Bazı Üçgül Türlerinde Ekim Öncesi Tohum Uygulamalarının (priming) Çimlenmeye Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 36 - 51

İhsan Emiralioğlu , Ramazan Acar

Öz

Bu çalışma kapsamında bazı üçgül tohumlarının [Ak üçgül (Trifolium repens), İskenderiye üçgülü (Trifolium alexandrinum),İran üçgülü(Trifolium resupinatum)] en iyi çimlenme koşullarının belirlenmesi için uygun ön tohum uygulaması (priming) yöntemlerinin bulunması amaçlanmıştır. Tohumlar çimlenme öncesinde 7 farklı ön tohum uygulaması ve kontrolle birlikte 8 farklı uygulamaya tabi tutulmuş ve bu uygulamalar sonucunda çimlenme süresi, hızı ve miktarı belirlenmiştir. İkinci aşamada kontrollü sera ortamında sürgün ve kök uzunluklarıyla bunların kuru ve yaş ağırlıkları ölçülmüştür. Yapılan araştırma sonucu ön tohum uygulamalarının birçoğunun üçgül tohumlarının çimlenme süresi, hızı ve oranı üzerinde önemli farklılıklar gösterdiği, kontrol grubuna göre önemli avantajlar sağladığı ve tohumların çimlenme performanslarını artırdığı tespit edilmiş olup elde edilen sonuçlar türler arasında ve uygulamalar arasında önemli farklılıklar göstermiştir. Ortalama değerlere baktığımızda çimlenme süresi (gün) açısından sıcak su – mekanik uygulaması (4,01 gün), çimlenme hızı (%) bakımından donma çözülme (%48.66) ve sıcak hava – mekanik uygulaması (% 48,66) ve çimlenme gücü (%)bakımından mekanik aşındırma (%59,33) uygulamasında en iyi sonuçlar elde edilmiştir. Sürgün ve kök uzunluklarında İran üçgülü diğer türlere oranla daha iyi performans göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Ön tohum uygulaması, çimlenme hızı, çimlenme gücü, çimlenme süresi, üçgül

Kaynakça

• Ashraf A. (2011). Bazı tohum ön uygulamalarının yağlık ve çerezlik ayçiçeği (Helianthus annuus L.) tohumlarının stres sıcaklıklarında çimlenme ve çıkış performansı üzerine etkileri. 77 s. Yüksek Lisans Tezi, Tez no: 299707. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara.
• Bewley, J.D., Black, M. (1994). Seeds: Physiology of development and germination. Plenum Press, New York, pp.445.
• Demir, I., Ellialtioglu, S., & Tipirdamaz, R. (1994). The effect of different priming treatments on reparability of aged eggplant seeds. Acta Horticulturae, 362:205-212.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., ve Morrone, F. (1987). Araştırma ve deneme metotları (İstatistik Metotları II). Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay. No: 1021, 381 s., Ankara.
• Efe, B. ve Ünal, S. (2019). Nohut geveninde (Astragalus cicer) Sert tohumluğun azaltılması için çeşitli tohum kabuğu inceltme metotları. II. Uluslararası Tarım Kongresi, Ankara
• Gençtan, T., Başer, O., ve Baharözü, E. (1994). Ekmeklik buğday çeşitlerinde fide döneminde kök ve sürgün gelişmesi üzerine araştırmalar. Tekirdağ Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (1-2):131-138.
• Ghiyasi, M., Amirnia, R., Rahimi,A., & Özyazıcı, G. (2019). Farklı dormansi giderme ve priming uygulamalarının Citrullus colocynthis tohumlarının çimlenme ve fide büyümesi üzerine etkileri. EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 11(3):21-32.
• Kacar, B. ve İnal, A. (2008). Bitki Analizleri, Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Yayınları, Yayın No: 1241; Fen Bilimleri: 63, (I. Basım) Ankara.
• Kimura, E. & Islam, M.A. (2012). Seed scarification methods and their use in forage legumes. Research Journal of Seed Science, 5 (2): 38-50.
• Muhyaddin, T., & Wiebe, H. J. (1989). Effect of seed treatments with polyethyleneglycol (PEG) on emergence of vegetable crops. Seed Science & Technology, 17: 49-56.
• Sivritepe, H. Ö. (2012). Tohum gücünün değerlendirilmesi, ALATARIM, 11 (2): 33-44.
• Tiryaki, I., Korkmaz, A., Özbay, N., & Nas, M. N. (2005). Priming combined with plant growth regulators promotes germination and emergence of dormant Amaranthus cruentus L. seed. Seed Science & Technology, 33: 571-579. Tomer, R. & Maguire, J.D. (1989). Hard seed studies in alfalfa. Seed Research, 17: 29-31.
• Zuk-Golaszewska, K., Bochenek, A., & Golaaszewski, J. (2007). Effect of scarification on seed germination of redclover in hydrotime model terms, Seed Science & Technology, 35: 326-336.