşılaştıkları işletmecilik sorunları üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(4), 18-31.
• Çetin, İ. (2017). Otel işletmelerinde marka değeri ve değer yaratma . (1. Baskı ). Detay Yayıncılık.
• Darcy, S. (2003). Disability and access politics: The Sydney 2000 Games experience. Disability and Society, 18(6), 737-757.
• Demir, Ç. (2021). Konaklama işletmelerinin iş süreçlerinde yapay zekâ teknolojileri ve akıllı otel uygulamaları: avantajlar ve dezavantajlar. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(1), 203-219.
• Demirbilek, M. (2013). Zihinsel engelli bireylerin ve ailelerinin gereksinimleri. Turksh Journal of Famıly Medıcıne And Prımary Care, 7(313), 58-64.
• Dünya EngellilikRaporu.(2011). DSÖ kütüphanesi ve yayın kataloğu verileri. Anıl Group Matbaa.https://static.ohu.edu.tr/uniweb/media/portallar/engelsizuniversite/duyurular/1345/diwnu3i5.pdf
• Emeksiz, M. (2011). Otel işletmelerinde konaklama hizmetleri. Anadolu Üniversitesi Yayın no: 2660 Açıköğretim Yayın no: 1646.
• Enat European Network for Accessible Tourism. (2014). Annual Report, Working Together to Make Tourism in Europe Accessible for All, 1-32. www.accessibletourism.org
• Towards (2010). Disability Policy Challenges and Actions for the European Tourism Sector. s. 1-70.
• Engin, Y., & Ahmet, V. (2014). Turizimde erişilebilirlik. https://www.eeeh.engelsizerisim.com/yazi/13/turizmde_erisilebilirlik
• Ercan, F. (2019). Görme engelli bireylerin erişilebilir turizm denemelerini kolaylaştırıcı teknolojilerin incelenmesi. ISAS- WINTER, 4(8), 130-134.
• Eripek, S. (1989). Özel alt sınıf öğrencilerinin ilkokul sınıfları düzeyinde sesli okuma becerilerinin değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 125-140.
• Eryılmaz, B., & Zengin, B. (2013). Bodrum destinasyonunda engelli turizm pazarının değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(11), 52-74.
• Eşkil, Ö. Y. (2011). Engelliler için dış mekan tasarım özellikleri bağlamında ankara kent parklarının irdelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi ). Bartın: Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana bilim Dalı.
• Erenlioğlu, S. A., & Yıldız, S. (2013). Fiziksel erişilebilirlik. A. Sungur, & S. Ü. Yayımları (Dü.) içinde, Engelsiz Türkiye için: Yolun neresindeyiz? Mevcut durum ve öneriler. Baskı İmak Ofset Basım Yayın. Evliyaoğlu, D., & Tezel, E. (2016). Havalimanlarının görme ve bedensel engelliler in erişilebilirliği üzerinden değerlendirilmesi:d istanbul atatürk havalimanı örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(22), 95-108.
• Gazete, R. (2009). Milletlerarası Sözleşme. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090714-1.htm
• Genç, Y., & Çat, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 8(1), 363-393.
• Giammanco, M. D., Gitto, L., & Ofria, F. (2021). Accessibility of cultural sites for disabled people: some preliminary evidence from Sicily. See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/349427484, 1-17.
• Ginley, B. (2013). Museums: a whole new world for visually ımpaired people. Disability Studies Quarterly, 33(3). http://dsqsds.org/article/view/3761/3276 (accessed 15 March 2016)
• Girgin, C. (2006). İşitme engelli çocukların konuşma edinimi eğitiminde dinleme becerilerinin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(1), 15-28.
• Gökalp, E., & Eren, P. (2016). Akıllı teknolojilerin turizm otelcilik sektörüne uygulanması. Smart Technology/Smart Management, 278-287.
• Hacıoğlu, N. (2016). Turizm pazarlaması (Cilt 11.Basım). Nobel Yayın.
