Erzurum'da Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1938-1944)

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 4, 194 - 206, 15.10.2021

Tekin İdem

Öz

Bayramlar, toplumların birlik ve beraberlik duygusunu pekiştiren sevinçli günler olup, ortak değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında başat rol oynamışlardır. Türk tarihinde de toplumu ortak payda da birleştiren bayramların, törenlerin ve anma günlerinin özel bir yeri vardır. Osmanlı Devleti’nde Milli Bayram kutlama düşüncesi, ilk kez İkinci Meşrutiyet döneminde olmuştur. Osmanlı Devleti’nin yıkılmasından sonra Osmanlı’nın mirasçısı sayılan Cumhuriyet Türkiye’sinde de milli bayram kutlama geleneği devam etmiştir. Bu amaçla 1924 yılında çıkarılan bir genelge ile Cumhuriyet’in ilan edildiği 29 Ekim gününün milli bayram olarak kutlanması kabul edilmiştir. Ülke genelinde yapılacak olan bayram kutlamalarının düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği tarafından vilayetlere talimatlar gönderilmiştir. Bu talimatlar doğrultusunda her vilayette komiteler kurulmuş ve bayram hazırlıkları bu komiteler tarafından titizlikle yürütülmüştür. Cumhuriyet Bayramı törenlerinin temel amacı, halka yeni rejimin benimsetilmesi ve halk ile devlet arasında bütünleşmenin sağlanması olmuştur. Bu amaçla bayram törenlerinde balo, şiir, söylev ve konferanslara yer verilmiştir. Bu çalışmada 1938-1944 yılları arasında Erzurum’da yapılan Cumhuriyet Bayramı kutlamaları ele alınmıştır. Çalışmada, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri’nde yer alan belgelerden hareketle ve yerel basın da temel alınarak bayram törenlerinin muhteviyatını ve Erzurum halkı için önemini belirlemek amaçlanmıştır. Erzurum’da Cumhuriyet Bayramlarının gerek Atatürk dönemi gerekse sonrasında coşkuyla kutlandığı ve bu coşkuyla geleneğin/bu coşkulu geleneğin günümüze kadar devam ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, Cumhuriyet Bayramı, Cumhuriyet Halk Partisi, Kutlama.

The Celebrations of Republic Day in Erzurum (1938-1944)

Öz

Holidays are joyful days that reinforce the sense of unity and solidarity of societies and have played a major role in the transfer of common values to future generations. Holidays, ceremonies and commemoration days have a special place in Turkish history, which unites society on a common ground. The idea of celebrating the National Day in the Ottoman Empire was for the first time during the Second Constitutional Monarchy. After the collapse of the Ottoman Empire, on Ottoman balance in the republic of Turkey established the national holiday celebrations continued in the tradition left over from Ottoman Turkey. For this purpose, with a circular issued in 1924, it was accepted that October 29, when the Republic was declared, be celebrated as a national holiday. The General Secretariat of the Republican People's Party sent instructions to the provinces in order to ensure that the national holiday celebrations were carried out regularly. In line with these instructions, committees were established in each province and the preparations for the holiday were meticulously carried out by these committees. The main purpose of the Republic Day ceremonies was to have the people adopt the new regime and to ensure integration between the people and the state. For this purpose, balls, poems, speeches and conferences were included in the feast ceremonies. The aim of this study is; How the Republic Day ceremonies were held in Erzurum between 1938-1944, who attended and the content of the programs implemented in the ceremonies were examined in the light of the documents in the Prime Ministry Republic Archive.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, Republic Day, The Republican People’s Party, Celebration.

Kaynakça

• Alparslan, E. (2015). “Tek Parti Döneminde Gaziantep’te Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları 1938-1945”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4): 829-845.