Geleneksel Empirist Bilgi Kuramı ve Mantıksal Empirizm Açısından Mantık

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 241 - 267, 01.12.2015

Turkan Fırıncı Orman

Öz

Bu araştırmada emprist akımın mantık anlayışı konu edilmektedir. İnsan bilgisinin temel kaynağının deneyden geldiği düşüncesinde olan empirist geleneğin klasik ve modern görünümleriyle, genel olarak mantık ve mantık ilkeleri konusuna nasıl yaklaştığı tartışılmaktadır. 18. yüzyıl İngiliz Empiristleri’nin görüşleri ile 20. yüzyılda empirizmin modern görünümü olarak ortaya çıkan mantıksal empirizmin görüşleri karşılaştırılmaktadır ve çalışma bu iki empirist gelenek ile sınırlandırılmıştır. Bireye, onun aklına ve deneyimlerine duyulan sonsuz güven 18. yüzyıl aydınlanma çağının en belirgin özelliklerindendir. İlk bölümde 18.yüzyıl filozoflarından Locke, Berkley ve Hume'un düşüncelerine yer verilerek geleneksel empirizmin örnekleri tartışılmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde empiristler için genellikle bir sorun teşkil eden matematiksel bilginin kaynağı konusunda bir çözüm önerdiği düşünülen Kant'ın bilgi kuramından söz edilmektedir. Ardından 20. yüzyılda mantıksal empirizmin Carnap, Wittgenstein ve Ayer gibi önemli temsilcilerinin görüşlerinden söz edilmektedir. Son tahlilde klasik ve modern empirist geleneği birbirinden ayıran en temel farklılığın ise mantık ve mantık ilkelerini ele alış biçimleri olduğu üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, mantıksal empirizm, mantık ilkeleri, a posteriori, dil.

Traditional Empiricist Epistemology & Logic in View of Logical Empiricism

Öz

With the scope of empiricist tradition's logic understanding, in this paper, it is mainly debated on how classical and modern approaches of empiricist tradition interpret the logic and its principles. By comparing two traditions the study is limited to the view of 18th century English Empiricists and the view of logical empiricism of 20th century which emerged as a modern face of empiricism. An endless trust towards individual, to his/her wisdom and experiences are the most distinct traits of the Enlightenment. Thus, firstly Locke, Berkeley and Hume's thoughts are debated within a traditional empiricist theory. Secondly, Kant's epistemology which is suggesting a solution to one of the remaining problems of the empiricists, is debated in relation to his thoughts on foundation of mathematical knowledge. In the following section, as important representatives of 20th century's logical empiricism, Carnap, Wittgenstein and Ayer's thoughts are discussed. In the head it is emphasized that their approach to the logic and its principles is the basic difference between classical and modern empiricist traditions.

Anahtar Kelimeler

Knowledge, logical empiricism, logic principles, a posteriori, language.