The Meaning of Consumption in the Perspectives of Economics, Sociology and Anthropology

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 3, 686 - 699, 26.07.2022

Timuçin Yalçınkaya

https://doi.org/10.24988/ije.1074007

Öz

Consumption is a human action that is seen as a research field of economics. So it is explained within some economic variables such as price and income. But also values, traditions, habits, emotions that build the social dimension of human mould consumption in the context of sociology and anthropology. These social sciences assess consumption in this way, and they criticize economics because it externalizes human features within the assumption of ‘ceteris paribus’. So homo oeconomicus does not comply with the truth of human. In this respect, human should be regarded as a social being, not an isolated individual, in the theories and policies of economics.

Anahtar Kelimeler

Economics, Sociology, Anthropology, Consumption.

Ekonomi Bilimi, Toplum Bilimi ve İnsan Bilimi Perspektiflerinden Tüketimin Anlamı

Öz

Tüketim, daha çok ekonomi biliminin inceleme konusu olarak algılanan bir insan eylemidir. Dolayısıyla fiyat ve gelir gibi ekonomik değişkenlerle açıklanmaktadır. Toplum bilimi (sosyoloji) ve insan bilimi (antropoloji) açısından ise tüketimi, insanın sosyalliğini inşa eden değerler, gelenekler, alışkanlıklar, duygular biçimlendirmektedir. Bu sosyal bilimler, tüketimi bu yönde değerlendirirken, insana özgü öğeleri ‘ceteris paribus’ varsayımıyla dışladığı için ekonomi bilimini de eleştirmektedir. Bu doğrultuda homo oeconomicus, insanın gerçekliğine yönelik olmaktan uzaktır. Yapılması gereken; ekonomi biliminin kuram ve politikalarında insanı soyutlanmış bir birey olarak değil, sosyal bir varlık olarak görmektir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomi Bilimi, Toplum Bilimi, İnsan Bilimi, Tüketim

Kaynakça

• Acar, G.T. (2008). İktisadı Değiştirmek: Neoklasik İktisada Eleştirel Bir Yaklaşım. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Akay, A. (2016). Armağan (2. Basım). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Auge, M. ve Colleyn, J.P. (2014). Antropoloji (2. Basım). (Çev.: İ. Yerguz). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 2004)
• Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu (2. Basım). (Çev.: H. Deliceçaylı ve F. Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1970)
• Baudrillard, J. (2009). Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri (2. Basım). (Çev.: O. Adanır ve A. Bilgin). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi, 1972)
• Bocock, R. (2009). Tüketim. (Çev.: İ. Kutluk). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1993)
• Douglas, M. ve Isherwood, B. (1999). Tüketim Antropolojisi. (Çev.: E.A. Aytekin). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1979)
• Durkheim, E. (2016). Sosyolojik Yöntemin Kuralları (2. Basım). (Çev.: Ö. Doğan). Ankara: Doğu Batı Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1895)
• Eke, B. (1982). Tüketimin Sosyolojik Anlamı. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 31, 413-428.
• Fine, B. ve Milonakis, D. (2009). İktisat Emperyalizminden Acayip İktisada. (Çev.: E. Kırmızıaltın ve H. Bilir). Ankara: Heretik Yayınları.
• Kazgan, G. (2000). İktisadi Düşünce: Politik İktisadın Evrimi (9. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Macionis, J. (2012). Sosyoloji. (Çev. ed.: V. Akan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi, 2010).
• Mauss, M. (2018). Armağan Üzerine Deneme: Arkaik Toplumlarda Değiş-Tokuşun Biçimi ve Nedeni. (Çev.: N. Özyıldırım). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım. (Orijinal yayın tarihi, 1925)
• Mayhew, A. (1987). The Beginnings of Institutionalism. Journal of Economic Issues, 21(3), 971-998.
• Özbudun, S. ve Uysal, G. (2013). 50 Soruda Antropoloji (2. Basım). İstanbul: Bilim ve Gelecek Yayınları.
• Özel, H. (2018). Karl Polanyi. A. Eren ve E. Kırmızıaltın (Ed.), İktisat Sosyolojisi: Kurucu Düşünürler ve İktisat Okulları Özelinde Bir Çalışma içinde (269-302). Ankara: Heretik Yayınları.
• Polanyi, K. (1957). The Economy as Instituted Process. K. Polanyi, C. Arensberg and H. Pearson (Ed.), Trade and Market in the Early Empires içinde (243-269). Illinois-USA: The Free Press.
• Polanyi, K. (2013). Büyük Dönüşüm (11. Basım). (Çev.: A. Buğra). İstanbul: İletişim Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1944)
• Veblen, T.B. (2014). Aylak Sınıf Teorisi. (Çev.: E. Günsel). Ankara: Tutku Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi, 1899)
• Veblen, T.B. (2017). İktisat Neden Evrimsel Bir Bilim Değildir? (Çev.: E. Kırmızıaltın ve Y. Yıldırım). E. Kırmızıaltın (Ed.), Thorstein Veblen: Seçilmiş Makaleler içinde (71-92). Ankara: Heretik Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1898)
• Wallerstein, I. (2004). Dünya Sistemleri Analizi. (Çev.: E. Abadoğlu ve N. Ersoy). İstanbul: Aram Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi, 2004).
• Yılmaz, F. (2018). Kurumsal İktisat: İktisat ile Sosyolojinin Sınırlarında Bir Tarih. A. Eren ve E. Kırmızıaltın (Ed.), İktisat Sosyolojisi: Kurucu Düşünürler ve İktisat Okulları Özelinde Bir Çalışma içinde (223-250). Ankara: Heretik Yayınları.