Evaluation of European Countries in the Context of Social Protection Performance Using Multi-Criteria Decision Making Methods

Yıl 2025, Cilt: 40 Sayı: 3, 728 - 751, 16.07.2025

Özüm Eğilmez , Gözde Koca , Yeşim Ankara

https://doi.org/10.24988/ije.1465970

Öz

Social protection is defined as the process that encompasses all policies developed to deal with risky situations and poverty that individuals may face. This study seeks to evaluate the current status of European countries in terms of social protection performance. In this context, the social protection performance of 29 countries was analyzed using six years of data (2017–2022) obtained from the EUROSTAT database through Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods. The weights of the criteria for the analysis were determined using the CRITIC method, followed by the application of CoCoSo, MABAC, MAIRCA, and TOPSIS methods. The ranking of importance was finalized using the BORDA method. As a result, it was established that the Czech Republic's social protection system is among the most sensitive and diligent in Europe.

Anahtar Kelimeler

Social Protection , Multi-Criteria Decision Making , CRITIC , CoCoSo.

Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Avrupa Ülkelerinin Sosyal Koruma Performansı Bağlamında Değerlendirilmesi

Öz

Sosyal koruma, bireylerin karşılaşabilecekleri riskli durumlar ve yoksulluk halleri ile ilgili geliştirilen tüm politikaları kapsayan bir süreç olarak ifade edilmektedir. Bu çalışma ile Avrupa ülkelerinin sosyal koruma performansları konusundaki mevcut durumlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda EUROSTAT veri tabanından alınan 2017 ile 2022 yılları arasını kapsayan 6 yıllık veriler ile 29 ülkenin sosyal koruma performansları Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz için kriterlerin ağırlıkları CRITIC yöntemi ile belirlenmiş, sonrasında CoCoSo, MABAC, MAIRCA, TOPSIS yöntemleriyle elde edilen önem sıralamaları BORDA yöntemiyle sonuçlandırılmıştır. Sonuç olarak, Çek Cumhuriyeti’nin sosyal koruma bağlamında Avrupa ülkeleri arasında daha hassas ve gayretli olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Koruma , Çok Kriterli Karar Verme , CRITIC , CoCoSo.

Kaynakça

• Antanasijević, D., Pocajt, V., Ristić, M. ve Perić-Grujić, A. (2017). A differential multi-criteria analysis for the assessment of sustainability performance of European Countries: Beyond country ranking. Journal of Cleaner Production, 165, 213-220.
• Atmaca, M. (2012). İMKB’de işlem gören spor şirketlerinin TOPSIS yöntemi ile finansal performans değerlendirmesi. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Sayı: 27(320), 91-108.
• Ayçin, E. (2019). Çok kriterli karar verme: Bilgisayar uygulamalı çözümler. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Ayçin, E., ve Orçun, Ç. (2019). Mevduat bankalarının performanslarının Entropi ve Maırca yöntemleri ile değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 175-194.
• Ayhan, A. (2012). Sosyal güvenlik kavramı ve sosyal güvenlik ilkeleri. Sosyal Güvenlik Dergisi, 1,2012, 41-55
• Bakır, M. (2019). SWARA ve MABAC yöntemleri ile havayolu işletmelerinde Ewom’a dayalı memnuniyet düzeyinin analizi. İzmir İktisat Dergisi, 34(1), 51-66.
• Baki, R. (2023). A multi-criteria decision-making model for ranking smart megacitıies and defining their key performance ındicators. Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(50), 1146-1169.
• Barrientos, A., (2011). Social protection and poverty. International Journal of Social Welfare, 20(3), 240-249, DOI10.1111/j.1468-2397.2011.00783.x
• Bektaş, S. (2022). Türk sigorta sektörünün 2002-2021 dönemi için MEREC, LOPCOW, COCOSO, EDAS ÇKKV yöntemleri ile performansının değerlendirilmesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2),247-283.
• Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (2000). Enhancing social protection and reducing vulnerability in a globalizing world: Report of the secretary general. New York: UN, 4-8
• Bonilla Garcia, A., ve Gruat, J. (2003). Social protection: A life cycle continuum ınvestment for social justice, poverty reduction and sustainable development. Geneva: International Labour Organisation.
• Burz, R.D., (2012). The social protection system evaluation function. Business Excellence Challenges During The Economic Crisis,1, 106-110.
• Carli, R., Dotoli, M. ve Pellegrino, R. (2018). Multi-criteria decision-making for sustainable metropolitan cities assessment. Journal of Environmental Management, 226, 46-61.
• Chugunov, I., ve Nasıbova, O., (2021). Public funding of social protection: ımpact on social ındicators in Eurozone Countries. Investment Management and Financial Innovations, 18(2): 181-192, DOI: 10.21511/imfi.18(2).2021.15.
• Desai, R.M. ve Rudra, N. (2019). Trade, poverty, and social protection in developing countries. European Journal of Political Economy 60, DOI10.1016/j.ejpoleco.2018.08.008
• Devereux, S. ve McGregor, J.A., (2014). Transforming social protection: Human wellbeing and social justice ıntroduction. Europan Journal of Development Research,26(3), 296-310 Special Issue SI, DOI10.1057/ejdr.2014.4
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G. ve Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The crıtıc method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
• Dinçer, H., Akdeniz, Ö. O., Tatoğlu, E., Yüksel, S., Hacıoğlu, Ü. ve Emir, Ş. (2019). Dengeli skor kart temelli yeni hizmet geliştirme uygunluğunun bulanık mantık çerçevesinde hibrit çok kriterli karar verme yöntemleri ile karşılaştırmalı analizi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama. TÜBİTAK SOBAG Proje, 1-84.
• Do, D. T. ve Nguyen, N.T. (2022). Applying Cocoso, Mabac, Mairca, Eamr, Topsis and weight determination methods for multi-criteria decision making in hole turning process. Strojnícky časopis-Journal of Mechanical Engineering, 72(2), 15-40.
• Dumanoğlu, S. ve Nuray, E. (2010). İMKB’de işlem gören teknoloji şirketlerinin mali performans ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, Ekim ,101-111.
• EUROSTAT. (2024). https://ec.europa.eu/eurostat/data/database, Erişim Tarihi 20.02.2024
• EUROSTAT. (2023). Sosyal Koruma İstatistikleri-Arka Plan. Erişim tarihi: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Social_protection_statistics_-_background, Erişim Tarihi 10.11.2024
• EUROSTAT. (2022). Social Protection Statistics, Erişim Tarihi 10.11.2024
• Gigović, L., Pamučar, D., Bajić, Z., ve Milićević, M. (2016). The combination of expert judgment and Gıs-Maırca analysis for the selection of sites for ammunition depots. Sustainability, 8(4), 372
• Gigovic, L., Pamučar, D., Bozanic, D., ve Ljubojevic, S. (2017). Application of the GIS-DANP MABAC multi-criteria model for selecting the location of wind farms: A case study of Vojvodina, Serbia. Renewable Energy, 103, 501- 521.
• Hagemejer K., (2018). Review of approaches to assess the sustainability of social protection floors. Social Protection Goals in East Asia,23-42, Routledge.
• Holzmann R. ve Jørgensen S. (2001). Social risk management: A new conceptual framework for social protection, and beyond. International Tax and Public Finance, 8, 529–556. https://doi.org/10.1023/A:1011247814590
• Huppert, F. (2014). The state of wellbeing science, ınterventions and policies to enhance wellbeing: wellbeing: a complete reference guide, Volume VI., Ed. by Felicia A. Huppert and Cary L. Cooper.
• ILO. (2023). COVID-19 Krizi Karşısında Ülkelerin Aldığı Sosyal Koruma Tedbirleri. Uluslararası Çalışma Örgütü. https://www.ilo.org/tr/resource/news/ilodan-covid-19-krizi-karsisinda-ulkelerin-aldigi-sosyal-koruma-tedbirleri, Erişim Tarihi 10.11.2024
