Mavi Anadoluculuk Hareketi ve Sabahattin Eyüboğluʼnun Millet Anlayışı

Yıl 2020, , 313 - 324, 30.06.2020

Ferhan Akgün Ünsal

https://doi.org/10.29228/ijlet.43397

Öz

Mavi Anadoluculuk Hareketi, Anadolu’nun İlk Çağ uygarlıklarına kadar uzanan köklü tarihini ve bu uygarlıkların günümüze
miras bıraktığı kültürel zenginliğini yeniden ortaya çıkarmak isteyen düşünsel, edebî ve kültürel bir oluşumdur. Mavi
Anadolucular, Anadolu’yu modern uygarlığın düşünce yapısının temellerinin atıldığı coğrafya olarak kabul eder. Hümanist bir
dünya görüşünü ve kültüre bağlı bir milliyetçilik anlayışını benimser. Mavi Anadoluculuk Hareketi’nin önde gelen
temsilcilerinden olan Sabahattin Eyüboğlu, bu hareketin bir düşünce olarak gelişimini sağlamıştır. Eyüboğlu, siyaset, eğitim,
kültür ve toplumsal meselelerde entelektüel donanımıyla Mavi Anadoluculuk düşüncesinin temsili konusunda en etkili isimdir.
Eyüboğlu, Türkiye Cumhuriyeti’nin birlik ve bütünlüğünü koruyarak varlığını sürdürebilmesi için insanı merkezine alan bir
siyasetin benimsenmesine inanır. Bu bakımdan devletin en temel yapı unsuru olan millet kavramının kültür bağlamında ele
alınması gerektiğini düşünür. Çünkü milleti oluşturan insandır ve insan, kültürün yaratıcısıdır. Bu nedenle millet kavramı;
insanları inançları ve kökenlerine göre ayrıştırarak yapılan tanımlardan ziyade insani değerleri yücelterek bilinçli bir kültür
birlikteliği esasına dayandırılmalıdır. Bu çalışmada, Sabahattin Eyüboğlu’nun millet kavramı üzerine düşünceleri ele alınacak ve
onun Türk milleti üzerine düşünceleri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Mavi Anadoluculuk, insan, kültür, millet, halk.

The Blue Anatolian Movement and Sabahattin Eyüboğluʼs Understanding of the Nation

Öz

The Blue Anatolian Movement is an intellectual, literary and cultural formation that wants to revive the deep-rooted history of
Anatolia and the cultural richness that these civilizations have inherited today. Blue Anatoliaists consider Anatolia as the
geography in which the foundations of modern civilization are laid. It adopts a humanist world view and a culture-bound
nationalism. Sabahattin Eyüboğlu, one of the leading representatives of the Blue Anatolian Movement, provided the development
of this movement as a thought. Eyüboğlu is the most influential name in the representation of the Blue Anatolian thought with
its intellectual equipment in politics, education, culture and social issues. Eyüboğlu believes the adoption of a policy area central
to the survival of the people of the Republic of Turkey by preserving the unity and integrity. In this respect, he thinks that the
concept of nation, which is the most basic building element of the state, should be handled in the context of culture. Because it is
the person who creates the nation and the human is the creator of the culture. Therefore, the concept of nation; It should be based
on a conscious cultural unity principle by glorifying human values rather than definitions made by separating people according
to their beliefs and origins. In this study, Sabahattin Eyüboğlu's thoughts on the concept of nation will be discussed and his
thoughts on the Turkish nation will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Blue Anatolianism, human, culture, nation, people.

Kaynakça

• Akagündüz, Ümüt ve Seval Yinilmez Akagündüz (2011). “Çok Yönlü Bir Fikir Adamının Geçmişe Bakışı: Sabahattin Eyuboğlu ve Tarih”, Folklor/Edebiyat, XVII. Cilt, S. 68, ss. 187-206.
• Akagündüz, Ümüt ve Seval Yinilmez Akagündüz (2013/4). “Cumhuriyet Dönemi Düşünürlerinden Sabahattin Eyuboğlu’nda Felsefi Bakış”, Folklor/edebiyat, C. 19, S. 76, ss. 21-30.
• Akagündüz, Ümüt. “Evrensel Bir Düşünür: Sabahattin Eyüboğlu” Erişim: https://www.beyaztarih.com/cumhuriyet-tarihi/evrensel-bir-dusunur-sabahattin-eyuboglu (30.04.2020).
• Akyıldız, Kaya (2007). “Mavi Anadoluculuk”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Modernleşme ve Batıcılık III., ed. Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları, ss.462-481.
• Atatürk, Mustafa Kemal (1997). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III, der. Nimet Arslan, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.Sezen, Yümni (2005). Hümanizm ve Türkiye, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Boratav, Pertev Naili. “O, kültür Sorununu Türkiyeʼnin Değerler Bütünü İçinde Çözümlemek İstemişti.” Erişim: http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/42762/001641514010.pdf?sequence= 1 (30.04.2020).