Kavram Karikatürü Uygulamalarının 5. Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Sembol, Terim/Kavram Kullanımına Yansımaları

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 151 - 172, 18.09.2020

Derya Aygün Mihriban Hacısalihoğlu Karadeniz Suphi Önder Bütüner

https://doi.org/10.17278/ijesim.749497

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı, kavram karikatürü uygulamalarının öğrencilerin matematiksel sembol, terim/kavram kullanımlarına yansımalarını resmetmektir. Veri toplama aracı olarak; kavram karikatürleri, gözlemler sırasında tutulan alan notları ve öğrenci günlükleri kullanılmış, toplanan veriler, nitel veri analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Eylem planı uygulanmadan önce, öğrencilerin matematiksel sembol, terim/kavramları yeterince kullanamadıkları tespit edilmiştir. Kavram karikatürü uygulamalarından sonra, öğrenciler ilgili matematiksel kazanımlara ulaşabilmiş ve öğrencilerin matematiksel sembol, terim/kavram kullanımlarında bir artış meydana gelmiştir. Ayrıca, öğrencilerin sürece aktif katılım sağladıkları, derste söz alarak matematiksel cümleler kurdukları, kurduğu cümleleri kendi ifadeleri ile yazdıkları, fikir alışverişi ve araştırma yapabildikleri ve matematiksel dil becerilerinin geliştiği açığa çıkmıştır. Bu durum, kavram karikatürü ile yapılan uygulamaların beklenen gelişimi ve değişimi gerçekleştirdiği anlamına gelmektedir. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçlar ışığında kavram karikatürleri ile işlenen derslerin matematiksel sembol, terim/kavram kullanımına katkısının olduğu belirlenmiş, kavram karikatürlerinin öğrenme ortamında nasıl kullanılabileceğine ve ileride yapılabilecek çalışmalara ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

kavram karikatürü, matematik dersi öğretim programı, matematiksel dil, sembol/terim/kavram, eylem araştırması

Reflections of Concept Cartoons Applications to 5th Grade Students' Use of Mathematical Symbols, Terms / Concepts

Öz

The purpose of this study is to illustrate the reflections of concept cartoons on students' mathematical symbols, terms, and conceptual uses. As a data collection tool; concept cartoons, field notes held during observations and student diaries were used, and the collected data were analyzed using qualitative data analysis methods. It was determined that students could not use mathematical symbols / terms / concepts adequately before the action plan was implemented. After the application of concept cartoons, students were able to achieve related mathematical achievements and an increase in students' use of Symbol / Term / Concept occurred. In addition, it has been revealed that students actively participate in the process, set up mathematical sentences by taking the words in the course, write the sentences they have established with their own expressions, exchange ideas and research, and improve their mathematical language skills. This means that the applications made with concept cartoons have realized the expected development and change. In the light of the results obtained within the scope of the study, it has been determined that the lessons taught with concept cartoons have contributed to the use of mathematical Symbol / Term / Concept, and suggestions have been made on how concept cartoons can be used in the learning environment and future studies.

Anahtar Kelimeler

concept cartoon, mathematics curriculum, mathematical language, mathematical symbol / term / concept, action research