• Kanunu, İ. (2003). İş Kanunu Mevzuat. 42. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf.
• Karabıyık, K. (2019). Görme Engelliler İçin İçerik Hazırlamanın İpuçları. Blogager.
• Karakoç, T., & Çelik, S. (tarih yok). Görme yetersizliği olan bireyler aileler için rehber kitapçık. (A. Ofset, Dü.) Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, s. 1-52.
• Kayıhan, H., Tekin Dal, B., Irmak, A., & Akyürek, G. (2013). Engelleri birlikte aşalım farkındalık ve ulaşılabilirlik rehberi. H.Ü. Engelli Öğrenci Birimi. http://www.eob.hacettepe.edu.tr/farkindalikveulasilabilirilikrehberi.pdf
• Keçeci, Ş. (2021). Vaka analiz çalışması: Hafif düzy mental yetersizliği olan öğrencinin özel eğitim sınıfından kaynaştırma eğitimine geçişi. Education Sciences Status: Research Article, 16(1), 17-27.
• Kenzhebayeva, A., & Boylu, Y. (2018). Engelli bireylerin seyahat engellerinden etkilenmesinde psikolojik faktörlerin önemi. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(4), 1-11.
• Koca, C. (2010). Engelsiz Şehir Planlaması Bilgilendirme Raporu. İstanbul: Dünya Engelliler Vakfı
• Koç, N. K., Kutlu, D., & Ayyıldız, H. (2019). A grubu seyahat acentalarında bilgi teknolojilerinin kullanımına yönelik bir araştırma: Antalya örneği. Global Journal of Economics and Business Studies, 8(14), 40-51.
• Koç, C. (2021). Görme engelliler için hissedilebilir yüzey uygulamaları: Diyarbakır örneği. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 21 (1), 125-157.
• Kozak , N., Kozak, M. A., & Kozak, M. (2017). Genel turizm (Cilt 19. Basım). Detay Yayıncılık.
• Kozak, N., Akoğlan, M., & Kozak, M. (1996). Genel turizm ilkeler- Kavramlar. Anotolia Yayıncılık.
• Kördeve, M. K. (2017). Engelli bireylerin sağlık hizmeti alımında karşılaştıkları problemler. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(2), 14-24.
• Megep. (2006). Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi ProjesiKonaklama ve Seyahat Hizmetleri Rezervasyon Sistemleri (s. 1-53).
• Mülayim, A., & Özşahin, B. (2010). Bedensel engellilerin konaklama sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir inceleme. Çz- Veri Dergisi, 1663-1684.
• Namlı, S. (2012). Spor yapan ve yapmayan oristik engelli bireylerin davranış ve motor performanslarının karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Adapazarı: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Organization, W. H. (1980). International classification of impairments, disabilities and handicaps: a manual of classifi cation relating to the consequences of disease. Geneva: World Health Organization.
• Olguntürk, N. (2007). Evrensel tasarım: Tüm yaşlar farklı yetenekler ve çeşitli insanlık durumları için tasarım. tmmob mimarlar odası ankara şubesi, 46. Ankara: Tasarım ve Özgürlük: Engelli İnsanlar ve Herkes İçin Tasarım.
• Özata, M., & Karip, S. (2017). Engelli bireylerin sağlık hizmetleri kullanımında yaşadıkları sorunlar: Konya örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 409-427.
• Özeren, M. (2019). Turizm paydaşlarının bakış açılarıyla engelli turizmi: konya örneği. (Tezli yüksek lisans) Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÖZİDA. (2002). 2002 Türkiye Özürlüler Araştırması. Ankara: DİE Yayınları .
• Öznaneci, M. (2008). Herkes için ulaşılabilirliğin iyileştirilmesi örnek uygulama rehberi. T.C. aile ve sosyal politikalar bakanlığı özürlü ve yaşlı hizmetleri genel müdürlüğü. Anıl Yayıncılık . Özsan, M., & Hasret, F. (2017). Görme engelli bireylerin günlük yaşamını kolaylaştırmak adına bir önerme: braille alfabeli giysiler. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi(22), 89-94.
• Öztürk, M. (2011). Türkiye'de engelli gerçeği, müsiad içinde, cep kitapları: 30 . Ajansuısta Matbaacılık.
• Pekyaman, A. (2008). Turistik satın alma davranışında destinasyon imajının rolü afyonkarahisar bölgesinde bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sakarneh, M. A., & Katanani, H. J. (2021). Obstacles facing disabled people in accessing the historical and archaeological sites in jordan. Journal of Educational and Social Reseach, 11(2), 267- 276.
• Standartları Kent ve Binalara Yönelik Uygulama Kriterleri. KTMMOB.
• Santos , L., & Carvalho, R. (2012). Accessible hotel for visually ımpaired people. Icıeom Guimarães, Portugal , 11, 1-10.
• Sayın, C., Çizel, B., Sönmez, N., & Akıncı, Z. (2012, Ağustos). Antalya'da engelli turizminin gelişimi için arz ve talep üzerine bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi Proje Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi, s. 1-87.
• Schmall, G. A. (1977). Tourism promotion. Tourism International Press.
• Solmaz, ,. S., & Yenişehirlioğlu, E. (2020). Turizm öğrencilerinin engelli bireylere ve engelli turizmine bakış açılarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi,, 4(1), 476-487.
• Şahingöz, S. A., & Keskin, T. (2018). Ankara'daki restoranların engelli bireylerin erişilebilirliğine uygunluğu. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 404-422.
• TC. Aile, Ç. v. (2020). Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni.
• Teixeira, P., Eusebio, C., & Teixeira, L. (2021). How diverse is hotel website accessibility? A study in central region of Portugal using web diagnostic tools. Tourism and Hospitality Research, 1-16
• Tellioğlu, S., & Tekin, M. (2017). Engelli turizminin pestel analizi kapsamında incelenmesi. Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi(2), 77-98.
• TS 9111. (2011). Özürlü ve hareke kısıtlılığı bulunan kişiler için binalarda ulaşılabilirlik gerekleri. Ankara: Türk Standartları Enstitüsü. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası. (2018, Kasım). Engelli erişilebilirliğinde olmazsa olmazlar. 46. dönem yönetim kurulu, s. 1-16.
• Tozlu, E., & Atalay, L. (2011). Engelli turizmine yönelik destinasyon ürün kapasitesi: gelibolu yarımadası örneği. m.a.öncü (dü). 12. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı içindedir (s. 606-609) (s. 606-609). Düzce: Sidas Medya.
• Topaloğlu Ören, E. D., Derel, F., & Yıldırım Sarı, H. (2021). Engelli bireylerin sağlık hizmetine ve bakıma erişimi ile ilgili yaşadıkları sorunlar. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(3), 185-192.
• Topsakal, Y. (2018). Dısabled-frıendly mobıle servıces ın the context ofsmart tourısm:recommendatıons forturkey tourısm. Journal of Tourısm Intellıgence And Smartness, 1(1), 1-13.
• Tüfekçi, Ö., Öndül, G., & Tüfekçi, N. (2015). turizmde engel kalmasın: engelli turizm pazarına ilişkin Antalya'da bir araştırma. 16. ulusal turizm kongresi bildiriler kitabı . Detay Yayıncılık.
• TUIK. (2013). Türkiye istatistik kurumu. nüfus ve konut araştırması 2011. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Nufus-ve-Konut-Arastirmasi-2011-15843
• Tütüncü, Ö., & Aydın, İ. (2013). Ulaşılabilir turizm rekreasyon incelemeler. Anatolia: Turizm Araştırma Dergisi i, 24(2), 261-263. Uysal, M. (2017). Görme engelli bireylere ve ailelerine psikolojik destek . İSEM, s. 1-36.
• Vinayaraj, M., Ang, S., Balocha, G. M., Kulampallil, T., & Geetha, S. (2014). Attitude and perception of visually impaired travelers: A case of Klang Valley, Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 144, 366-377.
• Yalçınkaya, P., Atay, L., & Karakaş, E. (2018). Akıllı turizm uygulamaları. Gastoria: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2(2), 34-52.
• Yenişehirlioğlu, E., & Türkay, O. (2013). Engelli turistlerin konaklama işletmelerinde kabul görme düzeyine yönelik algılama ve sorunlar: karşılaştırmalı nitel bir araştırma. Akademik Turizm ve Yönetim Araştırmaları Dergisi , 1(1), 46-59.
• Yıldız, Z., Yıldız, S., & Bozyer, S. (2018). İşitme engelli turizmi (sessiz turizm): Dünya ve türkiye potansiyeline yönelik bir değerlendirme. 9(20), 103-117.
• Yıldız, Z., Yıldız, S., & Karaçayır, E. (2017). Dünyada ve Türkiye'de engelli turizmi pazarının değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 61-80.
• Yılmaz, E. (2014). Turizimde erişilebilirlik. EEEH Dergisi.
• Zengin, B., & Eryılmaz, B. (2013). Bodrum Destinasyonunda Engelli Turizm Pazarının Değerlendirilmesi. International Journal of Economıc and Administrative, 6(11), 51-75.
• Resmi gazete. (2009, Temmuz 14). Sayı 27288. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090714-1.htm Turizm ve Otelcilik Portalı . (2008, Ekim 4 ). Rezervezyon ve rezervazyon şekil http://www.goktepe.net/rezervasyon-ve-rezervasyon-sekilleri.html
• Karabıyık, K. (2019, Şubat 3). https://blog.adgager.com/gorme-engelliler-icin-icerik-hazirlamanin-ipuclari/
• Trinh, T. (2017, Temmuz 25 ). Bilim v e Teknoloji, Görme Engellilere Kolaylık Sağlayan Toplu Taşıma Uygu-laması. https://www.amerikaninsesi.com/a/gorme-engellilere-kolaylik-saglayan-toplu-tasima-uygulamasi/3957188.html
• Anadolu Ajansı. (2015 Haziran15).Görme Engelliler İçin Görünen Duraklar Projesi https://www.ntv.com.tr/saglik/gorme-engelliler-icin-gorunen-duraklar,Hz4ykI7NdEucDRgTq4feAw
• Braille Teknik . (2022 Şubat 25 ). Trafik ve Ulaşımda Erişilebilirlik https://brailleteknik.com/urun/trafik-ve-ulasimda-erisilebilirlik/
• Redna Sis. (2022, Mart 12). Görme Engelliler İçin Yapılan Çalışmalar, https://rednasis.com/gorme-engelliler-icin-yapilan-calismalar/
• Halil, K. (2022, Şubat 3 ). Altı Nokta Körler Derneği Genel Merkezi, Görme Özürlüler İçin Yararlı Araç ve Cihazlar http://www.altinokta.org.tr/yazardetay.asp?idnourun=33
• Engelsiz Ürünler, Erişilebilirlik Çözümleri, http://www.engelsizurunler.com.tr/ur_er_havuza_erisim.html
• Pool ve Hot Tubs. (2022, Mart 13). Make Your Pool More Accessible To Handicapped And Disabled.(t.y). https://poolhottubs.com/pool-handicapped-accessible/
• DigitalTalks. (2016, Şubat 6). Titreşimli Bone, Kör Yüzücülere Yardımcı Oluyor https://www.digitaltalks.org/2016/06/02/titresimli-bone-kor-yuzuculere-yardimci-oluyor/
• Pool line, Engelli Bireyler İçin Yüzme Aktivitesi. (2022, Şubat 17). https://poolline.com.tr/blog/havuz-blogu/270-engelli-bireyler-i%C3%A7in-y%C3%BCzme-aktivitesi
• Pool Hot Tubs. (2018, Haziran 13). Make Your Pool More Accessible To Handicapped And Disabled, https://poolhottubs.com/pool-handicapped-accessible/
• Tayneks. (2022, Şubat 28). Braille Kabartma Harita ve Kat Planı , braille kabartma harita / kat planı (gormeen-gelliurunleri.com
• Rigid3d. (2016, Kasım 24). Görme Engelli Çocuklar için 3D Basılmış Kabartma Resim Kitapları, https://www.rigid3d.com/gorme-engelli-cocuklar-icin-3d-basilmis-kabartma-resim-kitaplari/
• Charlotte Coates, December (2019, Aralık 8). Best practice in making Museums more accessible to visually impaired visitors, https://www.museumnext.com/article/making-museums-accessible-to-visually-impaired-visitors/
• Erişilebilirlik Nedir? (t.y). https://webdosya.csb.gov.tr/db/edirne/haberler/er-s--leb-l-rl-k-son-hal--20201222122118.pdf
• Engelli Standartları Kent ve Binalara Yönelik Uygulama Kriterleri, (2015 , Mart 12 ), KTMMOB Mimarlar Odası Yönetim Kurulu 50. Dönem Mimarlar Odası Yayınlar http://www.girnebelediyesi.com/wp-content/uploads/2016/12/engelli-standartlari.pdf
• Total Vision. (2022, Şubat 18). All About Vısıon, Low vision aids for computer users. https://www-allaboutvision-com.translate.goog/lowvision/computers.htm?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=op,sc
• NLS Natıonal Lıbrary Servıce For The Blınd And Prınt Dısabled Lıbrary Of Congress (2022, Şubat 13). GPS and Wayfinding Apps App Helps Guide Visually Impaired Guests | Hotel Business
• LookTel Products. (2013, Mayıs 8). LookTel Money Reader https://www-looktel com.translate.goog/moneyreader?_x_tr_sch=http&_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_ptosc
• Poul.,N. ( 2009, Kasım 27). Lıcence Australian Standard, Design for access and mobility Part 1: General requ-irements for Access, Saıglobal, New building work, AS-1428.1,2009,s.49. https://infostore.saiglobal.com/en-au/standards/as-1428-1-2009-127773_saig_as_as_274509/
• TS 9111, (2011). Özürlüler ve Hareket Kısıtlılığı Bulunan Kişiler için Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri, TSE, Ankara.
• Yaşar Üniversitesi Haber Portalı, (2013, Haziran 17). Engelliler için akıllı asansör. https://haber.yasar.edu.tr/genel/engelliler-icin-akilli-asansor.html
• Roberts., C. (1998 , Mayıs 1). How hotels can help the visually impaired, Puget Sound Busıness Journal https://www.bizjournals.com/seattle/stories/1998/02/02/focus10.html
• Engelsiz Erişim Derneği. (2021, Haziran 26). https://eeeh.engelsizerisim.com/yazi/13/turizmde_erisilebilirlik
• Samyak.,L. (2022, Mart 13). Making Accessible for a Visually Impaired Person, WeCapable Newsletter from Samyak Lalitco. https://wecapable.com/adaptations-house-office-visually-impaired-person/
• Wecapable.com, (2021). Meanings of Tactile Paving: A Blessing for Persons with Visual Impairment ,. https://wecapable.com/tactile-paving-tiles-meaning-blind-persons/
• Bharat. (2014, Mart 3), Quick Tips-How to Remodel Home for Visually Impaired, https://www.homecrux.com/quick-tips-remodel-home-visually-impaired/12431/
• Engin.,E.(2015,Temmuz).Turizmde Erişebilirlik, EEEH Dergisi, Sayı:5 https://eeeh.engelsizerisim.com/yazi/13/turizmde_erisilebilirlik
• Piraz.,H. (2014, Aralık 15). Görme engellileri giydiren dolap , Yükselen Tv, https://www.yukselentv.com/gorme-engellileri-giydiren-dolap/
• Vision Aware. (t.y). Organizing and Labeling Clothing When You Are Blind or Have Low Vision https://visionaware.org/everyday-living/essential-skills/personal-self-care/organizing-and-labeling-clot