Examination of Social Sciences High School Students’ Attitudes to Sustainable Development

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 187 - 202, 31.12.2023

Şükrü Ada , Sevil Özkan Gültekin , Hale Gönenç

https://doi.org/10.52848/ijls.1323918

Öz

Sustainable development is expressed as meeting the needs of the present without compromising the ability of future individuals to meet their needs. We; We are trying to create a system that is sustainable and requires changes in people's minds without sacrificing quality of life. While creating this system, it was aimed to measure the Attitudes of High School Students towards Sustainable Development in the Context of Transformational Leaders. The sample of the study consists of 208 students from the 9th, 10th, 11th and 12th grades studying at BTSO Ali Osman Sönmez Social Sciences High School in the 2022-2023 academic year and participating by random sampling method. As a data collection tool; The Attitudes towards Sustainable Development Scale developed by Baisutti and Frate (2017) and adapted into Turkish by Demirel (2018) was used to measure high school students' attitudes towards sustainable development. In the research, descriptive survey model, which is one of the quantitative research designs, is used in the data collection and analysis process. In the research, it has been seen that the attitude towards sustainable environment is more positive as the class level of the students and the education level of the parents increase, the attitude towards sustainable economy is more positive as the family monthly income level increases, the attitude towards sustainable society is more positive, and the attitude towards sustainable education is more positive. It is recommended to develop strategies for the continuation of sustainable development studies, the sustainability of the environment, economy, society and education.

Anahtar Kelimeler

Sustainable development, sustainable education, sustainable economy, sustainable society, Transformational Leadership

DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK BAĞLAMINDA SOSYAL BİLİMLER LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMAYA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Öz

Sürdürülebilir kalkınma günümüzün ihtiyaçlarını, gelecekteki bireylerin ihtiyaçlarını karşılama durumundan ödün vermeden sağlamak biçiminde ifade edilmektedir. Bizler; sürdürülebilir ve yaşam kalitesinden ödün vermeden, insanların zihninde değişiklik gerektiren bir sistem oluşturmaya çalışıyoruz. Bu sistemi oluştururken Dönüşümcü Lider Bağlamında Lise Öğrencilerinin Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Tutumlarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim öğretim yılında BTSO Ali Osman Sönmez Sosyal Bilimler Lisesinde öğrenim gören ve rastlantısal örnekleme yöntemiyle katılan 9., 10., 11. ve 12. Sınıf öğrencilerinden 208 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; Lise öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumlarını ölçmek için Baisutti ve Frate (2017) tarafından geliştirilen, Demirel (2018) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, veri toplama ve analiz sürecinde nicel araştırma desenlerinden biri olan betimsel tarama modeli kullanılmaktadır. Araştırmada öğrencilerin sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu arttıkça sürdürülebilir çevreye yönelik tutumun , aile aylık gelir düzeyi arttıkça sürdürülebilir ekonomiye yönelik tutumun daha olumlu olduğu ,sürdürülebilir topluma yönelik tutumun daha olumlu olduğu, sürdürülebilir eğitime yönelik tutumun daha olumlu olduğu görülmüştür. Sürdürülebilir kalkınma çalışmalarının devamı, çevre, ekonomi, toplum ve eğitimin sürdürülebilirliği için stratejilerin geliştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir eğitim, sürdürülebilir çevre, sürdürülebilir ekonomi, sürdürülebilir toplum, dönüşümcü liderlik

Kaynakça

• Aktaş, F. (2019). İlköğretim programlarının sürdürülebilir kalkınma hedefleri açısından,çevre eğitimi ve iklim değişikliği boyutunda incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alkış, S. (2009b). Sürdürülebilir bir dünya için coğrafya eğitimi. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Alkış, S. G. (2009a). An important component of sustainable future: education of values. International Congress on Intercultural Dialogue and Education.
• Atalay, İ. (2011). Genel beşeri ve ekonomik coğrafya. İzmir: Meta Basım.
• Atmaca, A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Aydoğan, A. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sürdürülebilir kalkınma konusuyla ilgili kazanımların öğretimine ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Aytar, A. (2016). Disiplinlerarası fen öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınma konusundaki gelişimlerine etkisi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Biasutti, M. v. (2017). A validity and reliability study of the attitudes toward sustainable development scale. . Environmental Education Research, 23(2), 214-230.
• Cebrián, G. (2015). Competencies in education for sustainable development:Exploring the student teachers‟ views. Sustainability, Cilt:7, Sayı:3, s. 2768-2786.
• Demirel, Z. (2018). 'Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Tutum Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması'. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 19, Sayı 2.
• Engin, H. (2010). Coğrafya eğitiminde sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilirlik eğitimi ve çevre eğitimi konularının kazandırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Eryılmaz, T. (2011). Sürdürülebilir kalkınma kavramı ve Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Avrupa Birliği Uluslararası ilişkiler Enstitüsü, Ankara.
• Gökmen, A. (2014). Sürdürülebilir kalkınma için eğitim: Öğretmen adaylarının tutumları ile ilişkili olan faktörler (Gazi Eğitim Fakültesi Örneği) (Yayımlanmamış Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hayta, A. (2006). Çevre kirliliğinin önlenmesinde ailenin yeri ve önemi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 7(2): 359-376.
• Kanmaz, D. (2019). 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutumları ve tutumlarla ilişkili faktörler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, M. F. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının sürdürülebilir kalkınma açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, Uluslararası E-DERGİ,(12).
• Keçecioğlu, T. (2003). Lider ve Liderlik. İstanbul: Okumuş Adam Yayınları.
• Koçulu, A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıkları ile çevre sorunlarına yönelik tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Metin, E. (2002). Sürdürülebilir kalkınma- 1992 Rio konferansında Türkiye’de iş dünyası ve sanayi. Türkiye Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı [ÇEVKO], İstanbul.
• Nousheen, A. Z. (2020). Education for sustainable development (esd): Effects of sustainability education on pre-service teachers‟ attitude towards sustainable development (sd). Journal of Cleaner Production, Cilt:250.
• Ozmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları. Journal of Yaşar University, 3(12), 1853-1876.
• Özmete, E. (2010). Sosyal hizmette sürdürülebilir kalkınma anlayışı: Kavramsal analiz. Aile ve Toplum, Cilt:11, Sayı:6,s.80.
• Pauw, J. G. (2015). The effectiveness of education for sustainable development. Sustainability, Cilt:7, Sayı:11, s.15693-15717.
• Pielstıck, C. D. (1998). The transfoeming leader: A meta-ethnographic analysis. Community College Review, 26, 3- 15.
• Scoullos, M. (2013). Biyosfer rezervlerinde ve diğer belirlenmiş alanlarda sürdürülebilir kalkınma için eğitim. Paris:UNESCO.(Google Akademik).
• Sencar, P. (2007). Türkiye’de çevre koruma ve ekonomik büyüme ilişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal.
• Sezer, Ö. (2007). Küresel konferanslar ve çevre sorunları: Çevre kalkınma ve etik açısından eleştirel bir değerlendirme. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi,(ICANAS 38). S.10-15.
• Soysal, C. (2017). Examınatıon of pre-servıce chemıstry teachers’ competency in the fıeld of envıronmental educatıon and sustaınable development (Yayımlanmamış Doktora Tezi). ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sütgibi, S. (2018). Türkiye'de sürdürülebilir kalkınmanın gelişmesinde eğitimin rolü, Arslan F., Karadağ A. ve Aksak P., (Editör), Sürdürülebilir kalkınma ve Türkiye, birinci baskı. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt:34. Sayı:151.s.91.
• Teksöz, G. (2014). ‘’Geçmişten ders almak: sürdürülebilir kalkınma için eğitim’’. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi,, 31(2):73-97.
• Türer, B. (2010). Fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının belirlenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Yavuz, E. (2009). İşgörenlerin dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık ile ilgili tutumlarına yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi 1:2 51-69.
• Yıldırım, İ. (2011). Eğitim psikolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.