THE LINKAGE BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND GOVERNMENT SPENDING: THE CASE OF TURKEY

Yıl 2019, , 965 - 990, 01.12.2019

Arzu Tay Bayramoğlu Enes Sümer

https://doi.org/10.17130/ijmeb.2019456393

Öz

In this study, the relationship between types of government spending current, investment, interest, transfer , and gross domestic product are analyzed using the data for the period 19752015 in Turkey. According to the ARDL cointegration method, there is no long-term relationship between the variables. Then, the short-term relationship between variables was examined by VAR model, Toda-Yamamoto TY and Hacker-Hatemi J causality tests. According to VAR model, the most important variable explaining the GDP is interest expenditures. According to the TY and Hacker-Hatemi J causality tests, the causality was determined from interest expenditures to GDP, and from the GDP to interest expenditures, respectively

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Government Spending, VAR, Causality Analysis

İKTİSADİ BÜYÜME VE KAMU HARCAMALARI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde kamunun yaptığı cari, yatırım, faiz, faiz dışı transfer ve faiz dışı toplam kamu harcamaları ile iktisadi büyüme ilişkisi 1975-2015 dönemi verileri kullanılarak ekonometrik olarak analiz edilmiştir. Bu kapsamda ilk olarak yapılan ARDL eş bütünleşme yöntemine göre değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Ardından değişkenler arasındaki kısa dönemli ilişki VAR modeli, Toda-Yamamoto TY ve Hacker-Hatemi-J nedensellik testleri ile incelenmiştir. VAR modeline dayalı ampirik bulgulara göre GSYH’yi açıklayan en önemli değişken faiz harcamalarıdır. Nedensellik analizinde ise TY nedensellik testine göre faiz harcamalarından GSYİH’ye doğru, Hacker-Hatemi-J testine göre ise GSYİH’den faiz harcamalarına doğru nedensellik tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İktisadi Büyüme, Kamu Harcamaları, VAR, Nedensellik Analizi

