Farklı Sulama Suyu Seviyelerinin Repikaj Sahalarında Ihlamur (Tilia platyphyllos scop.) Fidanlarının Bitki Gelişimine Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 17 - 30, 31.10.2023

Ozan Öztürk , Ulviye Çebi , Selçuk Özer , Nihan İnan , İsmail Hakkı Eray Han , Murat Mahsun

Öz

Bu çalışmada ıhlamur (Tilia platyphyllos Scop.) fidanlarının sulama programının oluşturulması ve farklı sulama suyu seviyelerinin bitki gelişimine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla yürütülen araştırmada tesadüf blokları deneme deseninde 3 farklı su düzeyi (I100: A sınıfı buharlaşma kabından olan buharlaşmanın tamamının uygulandığı konu, I75: buharlaşmanın %75’inin uygulandığı konu ve I50: buharlaşmanın %50’sinin uygulandığı konu) uygulanmıştır ve araştırma başlangıcında seçilen bitkilerin sulama dönemi sonunda boy ve çap ölçümleri alınmıştır. Bitki su tüketim değerleri I100 uygulamasında 2020 yılında 506 mm, 2021 yılında 558 mm, I75 uygulamasında sırasıyla 409 mm, 447 mm, I50 uygulamasında 309 mm ve 333 mm olarak elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, repikaj alanlarına dikilmiş ıhlamur fidanlarının sulanmasında I100 ve I50 konuları istatistiksel analizler çerçevesinde ön plan çıkmıştır. Fidan boyları I100 uygulamasında 216,66 cm, I75 uygulamasında 180,11 cm, I50 uygulamasında 205,55 mm olarak ölçülmüştür. Sulama miktarının fidanların boy gelişimine etkisi istatistiki açıdan önemsiz bulunurken, çap genişliğine etkisi %5 anlam düzeyinde önemli bulunmuştur. Su tasarrufunun ön plana çıktığı bu dönemde repikaj alanlarında dikili ıhlamur fidanlarının sulanmasında I50 uygulaması önerilebilir çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

ıhlamur, orman fidanlığı, sulama

Kaynakça

• Boydak, M., & Dirik, H. (1990). Lübnan sediri (Cedrus Libani A. Rich.) fidanlarında su stresi ile koşullandırmanın dikim sonrasındaki su durumu ve kök rejenerasyonuna etkileri. Uluslararası Sedir Sempozyumu Bildirisi. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Muhtelif Yayınlar No:59, Ankara.
• Bühler, O., Nielsen, C. N., & Kristoffersen, P. (2006). Growth and phenology of established Tilia cordata street trees in response to different irrigation regimes. Arboriculture & Urban Forestry, 32(1); 3.
• Deligöz, A., 2009. Anadolu Karaçamı (Pinus nigra Arn. subsp. Pallasiana (Lamb) Holmboe) fidanlarında sulama programının hazırlanmasında bitki su potansiyeli değerlerinin kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A2: 51-65
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., (1987). Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları-II). Ankara Üniversitesi (Ziraat Fakültesi Yayınları, 1021. Ders kitabı: 295)
• Gezer, A., & Yücedağ, C., (2006). Orman Ağaçları Tohumları ve Tohumdan Fidan Yetiştirme Tekniği Ders Kitabı. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Yayın No: 56, Isparta.
• Işık, K., Keskin, S., Sabuncu, R., Şahin, M., Baş, N., Kaya, Z., (2002). Kızılçamda (Pinus brutia Ten) farklı populasyonlara ait fidanların kuraklık stresine morfolojik ve fenolojik tepkileri bakımından genetik çeşitlilik. Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No:15, Antalya.
• İşler, N. (2017). Genel Tıbbi Bitkiler. Ders Notu. Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Kanber, R., (1997). Sulama. Ç.Ü: Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 174. Ders Kitapları Yayın No: A–52. ADANA.
• Kaltu, S., & Güneş, E. (2010). Mısırda (Zea mays L.) farklı sulama sistemlerinin verim ve gelir üzerine etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (2): 27-31.
• Kanber, R., & Güngör, H. (1986). Açık su yüzeyi (Class A Pan) buharlaşmasının sulama programlarının oluşturulmasında kullanılması. Köy Hizmetleri Araştırma Ana Projesi, 5.
• Kaya, Ü,. 2012. Ayvalık ve Gemlik zeytin fidanlarında farklı sulama düzeylerinin bazı büyüme parametreleri üzerine etkisi. Zeytin Bilimi, 3(1): 35-42.
• Kılcı, M., & Sayman, M. (2003). Fidanlıklarda sulamanın optimize edilmesinin fidan kalitesi ve fidanların ağaçlandırma alanlarındaki başarılarıyla ilişkisi, tohum, fidan üretimi ve ağaç ıslahı çalışmaları semineri, 23-27 Haziran, Çevre ve Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Antalya.
• Kılcı, M., Sayman, M., Akbin, G., & Akgül, A. (1999). Farklı sulama uygulamalarının yastıkta yetiştirilen kızılçam fidanlarının gelişimi üzerine etkileri, Orman Bakanlığı İzmir Orman Toprak Laboratuvar Müdürlüğü, 49s., İzmir.
• Kırnak, H., & Demirtaş, M. N. (2002). Su stresi altındaki kiraz fidanlarında fizyolojik ve morfolojik değişimlerin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3).
• Orman Genel Müdürlüğü, (2009). Ormanlarımızda Yayılış Gösteren Asli Ağaç Türleri , 42s., Ankara.
• Orman Genel Müdürlüğü, (2013). Orman Atlası 60-90-91s., Ankara.
• Özkurt, A., Özkurt, N., & Tüfekçi, S. (2002). Tarsus - Karabucak yöresinde okaliptüs plantasyonlarında sulama suyu miktarı ve sulama aralığının belirlenmesi, Orman Bakanlığı Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No 17, Tarsus.
• Yazıcı, N., & Babalık, A.A. (2011). Anadolu karaçamı (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe.) fidanları için uygun sulama aralığının belirlenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13(19), 100-106.
• Yurtsever, N., (1984). Deneysel İstatistik Metotları. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Genel Yayın No: 121, Ankara.