Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki soru türlerinin incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 149 - 162, 31.12.2024

Şirin Kübra Yağmur , Şeyma Yıldız

https://doi.org/10.62195/ijdes.1527063

Öz

Ders kitapları, eğitim planlamasını sağlayan ve bu planlamaların denetleyicisi arasında yer alan öğretmenlere, öğrencilere ve planlayıcılara eğitimin doğru bir şekilde ilerleyip ilerlemediğini göstermesi bakımından oldukça önemlidir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitapları da belli bir program çerçevesinde Türkçenin aşamalı olarak öğretimini üstlenir. Ders kitaplarında yer alan soru türleri öğretimi desteklemesi, öğretim süreci içerisinde istenilen hedeflere ne kadar ulaşıldığının belirlenmesi açısından önemlidir. Bu çalışmada Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi sürecinde kullanılan Yeni İstanbul, Gazi ve Yeni Hitit B1 düzeyi ders kitaplarında, dört temel dil becerisine yönelik hazırlanan soru türleri belirlenip aralarında soru türleri bakımından fark olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmada verilerin toplanması için doküman incelemesinden yararlanılmıştır ve buna bağlı olarak ilgili ders kitaplarında var olan soru türleri kodlanarak listelenmiş ve tablolar aracılığıyla gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, dil becerileri, soru türleri

An analysis of the types of questions in textbooks used for teaching Turkish as a foreign language

Öz

Textbooks are crucial for teachers, students, and planners as they show whether education is progressing correctly, as they provide educational planning and serve as a means of monitoring these plans. Textbooks used for teaching Turkish as a foreign language undertake the task of teaching Turkish gradually within a certain program framework. The types of questions included in textbooks are important for supporting instruction and determining how well the desired objectives are achieved during the teaching process. This study examines the types of questions prepared for the four basic language skills in the B1 level textbooks of Yeni İstanbul, Gazi, and Yeni Hitit, used in the process of teaching Turkish as a foreign language, and investigates whether there are differences in the types of questions among them. Data for the research were collected through document analysis, and the types of questions present in the relevant textbooks were coded, listed, and presented through tables.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a foreing language, language skills, types of questions

Kaynakça

• Altmışdört, G. (2010). Yabancı dil öğretiminde nasıl bir ölçme-değerlendirmeye gerek vardır. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2), 175-200.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/304148
• Aydoğan, K., & Aytekin, H. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde set halinde kullanılan “İstanbul” metot kitaplarında okuma metinleri ve metin altı soruları üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 5-11. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3692
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Chomsky, N. (2002). Dil ve sorumluluk. (Çev: Hüsnü Özasya). Ekin Yayınları.
• Çerçi, A. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde konuşma becerisini ölçme değerlendirmede karşılaşılan sorunlar üzerine yabancılara Türkçe öğretenlerin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 3-16. https://doi.org/10.19171/uefad.430138
• Çetinkaya, G. & Şentürk, R. (2021). Dinleme eğitiminde ölçme ve değerlendirme. N. Bayat (Ed.). Dinleme ve eğitimi içinde (s. 313-364). Anı Yayıncılık.
• Çetinkaya, G., & Yolcusoy, Ö. (2020). Okuduğunu anlamayı değerlendirmeye dönük ölçünleştirilmiş görev biçimleri: yabancılara Türkçe öğretimi ders kitapları üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. HAYEF: Journal of Education, 17(2), 176- 198. https://doi.org/10.5152/hayef.2020.20021
• Gün, M., & Şimşek, R. (2017). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarının incelenmesi: yunus emre enstitüsü Türkçe öğretimi a1-a2 hikâye seti örneği. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 502-517. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijlet/issue/82538/1424772
• Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi. (3. Baskı). Pegem A. Yayınları.
• Hasırcı, S. (2019). Yabancılara Türkçe öğretimine yönelik ders kitaplarının konuşma becerisi açısından karşılaştırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(2), 1068-1098. https://doi.org/10.7884/teke.4491
• İltar, L. (2019, Aralık 6). Yabancı dil olarak türkçe öğretimi ders kitaplarındaki okuma etkinliklerinde yer alan okuduğunu anlama soruları üzerine karşılaştırmalı bir inceleme [Bildiri sunumu]. Prof. Dr. A. Halûk Dursun Anısına Uluslararası Türk Kültürü Sempozyumu Dil – Tarih – Coğrafya, Ankara.
• Kocayanak, D. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dinleme becerisi için hazırlanan metin sonu soruları üzerine bir inceleme. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum. 11(33), 663-691. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2884135
• Özçelik, D. A. (2013). Test hazırlama kılavuzu. Pegem Akademi.
• Sallabaş, F. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki okuma metinlerine ait soruların incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 449-469. https://doi.org/10.17679/inuefd.1202147
• Turkel, A. & Çetinkaya, M. (2022). Yabancı dil Türkçe ders kitaplarında etkinlik türleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(2), 910-939. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2389738
• Ur, P. (1992). Teaching listening comprehension. Cambridge University Press.
• Yıldırım, A., & Şimsek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Seçkin Yayıncılık.