Sürdürülebilir Ekonomik Büyüme ve Nitelikli Emek: Türkiye'nin PISA Performansı Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 123 - 133, 15.04.2020

Özge Durman Şekip Yazgan

Öz

Beşerî sermayenin ülkelerin uzun dönemde sürdürülebilir ekonomik büyümenin en önemli belirleyeni olduğu ve beşerî sermayeyi etkileyen en önemli faktörün ise eğitim olduğu günümüz iktisadi büyüme teorileri tarafından kabul edilmektedir. Eğitimin/beşerî sermayenin sürdürülebilir ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin incelendiği teorik ve uygulamalı çalışmalar, eğitimin çıktılarının niteliğinin iktisadi büyüme üzerinde uzun dönemli ve pozitif etkileri olduğunu göstermektedir. Eğitim çıktılarının niteliğinin belirlenmesinde ülkelerin PISA, TIMMS ve PIRLS gibi uluslararası testlerden aldıkları puanlar kullanılmaktadır. Söz konusu uluslararası testler içerisinde PISA, dünyanın en kapsamlı ve en güvenilir uluslararası eğitim sistemleri performans değerlendirme endeksi olarak kabul edilmektedir. Çalışmada, Türkiye’nin eğitim alanında uluslararası bir referans olarak kabul edilen PISA uygulamalarındaki performansının değerlendirilmesinin amaçlanmaktadır. Türkiye’nin 2003 yılından itibaren katıldığı tüm PISA sınavlarında matematik, fen ve okuma becerileri alanlarındaki ortalama başarı puanlarının OECD ülke ortalamalarının gerisinde kaldığı görülmektedir. Sürdürülebilir ekonomik büyüme için Türkiye’nin eğitim çıktılarının niteliğini yükselterek PISA’da başarılı olan lider ülkelerin seviyesine yakınsaması önem arz etmektedir. Bu kapsamda, PISA’da ilk sıralarda yer alan ülkelerin eğitim politikalarının referans alındığı bir yaklaşımla eğitim alanında uzun vadede niceliği ve niteliği artırıcı doğru politikaların geliştirilmesi ve bu politikaların istikrarlı bir şekilde uygulanması gerekmektir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Ekonomik Büyüme, Eğitim, PISA, Türkiye

Sustainable Economic Growth and Skilled Labor: an Assessment on Turkey's PISA Performance

Öz

The theories of economic growth accept that human capital is the most important determinant of sustainable economic growth in the long term and education is the most important factor affecting human capital. Theoretical and practical studies examining the effects of education and human capital on sustainable economic growth show that the quality of educational outputs has long-term and positive effects on economic growth. In determining the quality of educational outputs, the scores of international tests such as PISA, TIMMS, and PIRLS are used. This study aims to evaluate Turkey's performance of PISA which is the most comprehensive and reliable evaluation index. Ever since Turkey attended PISA tests for the first time in 2003, the average scores in the fields of mathematics, science and reading skills are lower than the average of OECD countries. In order to achieve sustainable growth, it is important for Turkey to improve the quality of educational outputs to the level of countries receiving good scores in PISA. Therefore, it is necessary to develop appropriate policies aiming to increase the quality and quantity in the long term with an approach taking the educational policies of countries that rank high in the PISA test and implement them consistently.