Kaynakça

• Akamca, G. Ö. ve Hamurcu, H. (2005). Çoklu zekâ kuramı tabanlı öğretimin öğrencilerin fen başarısı, tutumları ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 178-187.
• Akengin, H. ve Süer, S. (2011). Coğrafi kavramlar bakımından öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyleri ve bu kavramların geliştirilmesi üzerine deneysel bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi, (24), 26-48
• Altınparmak, K. ve Palabıyık, E. (2017). 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin ondalık gösterim konusundaki kavram yanılgılarının ve hatalarının tespiti ve analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 447-470.
• Ay, Y. ve Başbay, A. (2017). Çokgenlerle ilgili kavram yanılgıları ve olası nedenler. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 83-104.
• Aydın, S. ve Yeşilyurt, M. (2007). Matematik öğretiminde kullanılan dile ilişkin öğrenci görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 90-100.
• Aydın, S. ve Yeşilyurt, S. (2009). Çocukların ingilizce dersine yönelik tutumlarının sınav kaygı düzeyine etkisi. 4.Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, 7-9 Ekim 2009, İstanbul.
• Baki, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının bölme işlemi ile ilgili matematiksel bilgileri ve öğretimsel açıklamaları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38(167), 300-311.
• Balım, A.G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202.
• Bali, G.Ç. (2003). Matematik öğretmen adaylarının matematik öğretiminde dile ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (25), 19-25.
• Başışık, H. (2010). İlköğretim 5. ve 7. sınıf öğrencilerinin çokgenler üzerindeki imgeleri ve sınıflandırma stratejileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Bayram, G., ve Duatepe Paksu, A. (2019). Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Paralel ve Dik Doğru/Doğru Parçalarını Belirleme ve Çizme Durumları. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 39(1).
• Bell, E., Ivarsson, B. ve Merrill, C. (1979). Production of a tissue-like structure by contraction of collagen lattices by human fibroblasts of different proliferative potential in vitro. Proceedings of the National Academy of Sciences, 76(3), 1274-1278.
• Biber, A.Ç., Tuna, A. ve Aktaş, O. (2013). Öğrencilerin kesirler konusundaki kavram yanılgıları ve bu yanılgıların kesir problemleri çözümlerine etkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 152-162.
• Boz, N. (2008). Matematik Neden Zor?. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 52-65.
• Bozkurt, A. ve Koç, Y. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin prizma kavramına dair bilgilerinin incelenmesi. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(4), 2941-2952.
• Bütüner, S. Ö., ve Filiz, M. (2018). İlköğretim matematik öğretmenlerinin açılar konusundaki öğrenci kavram yanılgılarının farkındalıklarının belirlenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 123-144.
• Capraro, M. M. ve Joffrion, H. (2006). Algebraic equations: Can middle-school students meaningfully translate from words to mathematical symbols?. Reading Psychology, 27(2-3), 147-164.
• Chen, W. C., Ku, C. H. ve Ho, Y. C. (2009). Applying the strategy of concept cartoon argument instruction to empower the children’s argumentation ability in a remote elementary science classroom. 13th European Conference for Research on Learning and Instruction, Hollanda, Amsterdam.
• Chin, C. ve Teou, L. Y. (2009). Using concept cartoons in formative assessment: scaffolding students’ argumentation. International Journal of Science Education, 31(10), 1307-1332.
• Çakmak, Z., Bekdemir, M. ve Baş, F. (2014). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin örüntüler konusundaki matematiksel dil becerileri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 204-223.
• Çakmak, Z., Çetin, Ö. F. ve Bekdemir, M. (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerinin istatistik konusundaki matematiksel dil becerilerinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. İlköğretim Online Dergisi, 15(2), 299-317.
• Çalıkoğlu Bali, G. (2002). Matematik öğretiminde dil ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 57-61.
• Çaycı, B. (2007). Kavram öğreniminde kavramsal değişim yaklaşımının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dabell, J. (2004). The maths coordinator’s file - using concept cartoons. London: PFP Publishing.
• Dabell, J. (2008). Using concept Cartoons. Mathematics Teaching Incorporating Micromath, 2008(209), 34-37.
• Dağlı, H. ve Peker, M. (2012). İlköğretim 5. Sınıf öğrencileri geometrik şekillerin çevre uzunluğu hesaplamaya ilişkin ne biliyor?. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(3), 330-351.
• Dereli, M. (2008). Tam sayılar konusunun karikatürle öğretiminin öğrencilerin matematik başarısına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, İstanbul.
• Doğan, A., Özkan, K., Çakır, N. K., Baysal, D. ve Gün, P. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yamuk kavramına ait yanılgıları ve bu yanılgıların sınıf seviyelerine göre değişimi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 104-116.
• Doğan, M. ve Güner, P. (2012). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik dilini anlama ve kullanma becerilerinin incelenmesi. 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Haziran 2012, Niğde.
• Düzgün, B. (2000). Fizik konularının kavratılmasında görsel öğretim materyallerinin önemi. Milli Eğitim Dergisi, (148), 1-2.
• Ekici, F., Ekici, E. ve Aydin, F. (2007). Utility of concept cartoons in diagnosing and overcoming misconceptions related to photosynthesis. International Journal of Environmental and Science Education, 2(4), 111-124.
• Erdağ, S. (2011). İlköğretim 5. sınıf matematik dersinde kavram karikatürleri ile destekli matematik öğretiminin, ondalık kesirler konusundaki akademik başarıya ve kalıcılığa etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı, İzmir.
• Erşen, Z., ve Karakuş, F. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının dörtgenlere yönelik kavram imajlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 4(2).
• Göksu, F. C. (2014). Doğrular, açılar ve çokgenler konularının kavram karikatür destekli yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizlli.
• Göksu, H. K. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde kavram Karikatürlerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Gültekin, S. T. (2013). Kavram karikatürleriyle zenginleştirilmiş matematik öğrenme ortamlarından yansımalar (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Horzum, T. (2016). Total görme engelli öğrencilerin perspektifinden üçgen kavramı. Kışehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 275-295.
• Horzum, T. (2018). Matematik öğretmeni adaylarının dörtgenler hakkındaki anlamalarının kavram haritası aracılığıyla incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 9(1), 1-30.
• İncikabı, L. ve Kılıç, Ç. (2013). İlköğretim öğrencilerinin geometrik cisimlerle ilgili kavram bilgilerinin analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(3), 343-358.
• İnel, D., Balım, A. G. ve Evrekli, E. (2009). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 1-16.
• Kabapınar, F. (2005). Effectiveness of teaching via concept cartoons from the point of view of constructivist approach. Educational Sciences: Theory & Practice, 5(1), 135-146.
• Kabapınar, F. (2009). Kavram karikatürlerinin etkililiğini nasıl artırabiliriz? Uygulamayı etkin kılma noktasında araştırmadan yararlanma. Eğitim ve Bilim, 34(154), 104-118.
• Kaplan, A., Altaylı, D. ve Öztürk, M. (2014). Kareköklü sayılarda karşılaşılan kavram yanılgılarının kavram karikatürü kullanılarak giderilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 85-102.
• Kaplan, A. ve Hızarcı, S. (2005). Matematik öğretmen adaylarının üçgen kavramı ile ilgili bilgi düzeyleri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 472-478.
• Kemmis, S. ve McTaggart, R. (1988). The action research planner. Australia: Deakin University Press.
• Keogh, B. ve Naylor, S. (1999). Concept cartoons, teaching and learning in science: an evaluation. International Journal of Science Education, 21(4), 431- 446.
• Keogh, B. ve Naylor, S. (2000). Concept cartoons in science education. Milgate House Education UK.
• Keogh, B., Naylor, S. ve Wilson, C. (1998). Concept cartoons: a new perspective on physics education. Physics Education, 33(4), 219-240.
• Kılıç, A. S., Temel, H., ve Şenol, A. (2015). Öğretmen adaylarının “nokta, doğru, düzlem ve açı” kavramları hakkında bilgi düzeyleri ve kavram yanılgılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (26), 205-229.
• Korhonen, J., Linnanmäki, K., ve Aunio, P. (2014). Learning difficulties, academic well-being and educational dropout: A person-centred approach. Learning and individual differences, 31, 1-10.
• Korucu, S. (2009). Çokgenler konusunda karikatür ve bilgisayar destekli öğretim yöntemlerinin karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Long, S. ve Marson, K. (2003). Concept Cartoons. Hands on Science, 19(3), 22-24.
• Luna, C.A. ve Fuscablo, L.G. (2002). Enhancement of student problem solving performance through mathematical symbolism. Proceedings of ICME10-Topic Study Group, 9, 1-10. (Pirie, 1998; Austin ve Howson, 1979).
• Merrill, M. D. (1983). Component display theory. Instructional-design theories and models: An overview of their current status, (pp. 279-332).
