A Literature Sociology Analysis: The Reflections of the Institutionalization Problem in the 1980s in Turkey in the Play Called Bina

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 390 - 395, 30.03.2018

Nazire Akbulut , Arzu Özyön

Öz

This study, which obtains literature sociology that is constructed on the notion that sometimes literature affects the political, social and economic circumstances and gives directions to them and in other cases conversely the literature itself is affected by the socio-political and economic circumstances of the society it is born in and in this context which brings literature and sociology together in the same body, aims to prove the claim that Behiç Ak’s play called Bina is mainly the criticism of the chaotic atmosphere and the lack of institutionalization in Turkey in 1980s. With this purpose, in the study this claim is justified by giving striking examples from the play; and the fact that how the occupations of being an architect and cartoonist that are the parts of writer’s versatile career have been influential on the play is focused on. Especially it is emphasized that his occupation as a cartoonist has been influential on the writer’s development of a critical attitude towards the problems in Turkey in his play.

Anahtar Kelimeler

Literature Sociology, Behiç Ak, Bina, Institutionalization

Bir Edebiyat Sosyolojisi İncelemesi: 1980’ler Türkiye’sindeki Kurumsallaşma Sorununun Bina Adlı Oyuna Yansımaları

Öz

Zaman zaman edebiyatın siyasal, toplumsal ve ekonomik koşulları etkileyip onlara yön verdiği, bazı durumlarda da tam tersine edebiyatın içine doğduğu toplumun sosyo-politik ve ekonomik koşullarından etkilendiği nosyonu üzerine kurulu olan ve bu bağlamda edebiyat ve sosyolojiyi aynı bünyede bir araya getiren edebiyat sosyolojisinin benimsendiği bu çalışma Behiç Ak’ın Bina adlı oyununun temelde 1980’ler Türkiyesi’ndeki kaos ortamının ve kurumsallaşma eksikliğinin bir eleştirisi olduğu iddiasını kanıtlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla çalışmada, oyundan dikkat çekici örnekler verilmek suretiyle bu iddia doğrulanmakta, yazarın yazarlık mesleğinin yanı sıra çok yönlü meslek hayatının birer parçası olan mimarlık ve karikatüristlik mesleklerinin oyunda nasıl etkili olduğu üzerinde durulmaktadır. Özellikle bir meslek olarak karikatüristliğin yazarın oyununda Türkiye’deki sorunlar karşısında eleştirel bir tutum geliştirmesinde etkili olduğu vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat Sosyolojisi, Behiç Ak, Bina, Kurumsallaşma

Kaynakça

• Ak, Behiç. (2013). “Bina” içinde Toplu Oyunları 3, Mitos Boyut Yayınları, İstanbul.
• Alver, Köksal. (ed.) (2012). Edebiyat Sosyolojisi. Hece Yayınları. Ankara.
• İpşiroğlu, Zehra. (1998). 2000’li Yıllara Doğru Tiyatro. Mitos Boyut Yayınları, İstanbul.
• Kiraz, Sibel. (2011). “Yabancılaşmanın Kökeni Üstüne”, FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) Güz, Sayı 12, s. 147-169.
• Yüksel, Ayşegül. (2013). “Memet Baydur: Oyunu ‘Oyun’ Kılmak”, içinde: Dram Sanatında Sınırları Zorlamak. Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul.