RELATION BETWEEN JOB SATISFACTION OF CLASS TEACHERS AND LEVELS OF THE OCCUPATIONAL BURNOUT

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 125 - 135, 21.12.2018

Gamze Tuti

Öz

The purpose of
this study is to research relations between occupational burnouts of classroom
teachers who work in the primary schools and levels of the occupational
burnouts. The data was collected from 240 teachers who work in 10 elementary
schools which are affiliated to the Ministry of National Education in Surmene
district of Trabzon in 2017-2018 academic year, to create relational screening
model. Job satisfaction mentioned in the research had been measured with the
scale of Minnesota Satisfaction Questionnaire which was improved by
Weiss,Dawis,England and Lofquist (1967) and adapted to Turkish by Baycan (1985)
and occupational burnout had been measured with “Maslach’s  Burnout Inventory’’ which was improved by Maslach
and Jackson(1981) . Furthermore “Personal
Information Form” had been created to identify demographic variables.

The research
shows that, when we examine the job satisfaction and the occupational burnouts
of the class teachers, emotional exhaustion has a negative significant
relationship with endogenous satisfaction exogenous satisfaction and general
satisfaction. The level of desensitization has a negative significant
relationship with endogenous satisfaction exogenous satisfaction and general
satisfaction. It can be seen that, The extent of desensitization has a negative
significant relationship in medium level with endogenous satisfaction,
exogenous satisfaction and general satisfaction. The regression results also
show that the job satisfaction of the class teachers has a medium level and
significant relation with occupational burnout level. This means, job
satisfaction of class teachers were to form the forty six percent of the
occupational burnout. When standardized (β) factor and t-scores were examined,
it can be said that the job satisfaction of classroom teachers is a significant
precursor of level of occupational burnout. 

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, Occupational Burnout

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN İŞ DOYUMLARI VE MESLEKİ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda
görev yapan sınıf öğretmenlerin iş doyumları ve mesleki tükenmişlik düzeyleri
arasındaki ilişkilerinin incelen­mesidir. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın evrenini 2017–2018
eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Trabzon ili Sürmene
ilçesinde 10 ilkokulda görev yapmakta olan 240 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada iş doyumu, Weiss,
Dawis, England ve Lofquist (1967) tarafından geliştirilmiş olan ve Baycan
tarafından (1985) Türkçeye uyarlanan Minnesota İş Doyum ölçeği ile, mesleki tükenmişlik ise, Maslach ve
Jackson (1981) tarafından geliştirilen “Maslach Tükenmişlik Envanteri” ile öl­çülmüştür. Ayrıca demografik değişkenlerin belirlenmesine
yönelik “Kişisel Bilgi Formu” oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda sınıf
öğretmenlerinin iş doyumu ile mesleki tükenmişlikleri arasındaki ilişkiye
bakıldığında ise duygusal tükenme; iç kaynaklı doyum, dış kaynaklı doyum ve
genel doyum ile orta düzeyde anlamlı negatif bir ilişkiye sahip olduğu
görülmektedir. Duyarsızlaşma boyutu ise; iç kaynaklı doyum, dış kaynaklı doyum
ve genel doyum ile orta düzeyde anlamlı negatif bir ilişkiye sahip olduğu
görülmektedir.
Ayrıca regresyon
analizi sonucunda sınıf öğretmenlerinin iş doyumu, mesleki tükenmişlik düzeyi
ile orta düzeyde ve anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur. Buna göre
sınıf öğretmenlerinin iş doyumu, mesleki tükenmişlik düzeyinin % 46’sını
açıklamaktadır. Standardize edilmiş (β)
katsayısı ve t değerleri incelendiğinde Sınıf öğretmenlerinin iş doyumu,
mesleki tükenmişlik düzeyinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

İş doyumu, Mesleki Tükenmişlik

Kaynakça

• Angı, A. (2002). A comprehensive study concerning the job satisfaction of the instructors associated with students’ evaluation. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (1998). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul, Remzi Yayınları.Baysal, A. (1995). Lise ve dengi okul öğretmenlerinde tükenmişliğine etki eden faktörler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Boyle, G. , J., Borg, M. G., Falzon, J. M., & Baglio¬ni, A. J. (1995). A Structural Model Of The Dimensions Of Teacher Stress. British Journal of Educational Psycho¬logy. 65(2):49-67.
• Çınar, Fatih. (2015). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ve İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Süleyman Demirel Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi. 235-282.
• Erçetin, Ş.Ş. & Bisaso, S.M. (2015). The Incorporation of Fractals into Educational Management and its Implications for School Management Models. In Ş.Ş. Erçetin & S. Banerjee (Eds.) Chaos, Complexity and Leadership 2013. Springer Proceedings in Complexity, Ch. 4, 35-55.
• Ertürk, E. ve Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler üzerine örnek bir uygulama. Ege Academic Review, 12(1), 41-54.
• Girgin, G. (1995), İlkokul öğretmenlerinde meslekten tükenmişliğin gelişimini etkileyen değişkenlerin analizi ve bir model önerisi, Yayınlanmamış doktora tezi, DEÜ, İzmir.
• Gögercin, T. (2017). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Tatmini ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi (İstanbul Başakşehir İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Günbayı, İ. ve Toprak, D. (2010). İlköğretim okulu sınıf ve özel sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 9(1), 150-169.
• Kara, M. M. (2010). The relation of job satisfaction with happiness and success level. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Kenioua Mouluod, Bachir Boughera, Samir Foudil. (2016). Job Satisfaction for Physical Education Teachers And Its Relationship to Job Performance And Organizational Commitment. Pedagogics, psychology, medical-biological problems of physical training and sports. 20(3), s. 47-51.
• Maslach, C. Ve Jacksan, S.E. (1981) The Measurement Of Experienced Braund Journold Of Beloviour. Ss. 2 – 99 – 113
• Otacıoğlu, S. G. (2008). Müzik Öğretmenlerinde Tükenmişlik Sendromu ve Etkileyen Faktörler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9(15):103-116.
• Sönmez, V., Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sun, H. Ö. (2002). İş Doyumu Üzerine Bir Araştır¬ma. Uzmanlık Yeterlilik Tezi. Türkiye Cumhuriyeti Mer¬kez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü.
• Sünter, T. A., Canbaz, S., Dabak, Ş. Öz, H. Peşken, Y. (2006). Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri. Genel Tıp Dergisi, 16(1):9-14.
• Şahin, A., İnce, N. (2016). Birleştirilmiş ve Bağımsız Sınıflarda Çalışan Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Doyum ve Tükenmişlik Düzeylerinin Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 31(2): 391-409.
• Yavaş, T. (2007). Kırsal alanda ve kent merkezinde çalışan sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yeğin, M. (2009). İdari personelin iş doyumu üzerine bir araştırma: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, A. ve Ceylan, Ç. B. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik davranış düzeyleri ile öğretmenlerin iş doyumu ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(2), 277-394.