• Morris, M., Merrit, M., Fairclough, S., Birrell, N. ve Howitt, C. (2007). Trialling concept cartoons in early childhood teaching and learning of science. Teaching Science: The Journal of the Australian Science Teachers Association, 53(2), 42-45.
• Oluk, S. ve Özalp, I. (2007). Yapılandırmacı kurama göre küresel çevre sorunlarını öğretimi: Problemin odak noktası olarak karikatürlerin kullanılabilirliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 861-896.
• Otterburn, M. K. ve Nicholson, A. R. (1976). The language of (CSE) mathematics. Mathematics in school, 5(5), 18-20.
• Öksüz, C., ve Başışık, H. (2010). 5. sınıf öğrencilerinin çokgenler ve dörtgenler konularında sahip oldukları kavram yanılgılarının belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 413-430.
• Özsevgeç, T., Çepni, S. ve Özsevgeç, L. 2006. 5E modelinin kavram yanılgılarını gidermedeki etkililiği: Kuvvet-hareket örneği. 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 7-9 Eylül 2006, Ankara.
• Özüredi, Ö. (2009). Kavram karikatürlerinin ilköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi, insan ve çevre ünitesinde yer alan “besin zinciri” konusunda öğrenci başarısı üzerindeki etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Paksu, A. D., İymen, E., ve Pakmak, G. S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının dörtgenlerin köşegenleri konusundaki kavram görüntüleri. Eğitim ve Bilim, 38(167).
• Pesen, C. (2008). Kesirlerin sayı doğrusu üzerindeki gösteriminde öğrencilerin öğrenme güçlükleri ve kavram yanılgıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 157-168.
• Raymond, A. M., ve Leinenbach, M. (2000). Collaborative action research on the learning and teaching of algebra: a story of one mathematics teacher's development. Educational Studies in Mathematics, 41(3), 283-307.).
• Rudd, L. C., Lambert, M. C., Satterwhite, M. ve Zaier, A. (2008). Mathematical language in early childhood settings: What really counts?. Early Childhood Education Journal, 36(1), 75-80.
• Saraçoğlu, H., Doğan, M., ve Kol, Ö. (2017). Investigation of teacher-candidates' level of knowledge and their misconceptions with content analysis. In Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching (Vol. 18, No. 2, pp. 1-16).
• Skemp, R. R. (1987) The psychology of learning mathematics (Expanded American edition) Hillsdale: lawrence Erlbaum Associates.
• Stephenson, P. ve Warwick, P. (2002). Using concept cartoons to support progression in students' understanding of light. Physics Education, 37(2), 135.
• Swadener, M. ve Soedjadi, R. (1988). Values, mathematics education and the task of developing pupils’ personalities: An Indonesian perspective, Educational StudiesIn Mathematics, 19(2), 193-208.
• Şahin, Ç. ve Çepni, Ş. (2011). Developing of the concept cartoons, animation and diagnostic branched tree supported conceptual change text “Gas Pressure”. Eurasian Journal of Physics and Chemistry Education, 1(1), 25-33.
• Şengül, S. ve Üner, İ. (2010). What is the impact of the teaching “Algebraic expression and equations” topic with concept cartoons on the students’ logical thinking abilities. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 5441-5445.
• Şimşek, A. (2006). Kavramların öğretimi. Ali Şimşek (Ed.). İçerik türlerine dayalı öğretim içinde (s. 27-70). Ankara: Nobel.
• Thom, R. (1973). Modern mathematics: does it exist? (ed: a. g. howson). developments in mathematical education. Cambridge: Cambridge University Press, (194-209).
• Thompson, I., ve Bramald, R. (2003). An investigation of the relationship between young children's understanding of the concept of place value and their competence at mental addition. PME Conference (Vol. 1, pp. 255-255).
• Toptaş, V. (2015). Matematiksel dile genel bir bakış. International Journal of New Trends in Arts, Sports &Science Education, 4(1), 18-22.
• Ubuz, B. (1999). 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(17), 95-104.
• Uğurel, I. ve Moralı, S. (2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı. Milli Eğitim Dergisi, 34(170), 1-10.
• Yanik, H. B., ve Flores, A. (2008). Teaching the concept of unit in measurement interpretation of rational numbers. İlköğretim Online, 7(3), 693-705.
• Yılmaz, Z., ve Yenilmez, K. (2008). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin ondalık sayılar konusundaki kavram yanılgıları: Uludağ ili örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 461-483.
• Yenilmez, K., ve Kocaoğlu, T. (2010). Beşinci sınıf öğrencilerinin kesir problemlerinde yaptıkları hatalar ve kavram yanılgıları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (14), 71-85.
• Yeşildere, S. (2007). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel alan dilini kullanma yeterlikleri. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 24(2), 61-70.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.