Institutional Analysis of Wealth or Poverty of Countries

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 4, 967 - 990, 10.11.2022

Tahsin Yamak

https://doi.org/10.24988/ije.1043707

Öz

The main purpose of this study is to make a comparative analysis of the institutions of the five richest and poorest five countries. Thus, it will be possible to reach results on the relationship between institutions and economic performance in these countries. Economic growth theories suggest that increases in a country's human and physical capital and technology developments determine the country's overall productive capacity. However, recent studies have shown that these factors are not sufficient to explain economic growth, and that inclusive institutions play an important role in promoting economic performance and growth. With this study, the findings regarding the relationship between inclusive institutions with high economic performance and exctractive institutions with low economic performance have been reached. But this issue does not include a judgment that rich countries are rich because they have inclusive institutions, or that poor countries are poor because they have extractive institutions. However, the causal relationship between economic growth and institutions is still contentious.

Anahtar Kelimeler

Wealth, Poverty, Institutional Structure, Political Economy

Ülkelerin Zenginliğinin veya Yoksulluğunun Kurumsal Analizi

Öz

Bu çalışmanın amacı, kişi başına reel milli gelir büyüklüğü itibariyle dünyanın en zengin beş ülkesi ile en yoksul beş ülkesinin kurumsal yapılarının karşılaştırmalı bir analize tabi tutulması ve bu ülkelerde kurumsal yapı ve ekonomik performans ilişkisine dair çıkarsamalarda bulunulmasıdır. Ekonomik büyümeye ilişkin modeller, bir ülkenin beşerî ve fiziksel sermayesi ile teknolojisindeki ilerlemenin ülkenin genel üretim hacmini belirlediğini öne sürmekteyse de son dönem çalışmalar yalnız bu faktörlerin yeterli olmadığını, kapsayıcı kurumların ekonomik performansı ve büyümeyi teşvik etmede önemli bir rol oynadığını göstermiştir. Bu çalışma ile kapsayıcı kurumların yüksek ekonomik performansla, dışlayıcı kurumların ise düşük ekonomik performansla ilişkisine dair bulgulara erişilmiştir. Ancak bu husus, zengin ülkelerin kapsayıcı kurumlara sahip oldukları için zengin oldukları, yoksul ülkelerin ise dışlayıcı kurumlara sahip oldukları için yoksul oldukları yönünde doğrudan bir yargı içermemektedir. Zira bu iki kavram arasında geri bildirim etkileri bulunmakta ise de nedenselliğin varlığı ve yönü halen tartışmalıdır.