Anahtar Kelimeler

Sustainable economic growth, Education, PISA, Turkey

Kaynakça

• Akçomak, İ.S. (2018). Ahlaksız Büyüme. Efil Yayınevi, Ankara.
• Akgül, I. & Koç, S.O. (2011). Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde Eğitim ve Büyüme İlişkisi: Eşik Otoregresif Yaklaşım. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(2):1-36.
• Altinok, N. &Murseli, H. (2007). International Database on Human Capital Quality. Economics Letters, 96(2):237-244.
• Bakioğlu, A. & Sarıkaya, A.K. (2017). “Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı – PISA Araştırması ve Karşılaştırmalı Eğitim” (Ed. Ayşen Bakioğlu), Karşılaştırmalı Eğitim Politikalar, Göstergeler, Bağlamlar, ss.101-131, Eğitim Yayınevi, Konya.
• Barro, R.J. (1991). Economic Growth in a Cross Section of Countries. The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 407-443.
• Barro, R. J. (2001). Education and Economic Growth. OECD Economic Department Working Paper, (281):1-48.
• Barro, R. J. & Lee J. W. (2000). International Data on Educational Attainment Updates and Implications. NBER Working Paper, (7911): 1-36.
• Denison, E.F. (1962). The Sources of Economic Growth in The USA and Alternatives Before Us. Committe for Economic Development, NewYork.
• Eğilmez, M. (2016). Ekonomide Analiz Örnek Olaylar ve Çözümler. Remzi Kitabevi, Ankara.
• Gregorio, J.D. (1992). Economic Growth in Latin America, Journal of Development Economics, 39: 59-84.
• Hanushek, E. A. & Kimko D. D. (2000). Schooling, Labor-Force Quality, and the Growth of Nations. The American Economic Review, 90(5):1184-1208.
• Hanushek, E. A. & Woessmann L. (2009). Do Better Schools Lead to More Growth? Cognitive Skills, Economic Outcomes, and Causation. NBER Working Paper, (14633):1-31.
• Hanushek, E.A. & Woessmann, L. (2011). “The Economics of International Differences in Educational Achievement” (Ed. Eric A. Hanushek, Stephen Machin, and Ludger Woessmann) Handbooks in Economics Economics in Education, Vol. 3, ss.89-200, The Netherlands: North-Holland.
• Kalaitzidakis, P. & T.P. Mamuneas & A. Savvides & T. Stengos (2001). Measures of Human Capital and Nonlinearities in Economic Growth, Journal of Economic Growth, 6:229- 254.
• Keller, K.R.I. (2006). Education Expansion, Expenditures per Student and the Effects on Growth in Asia. Global Economic Review, 35(1):21-42.
• Kibritçioğlu, A. (1998). İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşerî Sermayenin Yeri. AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 53(1-4):207-230.
• Landau, D.L. (1986) Government and Economic Growth in the Less Developed Countries: An Empirical Study for 1960-88. Economic Development and Cultural Change, 35: 35-75.
• Lau, J.L. & D.T. Jamison & F.F. Louat (1991). Education and Productivity in Developing Countries. World Bank Working Paper Series, No: 612.
• Lee, D.W. & T.H. Lee (1995). Human Capital and Economic Growth. Tests Based on the International Evaluation of Education Achievement. Economics Letters, 47:219-25.
• Levine, R. & D. Renelt (1992). A Sensitivity Analysis of Cross-Country Growth Regressions. The American Economic Review, 82(4): 942-963.
• Lucas, R.E. (1988). On the Mechanics of Economic Development. Journal of Monetary Economics, 22(1):3-42.
• Mankiw, N.G. & Romer, D. & D.N. Weil. (1992). A Contribution to the Empirics of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics,107 (2): 407-437.
• MEB – Millî Eğitim Bakanlığı. (2003). PISA 2003 Projesi Ulusal Nihai Rapor. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB – Millî Eğitim Bakanlığı. (2006). PISA 2006 Projesi Ulusal Nihai Rapor. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB – Millî Eğitim Bakanlığı. (2009). Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2009 Ulusal Ön Raporu. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB – Millî Eğitim Bakanlığı. (2012). PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2012 Araştırması Ulusal Nihai Rapor. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB – Millî Eğitim Bakanlığı. (2015). PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA 2015 Ulusal Raporu. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB – Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). PISA 2018 Türkiye Ön Raporu Ulusal Raporu. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi, No:10, Ankara.
• Mosino, A. (2002). Education, Human Capital Accumulation and Economic Growth”, Master of Sciences in Economics, Lausanne University of Lausanne Hec-Department of Econometrics and Political Economics, Lausanne.
• OECD - Organisation For Economic Co-Operation and Development (2010). The High Cost of Low Educational Performance. The Long-Run Economic Impact of Improving PISA Outcomes. Programme for International Student Assessment.
• OECD (2019). Key Findings. Previous PISA Cycle Results. 24.11.2019, http://www.oecd.org/pisa/keyfindings/
• O’Neill, D. (1995). Education and Income Growth: Implications for Cross-Country Inequality, Journal of Political Economy, 103(3):1289-1301.
• Pamuk, Ş. (2017). “Son 200 Yılda Türkiye’de ve Dünya’da Sağlık ve Eğitim” (Der. Hasan Cömert, Emre Özçelik, Ebru Voyvoda), Kalkınma İktisadının Penceresinden Türkiye’ye Bakmak, ss. 11-25, İletişim, İstanbul.
• Romer, P.M. (1986). Increasing Returns and Long-Run Growth. Journal of Political Economy, 94(5): 1002-1037.
• Romer, M.P. (1989). Human Capital and Growth: Theory and Evidence. NBER Working Paper Series, National Bureau of Economic Research, WP No: 3173, 1-51.
• Sahlberg, P. (2019). Finlandiya Eğitim Devrimi Dünya Finlandiya’daki Eğitim Devriminden Neler Öğrenebilir? (Çev. Dilek Boyraz), Sola Yayınları, İstanbul.
• Schultz, T.W. (1961). Investment in Human Capital. The American Economic Review, 51(1):1-17.
• Tarı, R. & Beşballı, S. G. (2016). Nicel ve Nitel Ölçütleriyle Eğitim-İktisadi Büyüme İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(2):375-401.
• TÜSİAD – Türkiye Sanayici ve İş adamları Derneği. (2014). PISA 2012 Değerlendirmesi: Türkiye için Veriye Dayalı Eğitim Reformu Önerileri. Yayın No: TÜSİAD-T/2014-02/549, İstanbul.
• UNDP (2019). Human Development Data (1990-2018), 24.11.2019, http://hdr.undp.org/en/data.
• Yılmaz, Ö. & Ünver, Ş. (2019). Beşerî Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(3):1011-1026.
• Yalçınkaya, Ö. & V. Kaya (2017). Eğitimin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: PISA Katılımcıları Üzerinde Bir Uygulama (1990-2014). Sosyoekonomi, 25(33): 11-35.