Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Konuşma Kavramına İlişkin Algılarının Çizdikleri Görseller Aracılığıyla İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 4, 1 - 18, 30.12.2020

Dilek Demir , Ahmet Akkaya

https://doi.org/10.29228/ijlet.48231

Öz

Eğitim, bireyin yaşantısını, algı dünyasını, tercihlerini şekillendiren bir süreçtir. Dil ve kültür olguları
da bir milleti oluşturan değerlerin temelini oluşturur. Bir dili öğrenen birey; aynı zamanda o dilin ait
olduğu kültür dünyasına, değerler ve inanç sistemine, düşünme ve algı biçimlerine de aşina olarak dil
öğrenimiyle taşınan değerleri de içselleştirebilir. Dil öğreniminde Türkçe eğitiminin rolü, diğer
disiplinlerden fazladır. Bu bağlamda, Türkçe derslerinde hem farklı türlerdeki metinler hem de dil
bilgisi konuları aracılığıyla dört temel dil becerisi (dinleme/izleme, konuşma, okuma, yazma,)
kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin dört temel dil
becerisinden biri olan “konuşma” kavramına ilişkin algılarını çizdikleri görseller aracılığıyla
belirlemektir. Araştırmanın örneklemini, Adıyaman ili Kâhta ilçesinde bir ortaokulda öğrenim gören 81
öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri “konuşma” denildiğinde öğrencilerin zihinlerinde oluşan
imgeleri resmetmesiyle elde edilmiştir. Toplanan veriler, nitel araştırma yöntemlerinden “görsel analiz
tekniği” kullanılarak değerlendirilmiştir. Görsellerin betimsel analizi yapıldığından araştırma, nitel
araştırma yöntemlerinden görsel analizle birlikte betimsel nitelik de taşımaktadır. Araştırmanın
sonunda, öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun konuşmayla ilgili olumlu çağrışımlara sahip olduğu
belirlenmiştir. Bununla birlikte 8. sınıf öğrencilerinin “konuşma” kavramını insan dışı varlıkların
etkileşimi (konuşturma sanatı), akranla etkileşim, sanal etkileşim, insanın insan dışı varlıklarla
etkileşimi, içsel konuşma, çözüm odaklı etkileşim, aile içi etkileşim, yetişkinle nasihat bağlamlı
etkileşim, iş hayatında etkileşim, topluluk önünde konuşma (hitabet), konuşmanın geçirdiği evreler,
sınıf içi etkileşim, beden diliyle etkileşim, ilk gramer konuşması (2-5 yaş), sesin oluşumu (fizyolojik),
etkileşim kurma araçları, ders disiplinini bozan etkileşim olarak algıladıkları tespit edilmiştir. Dinleme/
izleme, okuma, yazma dil becerileriyle ya da dil bilgisi gibi öğrenme alanlarıyla ilgili görseller
çizdirilerek öğrencilerin algılarının değerlendirilebileceği ise bu araştırmanın önerisidir.

Anahtar Kelimeler

Konuşma, algı, görsel sunu, görsel, 8. sınıf öğrencileri, dil becerileri

Inquiring the Perceptions of Secondary School 8th Class Students on The Concept of Speech Through Their Drawings

Öz

Education is a process that shapes an individual's life, perception of world and preferences. Language
and cultural phenomena also form the basis of the values that make up a nation. An individual who
learns a language may also internalize the values carried by that language as they become familiar with
the related cultural world, values and belief system, thinking and perception styles of that language.
The role of Turkish education in language teaching is more significant compared to other disciplines. In
this context, four basic language skills (reading, speaking, writing, listening / watching) are tried to be
gained in Turkish classes with both different types of texts and grammar. Thus, the aim of this study is
to determine the perceptions of secondary school students on the concept of speaking which is one of
the four basic language skills. The sample of the study consists of 81 students studying at a secondary
School in the province of Kâhta, Adıyaman. The research data were obtained by depicting the images
formed in the students' minds when speaking was mentioned. The collected data were evaluated by
using visual analysis technique, which is one of the qualitative research methods. Since the descriptive
analysis of the visuals has been made, the research represents descriptive quality along with the visual
analysis, which is one of the qualitative research methods. As a result of the research, it was determined
that a big majority of the students formed positive associations with speech. Besides, it was found out
that the 8th graders perceive the speech concept as the interaction of non-human beings (art of
speaking), interaction with peer, virtual interaction, interaction of human with non-human beings,
internal conversation, solution-oriented interaction, intra-family interaction, advisory interaction with
adults, interaction in business life, public speaking (oratory), phases of speech, classroom interaction,
interaction through body language, first grammatical speech (2-5 years old), sound formation
(physiological), means of interaction, and interaction that disrupts the lesson discipline. This study
suggests that the perceptions of students will be evaluated through their own drawings related to such
skills as listening / watching, reading, writing, or such fields as grammar.

Anahtar Kelimeler

Speech, perception, visual presentation, 8th graders, language skills.

Kaynakça

• Akbaş, Y. ve Toros, S. (2016). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının coğrafi bilgi kaynakları ve zihin haritalarındaki dünya imajları. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(36). 201-224.
• Akkaya, A. (2011a). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin konuşma kavramına ilişkin algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl: 4, S.7, s.2.
• Akkaya, A. (2011b). Karikatürlerle dil bilgisi öğretimi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Akkaya, A. (2013). Suriyeli mültecilerin Türkçe algıları. Ekev Akademi Dergisi, 17(56), 179-190. Aksan, D. (2006). Anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi .
• Aksoy, B. ve Karaçalı H. (2015). 7. Sınıf öğrencilerinin zihin haritasında Türk Dünyası algısı. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. (4) 1-14.