An Assessment of Sanctions on Ship-Sourced Marine Pollution in Administrative Court Decisions

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 18, 331 - 341, 30.09.2025

Orhan Veli Alıcı

https://doi.org/10.29064/ijma.1769597

Öz

In recent years, several significant measures and regulations have been introduced to ensure the protection of the marine environment within the framework of environmental sustainability and the principle of preventing pollution. In this context, alongside the enactment of the necessary regulations to establish a balanced and healthy environment, it is equally essential to implement effective enforcement mechanisms. Under Law No. 2872 on the Environment, the primary supervisory authority responsible for the protection of the environment and the prevention of pollution is the Ministry of Environment, Urbanization, and Climate Change. However, pursuant to its Delegation of Authority Circular, the Ministry may delegate these powers to other administrative bodies and institutions. Indeed, through Circular No. 2023/3 titled “Delegation of Supervisory Authority for Ship-Sourced Marine Pollution”, the Ministry delegated such powers to Port Authorities, the Coast Guard Command, the Turkish Environmental Agency, and the Metropolitan Municipalities of Antalya and Mersin. In cases where ship-sourced marine pollution is detected, the competent administrative bodies and institutions impose monetary fines according to ship size, in line with the provisions of the Water Pollution Control Regulation, the Environmental Inspection Regulation, other relevant legislation, and the annual tariff published by the Ministry. This article examines administrative court decisions concerning sanctions for ship-sourced marine pollution, with a particular focus on annulment decisions regarding such penalties. The study aims to identify the key issues that supervisory bodies and institutions must take into account when exercising their administrative sanctioning authority.

Anahtar Kelimeler

Environmental Law , Environmental Governance , Marine Pollution , Ship-Sourced Marine Pollution.

İdari Yargı Kararlarında Gemi Kaynaklı Deniz Kirliliği Yaptırımlarına Dair Bir Değerlendirme

Öz

Özet: Çevre kirliliğinin önlenmesi ve sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde denizlerin temiz tutulması adına son yıllarda kimi önemli tedbirler ve düzenlemeler alındığı görülmektedir. Mevzuat özelinde dengeli ve sağlıklı bir çevreyi tesis etmek üzere lüzum bulunan düzenlemelerin yürürlüğe konulması ile birlikte etkin bir denetimin de uygulamaya geçirilmesi gerekmektedir. 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca çevrenin korunması ve kirletilmesinin önlenmesi ile ilgili asli denetim makamı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olmakla birlikte söz konusu Bakanlık Yetki Devri Genelgesi ile bu yetkisini kimi idare ve kurumlara da devredebilmektedir. Nitekim Bakanlığın 2023/3 nolu ve “Gemi Kaynaklı Deniz Kirliliği Denetim Yetkisinin Devri” konulu Genelgesi ile bu yetkisini Liman Başkanlıklarına, Sahil Güvenlik Komutanlığına, Türkiye Çevre Ajansına ve Antalya ile Mersin Büyükşehir Belediyelerine devrettiği görülmektedir. Yetkili idare ve kurumlarca Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ile Çevre Denetimi Yönetmeliği ve diğer mevzuat uyarınca gemilerden kaynaklı deniz kirliliklerinin tespiti halinde her yıl yayımlanan tebliğ uyarınca gemi büyüklüklerine göre para cezaları kesilmektedir. Bu makalede de gemi kaynaklı deniz kirliliği ile ilgili yaptırımlara yönelik idari yargı mercilerince verilen kararlar incelenmiş, özellikle cezaların iptali konusunda verilen kararlar muvacehesinde denetleyici idare ve kurumların idari işlem tesisinde dikkat etmesi gerekli hususlara yer verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre Hukuku , Çevre Yönetimi , Deniz Kirliliği , Gemi Kaynaklı Deniz Kirliliği.

Kaynakça

• 11.08.1983 tarih ve 18132 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2872 sayılı Çevre Kanunu
• 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
• 10.10.2009 tarih ve 27372 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği
• 12.06.2021 tarih ve 31509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çevre Denetimi Yönetmeliği
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 23 Ocak 2023 tarih ve 2023/3 sayılı Genelgesi
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 23 Ocak 2023 tarih ve 2023/4 sayılı Genelgesi
• Danıştay 4. Daire Başkanlığının E: 2024/729, K. 2025/930 sayılı kararı
• Danıştay 4. Daire Başkanlığının E: 2023/11596, K: 2024/1599 sayılı kararı
• Danıştay 4. Daire Başkanlığının E: 2023/11598, K:2024/7985 sayılı kararı
• Danıştay 4. Daire Başkanlığının E: 2023/13787, K: 2023/7043 sayılı kararı
• Danıştay 4. Daire Başkanlığının E: 2023/12606, K: 2023/6291 sayılı kararı
• Danıştay 4. Daire Başkanlığının E: 2023/12344, K: 2023/5147 sayılı kararı
• Danıştay 6. Daire Başkanlığının E: 2019/20322, K: 2021/2513 sayılı kararı
• Danıştay 14. Daire Başkanlığının E:2018/2053, K:2018/6212 sayılı kararı