Anahtar Kelimeler

zenginlik, yoksulluk, kurumsal yapı, ekonomi politik

Kaynakça

• Acemoglu, D. Johnson, S ve Robinson, J.A. (2001). The Colonial Origins of Comparative Development: An Empirical Investigation, The American Economic Review, 91(5), 1369-1401.
• Acemoglu, D. ve Robinson, J. A., (2018) Ulusların düşüşü: Güç, zenginlik ve yoksulluğun kökenleri, 3. Baskı, Çev. F. R. Velioğlu, İstanbul: Doğan Kitap.
• Acemoglu, D., Johnson, S ve Robinson., J. (2004) Institutions as the Fundamental Cause of Long Run Growth. National Bureau Economic Research, Working Paper No. 10481, 1-92.
• African Development Bank Group – ADBG, (2021), African Economic Outlook 2021, From Debt Resolution to Growth: The Road Ahead for Africa.
• Ak, M. (2016). Toplumsal Bir Olgu Olarak Yoksulluk, Akademik Bakış Dergisi, 54, 269-306.
• Akın, C. S. (2020), Kurumsal İktisat, Kurallar ve Kurumların İktisadi Gelişme Açısından Önemi, Aktan, Coşkun Can (Ed.), Kurumsal İktisadın Kavramsal Temelleri içinde (97-126 ss), SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Allen, R. C. (2009). The British Industrial Revolution in Global Perspective, Cambridge University Press.
• Arpacioğlu, Ö ve Yıldırım, M. (2011), Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluğun Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), 60-76.
• Ata, A. Y., Koç, A., Akça, H. (2012). The relationship between economic growth and institutional structure in OECD countries: Cross-sectional analysis, Actual Problems of Economics, 136 (10), 323-333.
• Bartlett W., Cuckovic, N., Jurlin, K., Hojkovic, A. ve Popovski, V. (2013). Institutional Quality and Growth in EU Neighbourhood Countries, WP5/11 Search Working Paper.
• Bayar, F. (2008). Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 32, 25-34.
• Baykan, D. (2020). ABD'nin 45. Başkanı Donald Trump'ın görevdeki 4 yılı fırtınalı geçti, https://www.aa.com.tr/tr/abd-baskanlik-secimleri-2020/abdnin-45-baskani-donald-trumpin-gorevdeki-4-yili-firtinali-gecti/2036041 (Erişim: 02.12.2021)
• Bin Wong, R. (1998). China transformed: Historical Chances and the Limits of European Experience, Cornell University Press.
• Çetin, T. (2012). Yeni Kurumsal İktisat, Sosyoloji Konferansları, No: 45, 43-73.
• Çınar, Y. (2018). Modernleşme Teorileri Ekseninde Marshall Yardımı ve Türkiye, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 326-350.
• Chang, H-J. (2011). Institutions and Economic Development: Theory, Policy And History, Journal of Institutional Economics, 7(4), 473-498.
• Demir, Ö. (1996). Kurumcu İktisat, Ankara: Vadi Yayınları.
• Derya, H. (2020). Kurumsal İktisat, Kurallar ve Kurumların İktisadi Gelişme Açısından Önemi, Aktan, Coşkun Can (Ed.), Kurumsal İktisadın Katkıları Üzerine Değerlendirme içinde (126-157. ss.) SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Diamond, J. (2010). Tüfek, Mikrop ve Çelik, (Çev: Ülker İnce), Ankara: Tübitak Yayınları, 21. Baskı.
• Dumludağ, D. (2014). Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar, Dumludağ, D., Aysan, A.F. (ed.), Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Kalkınma, içinde (15-36 ss.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Emin, E. (2018). Küresel Adaletsizlik Dünya Yoksulluk ve Eşitsizlik Raporu, İnsamer, Araştıma No: 83.
• Gallup, J. L., Sachs, J.D., Mellinger, A. D. (1998). Geography and Economic Development. NBER Working Paper No. 6849, 3-81.
• Goldstone, J. (2009). Why Europe? The Rise of the West in World History, 1500-1850, Boston, MA, McGraw Hill.
• Gürak, H. (2006). Ekonomik Büyüme ve Küresel Ekonomi, Ankara: Ekin Kitabevi.
• Güzel, S. ve Murat, D. (2019). Yönetişim ve Ekonomik Performans Bağlamında OECD Ülkelerinin Konumları, Akademik İncelemeler Dergisi, 14(1), 315-344.
• Harriss, J., Hunter, J., and Lewis, C.M., (1995). The New Institutional Economics and Its Implications for Development Theory, in Harriss, J., Hunter, J., and Lewis, C.M., eds, Introductions içinde (1-13 ss), London: Routledge
• İçli, G. (2003). Gelişme Sorunu, Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (5), 100-112.
• Kaufmann, D. Kraay, A. ve Mastruzzi, M. (2010). The Worldwide Governance Indicators: A Summary of Methodology, Data and Analytical Issues. World Bank Policy Research Working Paper No. 5430 11.11.2021 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1682130 adresinde erişildi.