• ILO. (2017). World Social Protection Report 2017–19: Universal Social Protection to Achieve The Sustainable Development Goals. International Labour Office.
• Işık, Ö. (2022). Covıd-19 salgınının katılım bankacılığı sektörünün performansına etkisinin MEREC-PSI-MAIRCA modeliyle incelenmesi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(10) 363-385
• Kabembo, I. M., (2015). Sahra-Altı Afrika’da sosyal koruma yaklaşımların karşılaştırmalı analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi- Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kahreman, Y. (2024). AB ülkeleri için 2008 krizi sonrası ESG kapsamında sürdürülebilir kalkınma performansının değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (43), 73-90.
• Kapar, R. (2006). Sosyal Adalet İçin Daha Fazla Sosyal Koruma. 2. Ulusal Sosyal Politika Kongresi.
• Kayalıdere, G. ve Şahin, H. (2014). Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde Türkiye’de sosyal koruma harcamalarının gelişimi ve yoksulluk. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi,2(2),57-75.
• Kim, Y.Y. ve Choi, Y.J., (2019). Does social protection crowd out social investment?, Policy and Society, 39(2), 208-225, DOI10.1080/14494035.2019.1677377
• Lansdowne, Z. F. ve Woodward, B. S. (1996). Applying the borda ranking method. Air Force Journal of Logistics, 20 (2), 27-29.
• Maleva, T. ve Avraamova, E., (2017). The development of alternatıves of socıal protectıon system. Journal of Social Policy Studies, 15,4,559-572, DOI10.17323/727-0634-2017-15-4-559-572
• Marković, M., Stanković, J. J., Digkoglou, P., ve Marjanović, I. (2022). Evaluation of social protection performance in Eu Countries: Multiple-criteria decision analysis (MCDA), Problemy Ekorozwoju. Problems of Sustaınable Development,17(2): 124-132, Doı: 10.35784/Pe.2022.2.13
• Martín, C. J., ve Carnero, M. C. (2019). Evaluation of sustainable development in European Union Countries. Applied Sciences, 9(22), 4880.
• Morozova, E.A. ve Dobrynina, A.Y., (2012). Regional social protection mechanisms. Ekonomika Regiona- Economy of Region,1, 235-241.
• Namiotko, V., Galnaityte, A., Krisciukaitiene, I. ve Balezentis, T. (2022). Assessment of agri-environmental situation in selected EU Countries: A multi-criteria decision-making approach for sustainable agricultural development. Environmental Science and Pollution Research, 29(17), 25556-25567.
• Nurwati, N., (2016). Social protection for child labor. Proceedıngs of The 1st Internatıonal Conference on Social and Political Development,81, 466-471.
• Öztaş, T. ve Öztaş, G.Z. (2024). Innovation performance analysis of g20 countries: A novel ıntegrated LOPCOW-MAIRCA MCDM approach ıncluding the Covıd-19 period. Verimlilik Dergisi, Productivity for Innovation (SI), 1-20.
• Pamucar, D. S., Tarle, S. P. ve Parezanovic, T. (2018). New hybrid multi-criteria decision-making Dematel-Maırca Model: Sustainable selection of a location for the development of multimodal logistics centre. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 31(1), 1641-1665.
• Pamučar, D. ve Ćirović, G. (2015). The selection of transport and handling resources in logistics centers using multi-attributive border approximation area comparison (MABAC). Expert Systems With Applica-Tions, 42(6), 3016-3028.
• Senir, G. (2024). OECD ülkelerinin sürdürülebilir yönetim performansının değerlendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 16(30), 144-165.
• Shepherd, A. (2003). Chronic poverty and social protection. CPRC Conference on Chronic Poverty, University of Manchester.
• Solmaz, E., Avcı, M. (2017). Yoksullukla mücadelede sosyal koruma harcamaları: Avrupa Birliği ülkeleri üzerine bir inceleme. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6,(1),46-73.
• Sümerli Sarıgül, S., Ünlü, M. ve Yaşar, E. (2023). A new MCDM approach in evaluating airport service quality: MEREC-Based MARCOS and CoCoSo method. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi,6(1),90-108, Doi: https://doi.org/10.33712/mana.1250335
• Tanrıverdi, G., Merkert, R., Karamaşa, Ç. ve Asker, V. (2023). Using multi-criteria performance measurement models to evaluate the financial, operational and environmental sustainability of airlines. Journal of Air Transport Management 112 (2023) 102456
• Tanzi, V. (2002). Globalization and the future of social protection. Scottish Journal of Political Economy,49(1), 116-127.
• Ulriksen, M.S. ve Plagerson, S., (2014). Social protection: Rethinking rights and duties. World Development, 64,755-765, DOI10.1016/j.worlddev.2014.07.009
• United Nations (2018). Promoting ınclusion through social protection. Report on the World, Social Situation 2018, https://www.un.org/development/desa/dspd/wpcontent/uploads/sites /22/2018/06/rwss2018-full-advanced-copy.pdf (10.02.2024).
• UNRISD. (2010). Flagship report: Combating poverty and ınequality, social protection and poverty. (42), Geneva.
• Waqas, M. ve Awan, M.S. (2017). Social protection, gender, and poverty: Application of social protection ındex. Journal Of Policy Practice,18(64),369-380, DOI10.1080/15588742.2017.1294519
• Wu, W. W. (2011). Beyond travel & tourism competitiveness ranking using Dea, Gst, Ann and Borda count. Expert Systems with Applications, 38, 12974- 12982. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0957417411006233
• Yazdani, M., Zarate, P., Zavadskas, E. K., ve Turskis, Z. (2019). A combined compromise solution (cocoso) method for multi-criteria decision-making problems. Management Decision, 57(9), 2501-2519.