Kaynakça

• Aghion, P., & Howitt, P. (1990). A model of growth through creative destruction. Econometrica, 60, 323- 351.
• Akbulut, H., & Güran, M. C. (2015). Gelişmekte olan ülkelerde kamu transfer harcamaları ve büyüme ilişkisi: dinamik panel veri yöntemi ile uzun dönem analizi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 1-18.
• Altunç, F. Ö. (2011). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye’ye ilişkin ampirik kanıtlar. Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18(2), 145-157.
• Arısoy, İ. (2005). Türkiye’de kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi (1950-2003). Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 2005/15. Erişim Tarihi: 03.12.2018, https://studylibtr. com/doc/923505/t%C3%BCrki%CC%87ye-de-kamu-harcamalari-ve-ekonomi%CC%87k- b%C3%BCy%C3%BCme.
• Arrow, J. K. (1962). The economic ımplications of learning by doing. The Review Of Economic Studies, 29(3), 155-173.
• Ateş, S. (1998). Yeni içsel büyüme teorileri ve Türkiye ekonomisinin büyüme dinamiklerinin analizi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Barro, R. J. (1989). Economıc growth ın a cross sectıon of countrıes. Natıonal Bureau Of Economıc Research, Working Paper No 3120. Erişim Tarihi: 15.10.2018, https://www.nber.org/papers/ w3120.pdf.
• Barro R. J. (1990). Goverment spending in a simple model of endogenous growth. Journal of Political Economy, 98(5),103-125.
• Başar, S., Hayati A., Temurlenk M. S., & Polat Ö. (2009). Türkiye’de kamu harcamaları ve büyüme ilişkisi: sınır testi yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 301- 314
• Bose, N., Haque M. E., & Osborn D. R. (2003). Public expenditure and economic growth: a disaggregated analysis for developing countries. Manchester School, 75(5), 533-556.
• Bulut, M. (2009). Yatırım ikliminin geliştirilmesinde vergi politikalarının rolü: Türkiye örneği. T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No:2009/388, Ankara.
• Cashin, P. (1995). Government spending, taxes, and economic growth. Palgrave Macmillan Journals On Behalf Of The International Monetary Fund, 42(2), 237-269.
• Çağlayan, E. (2006). Enflasyon faiz oranı ve büyümenin yurt içi tasarruflar üzerindeki etkileri. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 423-438.
• d’Autume, A., & Michel P. (1993). Endogenous growth in arrow’s learning by doing model. European Economic Review, 37, 1175-1184.
• Dickey, D. A., & Fuller W. A. (1979). Distrbution of the estimations for autoregressive time series with a unit root. Journal of American Statistical Association, 74, 427-431.
• Ercan, N. Y. (2002). İçsel büyüme teorisi. Planlama Dergisi, DPT’nin Kuruluşunun 42. Yılı, Özel Sayı, 129-138.
• Esen, Ö., & Bayrak M. (2015). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: geçiş sürecindeki türk cumhuriyetleri üzerine bir uygulama. Bilig, 73, 231-248.
• Granger C. W. J. (1969). Investigatıng causal relations by econometric models and cross-spectral methods.
• Grossman, G. M., & Helpman E. (1991). Innovation and Growth in the Global Economy. Mass, Cambridge: MIT Press.
• Gujarati, D.N. (2006). Basic Econometrics. Edition 5, New York: McGraw-Hill, ISBN:1428808485.
• Gül, E. & Yavuz H. (2011). Türkiye’de kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: 1963-2008 dönemi. Maliye Dergisi, 160, 72-85.
• Hacker, R. S., & Hatemi J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
• Hatemi-j, A. (2003). A new method to choose optimal lag order in stable and unstable VAR models. Applied Economics Letters, 10(3), 135-137.
• Hızarcı, B. (2007). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisinin wagner kanunu ile analizi: Türkiye örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Ihori, T. (1996). Taxes on capital accumulation and economic growth. University of Tokyo, Department of Economics Discussion Papers, No.96-F-7.
• Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254.
• Jones, C. I. (1996). Human Capital, Ideas, and Economic Growth. Erişim Tarihi: 25.12.2018, https://web. stanford.edu/~chadj/Rome100.pdf.
• Jones, C. I. (2001). İktisadi büyümeye giriş. (Çev. S. Ateş, İ. Tuncer), İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Kalenderoğlu, M. (2013). Kamu maliyesi bütçe ve borçlanma, 14. Baskı, Ankara: Agon Bilgi Akademisi.
• Kayalı, H. (2017). Türkiye’de kamu harcamaları ve kamu gelirlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: 2002 öncesi ve sonrası için karşılaştırmalı bir analiz. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• King, R. G., & Rebelo, S. (1990). Public Policy and Economic Growth: Developing Neoclassical Implications. Journal of Pollitical Economy, 98(5), 126-150.
• Kiraz, H., & Gümüş E. (2017). Kamu harcamalarının ekonomik büyümeye etkisi: OECD ülkeleri üzerine bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 54(631), 9-22.
• Kneller, R., Bleaney M., & Gemmel N. (1998). Growth, public policy and the government budget constraint: evidence from OECD countries. Discussion Papers İn Economics, Discussion Paper 98(14), 1-32.
• Kolçak, M., Kalabak A. Y., & Boran H. (2015). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki üzerine ampirik bir analiz: 1984-2014 Türkiye örneği. EconWorld2015@torino, 18-20 August, IRES, Torino, Italy. Erişim Tarihi: 14.09.2018, https://torino2015.econworld.org/assets/ kolcak_ kalabak_boran.pdf.
• Lucas, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22 (1988), s.3-42.
• Mızırak, Z., & Üçler G. (2012). Türkiye’de kamu harcamalarının iktisadi büyüme üzerindeki etkisi (1970- 2009). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 178-202.
• Musgrave, R. A., & Musgrave P. B. (1989). Public finance in theory and practice. 5. Baskı, New York: McGraw-Hill Book Company.
• Mutluer, M. K., Öner E., & Kesik A. (2013). Teoride ve uygulamada kamu maliyesi. 3. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Nadaroğlu, H. (1992). Kamu maliyesi teorisi. 8. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Özgen, F.B., & Güloğlu B. (2004). Türkiye’de iç borçların iktisadi etkilerini var tekniğiyle analizi. METU Studies in Development, 31, 93-114.
• Öztürk, N. (2006). Ekonomide devletin değişen rolü. Amme İdaresi Dergisi, Mart 2006, 39(1), 17-38.
• Pata, U. K. (2018). Türkiye’de enflasyon, tasarruf ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerin simetrik ve asimetrik nedensellik testleri ile analizi. Maliye Dergisi, Ocak-Haziran 2018, 174, 92-111.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P. C. B., & Perron P. (1988). Testing for A Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Rebelo, S.T. (1991). Long-run policy analysis and long-run growth. Journal of Political Economy, Cilt 99, 3, 500-521.
• Romer, P. M. (1986). Increasing returns and long-run growth. The Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037.
• Romer, P. M. (1990). Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98(5), 71-102.
• Sarı, R. (2003). Kamu harcamalarının dünyada ve Türkiye’deki gelişimi ve Türkiye’de ulusal gelir ile ilişkisi. İktisat İşletme ve Finans, 18(209), 25-38.
• Savaşan, F. (2016). Kamu ekonomisi: piyasa başarısızlığından devletin başarısızlığına. 6. Baskı, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 48 (1), 1-48.
• Şanlısoy, S., & Sunal O. (2016). Kamu harcamaları-ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(17), 102-122.
• Şen, F. (2007). Büyüme ve dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Şimşek, M. (2004). Kamu harcamalarını özel yatırımlara etkileri, 1970-2001. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 1-20.
• Taban, S. (2013). İçsel büyüme modelleri. İçinde G. Günsoy, Z. Erdinç (ed.), İktisadi büyüme (ss. 134- 159). 1. Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset.
• Toda, H. Y., & Yamamoto T. (1995). Statistical ınference in vector autoregressions with possibly ıntegrated processes. Econometrics, 66, 225-250.
• Türk, İsmail (2002); Kamu maliyesi, 4. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Uysal, S. (1992). Büyük devlet küçük devlet karşılaştırması. Amme İdaresi Dergisi, 25(4), 3-24.
• Ünsal, Erdal M. (2007); İktisadi Büyüme, İmaj Yayınevi, 1. Baskı, Ankara.
• Yaraşır Tülümce, S. & Yayla N. (2017). Türkiye’de kamu harcamalarının bileşenleri ve ekonomik büyüme ilişkisi: wagner ya da keynes? Social Sciences (NWSASOS), 12(4), 163-184.
• Yardımcı, P. (2006a). İçsel büyüme ve Türkiye’de içsel büyümeyi etkileyen faktörlerin ampirik analizi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yardımcı, P. (2006b). İçsel büyüme modelleri ve Türkiye ekonomisinde içsel büyümenin dinamikleri. Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 10(9), 96-115.
• Yıldırım, Z. R. (1994). Türkiye’de gayrisafi milli hâsıla ile kamu harcamaları arasında nedensellik ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 25-40.
• Zivot, E., & Andrews, D. W. K. (2002). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of business & economic statistics, 20(1), 25-44.
• Zortuk, M. & Beşer B. (2014). Dışa açıklık ve demokratik yapının kamu kesimi büyüklüğü üzerindeki etkisi: rodrik hipotezine geçiş ekonomilerinden kanıt. Ege Akademik Bakış, 14(3), 345-359.