YÖNETİM VE LİDERLİK BAĞLAMINDA KAOTİK BİR ÇÖZÜMLEME: DEDE KORKUT HİKAYELERİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 25 - 44, 06.04.2020

Hüseyin Çakır

Öz

Bu çalışmada düzensizliğin ve doğrusal olmayan durumların bilimi olarak kaosun anlaşılırlığına katkı sağlamak adına Dede Korkut Hikâyeleri kaotik olarak incelenmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimiyle insanların daha önce olmadığı şekilde birbirlerine bağlanmaları, yaşanılan yüzyılı öncekilerden belirgin şekilde farklılaştırmıştır. Bunun bir sonucu olarak önceleri uzun zaman periyotlarında gerçekleşen değişim ve dönüşümler artık çok kısa zamanda gerçekleşmektedir. Bu durum düzensizliği ve doğrusal olmamayı beraberinde getirmekle birlikte geleceği de öngörülemez kılmaktadır. Bu noktada böylesi düzensiz ve belirsiz bir ortama hazırlıklı olmak adına kaos farkındalığı önemlidir. Bu amaçla önce felsefi ve tarihsel temelleriyle kaos teorisinin çerçevesi detaylıca çizilmiş ve kaosun bir paradigma olarak yer aldığı Dede Korkut Hikayeleri çizilen bu çerçevede çözümlenmiştir. Sonrasında bu çözümlemeler yönetim ve liderlik açısından tartışılmış ve günümüz örgütleri ile karşılaştırılarak kaotik durumlarda yönetim ve liderlik davranışlarına ilişkin çıkarımlara yer verilmiştir. Sürekli bilgi paylaşımı ve açık iletişim, davranışları biçimlendiren değer kültürü ve ortak akla başvurarak örgütsel zekânın işe koşumu bu çıkarımlardan bazılarıdır.

Anahtar Kelimeler

Kaos, Yönetim, Liderlik, Dede Korkut, Kaos Teorisi

Kaynakça

• Açıkalın, Ş. N. (2016). Foreign policy decision making as a chaotic phenomenon: Angela Merkel’s foreign policy between 2005-2009. Ş.Ş. Erçetin (ed), Women Leaders in Chaotic Environments, Lecture Notes in Social Networks, DOI 10.1007/978-3-319-44758-2_3
• Açıkalın, Ş.N. & Erçetin, Ş.Ş. (2012). Great illusion in twenty-first century-chaos knocking door. Ş.Ş. Erçetin and S. Banerjee (eds.), Chaos, Complexity and Leadership 2012. Springer Proceedings in Complexity, DOI 10.1007/978-94-007-7362-2_1
• Akdeniz, K.G. (2015). Romanlarda karmaşıklık. Erişim adresi http://www.gedizakdeniz.com/dosya/Romanlarda-Karmasiklik.pdf Erişim tarihi: 18 Aralık 2019
• Aydın, A.H. (2015). Yönetim bilimi (6.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Doğru, Ç. (2013). Leading and managing organizational change in chaos and complexity. Ş.Ş. Erçetin and S. Banerjee (eds.), Chaos, Complexity and Leadership 2013. Springer Proceedings in Complexity, DOI 10.1007/978-3-319-09710-7_44
• Efil, İ. (2015). İşletmelerde yönetim ve organizasyon (13.baskı). Bursa: Dora Basım-Yayın
• Erçetin, Ş.Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon (2.baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Erçetin, Ş.Ş. (2001). Yönetimde yeni yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Ergin, M. (2019). Dede Korkut hikayeleri (60.baskı). İstanbul: Boğaziçi Yayınları
• Ertürk, A. (2012). Kaos kuramı: Yönetim ve eğitimdeki yansımaları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 849-868.
• Gedikoğlu, T. (2015). Liderlik ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık
• Gleick, J. (2018). Kaos (3.baskı). (Çev. İ. Alptekin Demir) İstanbul: Alfa Yayıncılık
• Gökyay, Orhan Şaik. “Dede Korkut”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 9: 77-80. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Gürsakal, N. (2007). Sosyal bilimler, karmaşıklık ve kaos. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Levy, D. (1994). Chaos theory and strategy: Theory, application and managerial implications. Strategic Management Journal, 15, 167-178.
• Öge, S. (2005). Düzen mi düzensizlik (kaos) mi? Örgütsel varlığın sürdürülebilirliği açısından bir değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13.
• Özoran, B.A. (2017). Kaos: Örgütler için bir risk mi yoksa bir fırsat mı? Social Sciences Research Journal, 6(4), 253-269.
• Prigogine, İ. & Stengers, I. (1998). Kaostan düzene. (Çev. S.Demirci) İstanbul: İz Yayıncılık
• Ruelle, D. (1995). Rastlantı ve kaos (4.basım). (Çev. D. Yurtören) Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitaplığı
• Şabanoğlu, M. (2019). Dede Korkut. Atlas Tarih, 57, 30-35.
• Şahin, H. (2019). Toplumsal hafızanın ürünü. Atlas Tarih, 57, 42-47.
• Şimşek, H. (1997). Paradigmalar savaşı: Kaostaki Türkiye. İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Tetenbaum, T.J. (1998). Shifting paradigms: from Newton to chaos. Organizational Dynamics, 26(4), 21-32.
• Thomas, F.L. (2012). Dünya düzdür. (Çev. L. Cinemre) İstanbul: Boyner Yayınları
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri(9.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık