Türkçe Öğretmen Adaylarının Farklı Değişkenler Doğrultusunda Çokkültürlü Yeterlik Algı Düzeyleri

Yıl 2023, , 90 - 104, 30.12.2023

Hasan Bağcı , Arzu Duygu

https://doi.org/10.29228/ijlet.73150

Öz

Yıllardır süre gelen savaş, doğal afetler, ekonomik kaygılar gibi sebeplerden dolayı yaşanan göçler sebebiyle farklı toplumlar bir arada yaşamak durumunda kalmıştır. Farklı toplumların birlikte yaşaması çokkültürlü bir toplumu oluşturmaktadır. Hoşgörü, farklılıklara saygı, birlik ve beraberlik gibi kavramları temelinde barındıran çokkültürlülük eğitimde de karşımıza çıkmaktadır. Sınıflarda din, dil, ırk ve kültür gibi farklılıklardan ötürü çeşitli öğrencilerin aynı ortamda bulunması öğretmenlerin çokkültürlü eğitimle karşılaşmasına ortam hazırlamaktadır. Kültürümüzü ve dilimizi en doğru şekilde aktaracak olan Türkçe dersleri bu konuda önemli bir yer tutmaktadır. Bu araştırmada Türkçe öğretmen adaylarının cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim durumu, bir yılda okudukları kitap sayısı, nüfusa kayıtlı oldukları bölge, Türkçe dışında başka bir dil konuşabilme durumu gibi değişkenlerle çokkültürlü yeterlilik algı düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının çokkültürlü yeterlilik algılarını incelemek amacıyla Betimsel Tarama Modeli kullanılmıştır. Nicel veri toplama aracı olan Ayaz (2016) tarafından geliştirilen “Çokkültürlülük Algı Ölçeği” ile elde edilen verilerin analizi yapılmıştır. Araştırmanın analiz aşamasında SPSS 22 programı kullanılmıştır. Analiz sürecinde kullanılacak olan testlere karar verilmeden önce Kolmogorov-Simirnov ve Shapiro-Wilk testi kullanılarak normallik dağılımı incelenmiştir. Bu testlerin sonucunda p<005 değerine ulaşılması sebebiyle verilerin normal dağılmadığı görülerek parametrik testlerin kullanılmasına karar verilmiştir. Frekans, yüzde ve standart sapmalar alınarak iki gruplu karşılaştırmalarda Mann Whitney U-testi, ikiden fazla gruplu karşılaştırmalarda ise Kruskal-Wallis Testi sonuçları kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çokkültürlülük, Çokkültürlü eğitim, Türkçe, Türkçe öğretmen adayları, Eğitim

Multicultural Competency Perception Levels of Turkish Language Teacher Candidates According to Different Variables

Öz

Due to reasons such as long-lasting wars, natural disasters, and economic concerns, there has been a wave of migration. Because of these migrations, different communities are forced to live together, forming a multicultural society. Multiculturalism encompasses concepts such as unity, solidarity, respect for differences, and tolerance, and it appears in the field of education. The presence of diverse students in the same classroom due to factors such as religion, language, race, and culture exposes teachers to multicultural education. Turkish language lessons, which are responsible for conveying our culture and language accurately, play an important role in this regard. This study aims to determine the multicultural competence perception levels of Turkish language teacher candidates based on variables such as gender, grade level, parents' educational background, number of books read per year, region of residence, and ability to speak a language other than Turkish. In the context of general survey models, the Relational Survey Model, which aims to determine the presence of covariation among two or more variables, was used to examine the multicultural competence perceptions of Turkish language teacher candidates. Subsequently, the data obtained through the "Multiculturalism Perception Scale" developed by Ayaz (2016), which is a quantitative data collection tool, were analyzed. The analysis of the study was conducted using the SPSS 22 program. The normality distribution of the data was examined using the Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests before deciding on the tests to be used in the analysis process. Due to obtaining a p-value less than 0.05 in these tests, it was observed that the data did not follow a normal distribution. Therefore, the decision was made to use parametric tests. In two-group comparisons, the Mann-Whitney U test was used, and in comparisons involving more than two groups, the Kruskal-Wallis Test Results were used.

Anahtar Kelimeler

Multicultural education, Turkish, Turkish teacher candidates, Education

Kaynakça

• Acar Çiftçi, Y. (2015). Çokkültürlü eğitim bağlamında öğretmenlerin kültürel yeterliklerine ilişkin algıları. (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Acar Çiftçi, Y. ve Aydın, H. (2014). Türkiye’de çokkültürlü eğitimin gerekliliği üzerine bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 197218.
• Akkaya, N., Susar Kırmızı, F. ve İşçi, C. (2018). Öğretmen adaylarının çokkültürlülüğe ilişkin algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(29), 308-335.
• Assaf, L. C., Garza, R., ve Battle, J. (2010). Multicultural teacher education: Examining the perceptions, practices, and coherence in one teacher preparation program. Teacher Education Quarterly, 37(2), 115-135.
• Aşcı, E. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının çokkültürlülük algılarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale
• Ateş, E. ve Aytekin, H. (2020). Küreselleşen dünyada çokkültürlülük ve yabancı dil eğitimi. OPUS International Journal of Society Researches, 15(26), 4563-4579.
• Ayaz, M. F. (2016). çokkültürlülük algı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57). Banks, J. A. (1993). Chapter 1: Multicultural education: Historical development, dimensions, and practice. Review of research in education, 19(1), 3-49.
• Cırık, İ. (2008). Çokkültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 2740.
• Çayır, K. (2016). Türkiye’de ulusal kimliği yeniden tanımlama yolunda özcülük, çokkültürlülük ve kültürlerarası eğitim. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 14(55), 77-101.
• Çelik, H. (2008). Çokkültürlülük ve Türkiye’deki görünümü. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(15), 319-332.
• Demir, S. ve Başarır, F. (2013). Çok kültürlü eğitim çerçevesinde öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının incelenmesi. International Journal of Social Science, 6(1), 609-641.
• Gay, G. (2002). Culturally responsive teaching in special education for ethnically diverse students: Setting the stage. International Journal of Qualitative Studies in Education, 15(6), 613-629.
• Karakaş, H. ve Erbaş, Y. H. (2018). Öğretmen adaylarının çokkültürlü deneyimleri ve (Türkiye’deki) kültürel ve sosyal gruplara yönelik düşünceleri. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 59-81.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayınevi.
• MEB (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).
• Polat, İ. ve Kılıç, E. (2013). Türkiye’de çokkültürlü eğitim ve çokkültürlü eğitimde öğretmen yeterlilikleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 352-372.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1): s.154- 164.
• Ünlü, İ., ve Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi(21), s.287-302.