ANALYSIS OF BANKING EMBEZZLEMENT PERPETRATED IN TURKEY: A SECTORAL ASSESSMENT SPECIFIC TO GENDER, REGION AND YEAR

Yıl 2019, , 1166 - 1182, 01.12.2019

İsmail Kaban

https://doi.org/10.17130/ijmeb.2019456403

Öz

Banks are one of the organizations most exposed to occupational frauds worldwide. Misuses in the way that asset misappropriations are in the lead between frauds performed in banking sector. Misuses attempted in customers’ deposit accounts are called embezzlement in the banking sector, where high amounts of deposits are collected from a large number of customers. Article 160 in Banking Law No. 5411, embezzlement is defined as an offense type. In this study, it is aimed to interpret about embezzlements perpetrated between 2009-2016 years in Turkey. Data used in study are obtained from forensic statistics published by the Ministry of Justice. In this context, it is performed statistical difference tests specific to gender, region and year regarding embezzlement acts and the results obtained from analyses are discussed within the scope fraud triangle theory. To findings, embezzlement acts performed in banking sector have significant statistical differences specific to gender and region but haven’t significant statistical differences specific to years

Anahtar Kelimeler

Banking, Occupational Frauds, Embezzlement

TÜRKİYE’DE İŞLENEN BANKACILIK ZİMMETİ SUÇLARININ ANALİZİ: CİNSİYET, BÖLGE VE YIL ODAKLI SEKTÖREL BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Bankalar dünya genelinde çalışan hilelerine en fazla maruz kalan kurumlar arasındadır. Bankacılık sektöründe gerçekleştirilen hile türleri arasında varlıkların kötüye kullanılması biçimindeki suistimal girişimleri ilk sırada yer almaktadır. Yüksek sayıda müşteriden yüksek tutarlarda mevduat toplayan bankalarda, müşterilerin mevduat hesapları üzerinde gerçekleştirilen suistimal eylemlerine zimmet adı verilmektedir. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 160. maddesinde bir suç türü olarak zimmet eylemi tanımlanmaktadır. Bu çalışmada Adalet Bakanlığı tarafından yayınlanan adli istatistikler baz alınarak Türkiye’de 2009-2016 yılları arasında bankacılık sektöründe gerçekleştirilen zimmet eylemlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda zimmet eylemlerine ilişkin olarak cinsiyet, bölge ve yıl bağlamında fark analizleri gerçekleştirilmiş ve ulaşılan sonuçlar hile üçgeni teorisi çerçevesinde tartışılmıştır. Elde edilen bulgular, bankacılık sektöründe gerçekleştirilen zimmet eylemlerinin cinsiyet ve bölgeler açısından anlamlı farklılıklar taşıdığını, yıllar açısından ise anlamlı bir farklılık taşımadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık, Çalışan Hileleri, Zimmet