• Kaymak, M. (2020). Adam Smith’in Dört Aşamalı Tarih Kuramı Üzerine. Mülkiye Dergisi, 44 (2), 177-218.
• Kibritçioğlu, A. (1998). İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53(1-4), 207-230
• Köseoğlu, Ö. ve Djamanca, B. (2015). Sahraaltı Afrika’da Bağımsızlık Sonrası Devlet İnşası, Siyasi İstikrar ve Devlet Kapasitesinin Güçlendirilmesi: Gine-Bissau Örneği, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 54-67.
• Krugman, P. (1999). the Role of Geography in Development, International Regional Science Review, 22; 142.
• Küçükkalay, A. M. (1997). Endüstri Devrimi ve Ekonomik Sonuçlarının Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(Güz) 51-68.
• Medina-Moral, E. ve Montes-Gan, V.J. (2018). Economic freedom, good governance and the dynamics of development, Journal of Applied Economics, 21(1), 44-66.
• Mokyr, J. (2003). Why Was the Industrial Revolution a European Phenomenon? Supreme Court Economic Review, 10, 27–63.
• Mokyr, J. (2016). A Culture of Growth: The Origins of the Modern Economy, Princeton University Press.
• North, D. C. (1995), The Institutional Economics and Third World Development, Harriss, J. Hunter, J. and Lewis, C.M. (ed.), The New Institutional Economics and Third World Development içinde (17-26 ss.), London: Routledge
• North, D.C., (2002). Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Performans. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayını, 2002.
• Özçelik, E. ve Özveren, E. (2015). Kurumsal İktisat’ın Dünü, Bugünü, Yarını, Ekonomik Yaklaşım, 26(96), 17-57.
• Özel, M. (2000), İktisadî oryantalizmin sonu Çin, Hind ve Osmanlı ekonomilerine yeni bakış, Divan Dergisi, 2000/1, 1-28.
• Özsoy-Erden, C., Tosunoğlu, B.T. (2017), GSYH’nın Ötesi: Ekonomik Gelişmenin Ölçümünde Alternatif Metrikler, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 285-301.
• Özveren, E. (2007). Kurumsal İktisat, E. Özveren (der.), . “Kurumsal İktisat: Aralanan Karakutu içinde (15-45 ss), Ankara: İmge Kitabevi
• Pomeranz, K. (2000). The Great Divergence: China, Europe, and the Making of Modern World Economy, Princeton University Press.
• Radulovic, M. (2020). The Impact Of Instıtutıonal Qualıty On Economıc Growth: A Comparatıve Analysıs Of The Eu And Non-Eu Countrıes Of Southeast Europe, Economic Annals, LXV(225), 163-181.
• Seyidoğlu, H. (2001). İktisat Biliminin Temelleri. İstanbul: Güzem Can Yayınları No:21.
• Siyakiya, P. (2017). The Impact of Institutional Quality on Economic Performance: An Empirical Study of European Union 28 and Prospective Member Countries, World Journal of Applied Economics, 3(2):3-24 doi:10.22440/wjae.3.2.1
• Stiglitz, J. (2012). Kaynakların Lanetinden, Berekete, Ekonomik Forum, 88-89.
• Toye, J. (1995). The New Institutional Economics and Its Implications for Development Theory, in Harriss, J., Hunter, J., and Lewis, C.M., eds, The New Institutional Economics and Its İmplications For Development Theory içinde (49-68 ss.). London: Routledge.
• Ünlükaplan, İ. ve Canıkalp, E. (2015). Dünya Yönetişim Göstergeleri ile Türkiye’nin Yönetişim Kalitesi Konumunun Belirlenmesi: Kümeleme Analizi, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 37(2), 409-428.
• Üşür, İ. (1988). Sanayi Devrimi: Bir Devrim Neyi Anlatır?, İktisat Dergisi, Ekim, sayı: 287.
• World Bank (2021). The Changing Wealth of Nations 2021, Managing Assets for the Future, International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank.
• World Bank, World Development Indicators (2021) 03.10.2021 tarihinde https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators adresinden erişildi.
• World Bank, Worldwide Governance Indicators (2020), 10.11.2021 tarihinde https://info.worldbank.org/governance/wgi/ adresinden erişildi.
• Yağlıkara, A. (2018). Ülkeler Arası Kurumsal Kalite Farklılıkları Bağlamında Merkez Çevre İlişkisi, ZBEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Yavilioğlu, C. (2002). Geri Kalmışlık Olgusu ve Ekonomistik Kalkınma Teorileri (Eleştirel Bir Yaklaşım), C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 49-69.
• Yılmaz, R. ve Koyuncu, D.T. (2020). Bir Dönüşümün Başlangıç Hikayesi: Kara Elmas ve Endüstri Devrimi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 1021-1042.