Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dil Bilgisi İçeriğini Etkileyen Faktörler: A1, A2 Düzeyleri

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 9, 122 - 149, 01.10.2018

Hülya Pilanci , Olcay Saltık

Öz

Yabancı
dil olarak Türkçe öğretiminde içeriği etkileyen faktörler genel olarak şöyle
sıralanabilir:  1.Türkçenin tipolojik özellikleri: Farklı anadillere sahip öğreniciler
için, Türkçenin ayırt edici özellikleri; ses, biçim ve söz dizimi
özellikleridir. 2. Yaş grubu: Uygulamalara bakıldığında yabancı dil
olarak Türkçe öğrenicilerini; ana sınıfı ( 3-6), ilköğretim 1. kademe (7-12),
ilköğretim 2. kademe ( 12-15), lise (15-18), yetişkin (18 +) olarak
gruplandırabilir.  3. Dil düzeyi: Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde, dil bilirlik
genel olarak altı düzeyde ele almış ve bunlar ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. 4. Dil kullanım alanları:  Kişisel
alan, kamusal alan, mesleki alan ve eğitsel alan olmak üzere dört genel alan tanımı yapılabilir. Bir dil öğrenicisi
için bu alanlardan biri, ikisi, üçü ya da hepsi birlikte geçerli olabilir. 5. Temalar: Türkçe öğretimi programında
da ele alınan temalar;  diğer
disiplinlerle bütünleşecek kadar genel, eğitim yoluyla ulaşılabilecek kadar
sınırlı olmalıdır. 6. Bağlam: Farklı
kültürlerin bağlamları gözlemlemesi ve yorumlaması farklıdır. Yine bu nedenle
de farklı dilleri konuşanlar arasına bir “iletişim boşluğu” ortaya çıkmaktadır.
Dil öğretimi, iletişimde bulunanların zihinsel bağlamları arasında örtüşme veya
kısmı uygunluk sağlanarak boşluklar arasında köprüler kurma işidir. 7. Kazanımlar:   Her bir dil düzeyinde, kazanımlar
belirlenmeli ve kazanımların kapsamında temalar ele alınmalıdır.  Bu
aşamada Türkçe içerik geliştirme uzmanlarının program geliştirme uzmanları ile
ortak çalışma yürütmesine gereksinim vardır. İnsan dili oldukça karmaşıktır. Öğretim sürecinde bu bileşenlerin
hepsi birden devreye girmektedir ve dil bilgisi içeriği düzenleme oldukça
karmaşık bir hâl alabilmektedir. Bu çalışmada yabancılara Türkçe öğretiminde dil
bilgisi içeriğini etkileyen faktörler ele alınacak, A1 ve A2 düzeylerinde bir
model ortaya konulmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, dil bilgisi

Kaynakça

• Council of Europe. (2001). CommonEuropean Framework of Reference forLanguages, Learning, Teaching, Assesment. Cambridge: Cambridge UniversityPresss. 2001.http://www.dilbilimi.net/ab_diller_icin_ortak_avrupa_basvuru_metni_meb_tarafindan.pdf adresinden 10.06.2018 tarihinde alınmıştır.
• Kahriman, R.,Dağtaş, A., Çapoğlu, E. ve Ateşal, Z. (2013). Yabancılara Türkçe Öğretimi Kaynakçası. Türük, (1), s. 80-132.
• Yılmaz, E. (2016), “Türkçenin Tipolojisi”,Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Kuramlar, Yöntemler, Beceriler, Uygulamalar, Ed. Faruk Yıldırım, Burak Tüfekçioğlu, Pegem Akademi, s. 11.