Kaynakça

• 5411 sayılı bankacılık Kanunu (2005, 1 Kasım). Resmi gazete sayısı: 25983.
• Albrecht, Steve W., Albrecht, Chad O., Albrecht, Conan C., & Zimbelman Mark F. (2012). Fraud examination. USA: South-Western, Cengage Learning.
• American Institute of CPAs (
• AICPA (2002). SAS No.99 Consideration of fraud in a financial statement audit (AU 316). New York.
• Association of Certified Fraud Examiners (ACFE) (2018). Report to the nations 2018 global study on occupational fraud and abuse. USA.
• Bozkurt, Nejat (2000). İşletme çalışanları tarafından yapılan hileleri doğuran nedenler. Yaklaşım Dergisi, Sayı: 92, 63-68.
• Bozkurt, Nejat (2016). İşletmelerin kara deliği hile: çalışan hileleri. 3.Basım, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Buckhoff, T. (2001). Employee fraud: perpetrators and their motivations. The CPA Journal, 28, 72.
• Coenen, T. L. (2008). Essentials of corporate fraud. John Wiley & Sons, New Jersey.
• Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO) (2013). Internal control - ıntegrated framework executive summary. USA.
• DiNapoli, T. P. (2008). Red flags for fraud. State of New York Office of the State Comptroller.
• Dönmez, A., & Bağışlar, H. (2017). Bankacılık sektöründe yaşanan hile olaylarına yönelik bir araştırma. International Journal of Academic Value Studies, 3(16), 170-180.
• Fathi, W. N. I. W. M., Ghani, E. K., Said, J., & Puspitasari, E. (2017). Potential employee fraud scape in Islamic banks: the fraud triangle perspective. Global Journal Al-Thaqafah, 7(2), 79-93.
• Golden, Thomas W., Steven L. S., & Mona, M. Clayton (2006). A guide to forensic accounting ınvestigation. John Wiley & Sons, New York.
• Gürses, D. (2009). Bankacılık kanununa göre zimmet suçu. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karamustafa, C. (2011). 5237 sayılı Türk ceza kanunu ve 5411 sayılı bankacılık kanunu açısından zimmet suçu. TMSF Çatı Dergisi, 6 (28), 11-14.
• KPMG (2009). Yöneticilerin bakış açısı ile Türkiye’de suiistimal: riskler, etkiler ve alınması gereken dersler. İstanbul.
• Mengi, B. T. (2012). Hile denetiminde yetkinliklerin değerlendirilmesi - hile karosu. Mali Çözüm Dergisi, 22, 113-128.
• Nawawi, A., Khalil, M. A. K. M., & Mahzan, N. (2017). Bankers’ demographic characteristics and their perception on the risk of asset misappropriation: Malaysian evidence. E-Academia Journal, 6(1), 228- 239.
• O’Gara, John D. (2004). Corporate fraud case studies in detection and prevention. New Jersey: John Wiley & Sons Inc., Hoboken.
• Olatunji, O. C., Adekola, D. R., & Isaac, A. A. (2014). Analysis of frauds in banks: Nigeria’s experience. European Journal of Business Management, 6(31), 90-99.
• Özbek, Ç. (2012). İç denetim, kurumsal yönetim, risk yönetimi, iç kontrol. Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları, Yayın No:3, İstanbul.
• Pehlivanlı, D. (2011). Hile denetimi metodoloji ve raporlama. Beta Basım Yayım Dağıtım, 1.baskı, İstanbul.
• PricewaterhouseCoopers (PWC) (2003). Key elements of antifraud programs and controls: a white paper. USA.
• Rahman, R. A., & Anwar, I. S. K. (2014). Effectiveness of fraud prevention and detection techniques in Malaysian Islamic banks. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 145, 97-102.
• Ramos, Michael (2003). Auditor’s responsibility for fraud detection. Journal of Accountancy, 195, 28-35.
• Said, J., Alam, M. M., Ramli, M., & Rafidi, M. (2017). Integrating ethical values into fraud triangle theory in assessing employee fraud: evidence from the Malaysian banking industry. Journal of International Studies, 10(2), 170-184.
• Skousen, Christopher J. (2004). An empirical ınvestigation of the relevance and predictive ability of the sas 99 fraud risk factors. Doctor of Philosophy, Oklahoma State University, UMI Dissertation Services.
• Şahin, A. (2018). Takipteki krediler oranı ve mevduatların bankacılıkta zimmet suçuna etkileri. Sayıştay Dergisi, (109), 161-182.
• The Chartered Institute of Management Accountants (CIMA) (2009). Corporate fraud. London.
• The Institute of Internal Auditors (IIA) (2009). Internal auditing and fraud. The IIA Research Foundation, USA.
• Türkiye Bankalar Birliği (TBB) (2017). Türkiye’de bankacılık sistemi illere ve bölgelere göre şube sayısı, şube bazında mevduat ve kredi gelişimi. İstanbul.
• Wells, Joseph T. (2013). Corporate fraud handbook: prevention and detection. New Jersey: John Wiley & Sons Inc., Hoboken.
• www.tdk.gov.tr