IMPACTS OF THE GLOBAL FINANCIAL CRISIS ON THE TURKISH REAL SECTOR: THE BURSA CASE

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 12, 1 - 23, 01.12.2010

Adem Çabuk Gökhan Özkan

Öz

Global financial crisis, which started in the United States of America USA and spread quickly to other countries, has also affected Turkey profoundly. Turkish firms that export heavily to the European countries were left in a difficult situation because of suddenly dropping demand after the crisis dragged the Euro Region into recession. Exports decreased at rates amounting to 25 percent; consumer confidence, industrial production, manufacturing sector capacity utilization rates dropped, number of firms shut down and unemployment increased. Automotive and textiles sectors were among the most affected sectors since their production is mostly export-oriented

Anahtar Kelimeler

Global Financial Crisis, Real Economy, Turkey, Bursa

Küresel Finansal Krizin Türk Reel Sektörüne Etkileri: Bursa Örneği

Öz

2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde ABD başlayan ve hızla diğer ülkelere yayılan küresel finansal kriz, Türkiye’yi de derinden etkilemiştir. Krizin Euro Bölgesi’ni resesyona sürüklemesinden sonra, Avrupa ülkelerine yoğun şekilde ihracat yapan Türk firmaları, aniden düşen talep sebebiyle zor durumda kalmışlardır. İhracat yüzde 25’lere varan oranlarda azalmış; tüketici güveni, sanayi üretimi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı düşmüş, kapanan firma sayısı ve işsizlik artmıştır. Otomotiv ve tekstil sektörleri, ağırlıklı olarak ihracata yönelik üretim yaptıkları için en çok etkilenen sektörlerden olmuşlardır.Bursa’nın, krizden en çok etkilenen illerden biri olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada, krizin Bursa ekonomisine etkileri ve kriz sonrası ortaya çıkan sonuçlar araştırılmıştır. Bursa’da, otomotiv ve tekstil sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların, Bursa’nın toplam ihracatının yüzde 76,4’ünü gerçekleştirdiği, Bursa’nın en büyük 250 firmasının yarattığı katma değerin yüzde 60’ına yakınını yarattığı tespit edilmiştir. Bursa’nın, bu ekonomik yapısı sebebiyle, krizden en çok etkilenen illerden biri olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Küresel Finansal Kriz, Reel Ekonomi, Türkiye, Bursa

Kaynakça

• Altıntaş, Halil (2004), “Bankacılık Krizleri, Nedenleri ve Ekonomik Maliyetleri”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 1, 39-61.
• Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) (2008), Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması: 2007 Yılı Sonuçları, BTSO, Bursa.
• BTSO (2009), Basın Bülteni, 02.02.2009, BTSO, Bursa.
• Cecchetti, Stephen G. (2008), “Monetary Policy and the Financial Crisis of 2007-2008”, Policy Insight No. 21, Centre for Economic Policy Research, London.
• Continetti, Matthew (2008), “Money for Nothing”, The Weekly Standard, Vol. 14, No. 4, 39-40.
• Coy, Peter, Stanley Reed and Jack Ewing (2008, October 20), “How to Stop the Panic”, Business Week, Vol. 4104, 28-29.
• Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi (DOSAB) (2008), “OSB’lerde Elektrik, Doğalgaz, Su Tüketimleri Kriz Günlerinde Azaldı: Sanayi Durdu”, Perspektif, Kasım- Aralık 2008, Yıl:4, Sayı: 23, 15-18.
• Engelen, Klaus C. (2008), “The Post-Subprime Regulation Scramble”, The International Economy, Vol. 22, No. 1, 62-69.
• Green, William (2008, October 20), “Into the Dark”, Time, Vol. 172, 46-47.
• Gumbel, Peter (2008, October 20),“The Meltdown Goes Global”, Time, Vol. 172, 32- 34.
• International Labour Organization (ILO) (October 20, 2008), “ILO says global financial crisis to increase unemployment by 20 million”, http://www.ilo.org/global/About_the_ILO/Media_and_public_information/Press _releases/lang--en/WCMS_099529/index.htm (Erişim Tarihi: 03.11.2008)
• Kasman, Adnan (2003), “Türkiye’de Reel Döviz Kuru Oynaklığı ve Bunun İhracat Üzerine Etkisi: Sektörel Bir Analiz”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, 169-189.
• Macwhirter, Iain (2008, November 3), “Europe’s Looming Crisis”, New Statesman.
• Multinational Monitor. (2008), “The Financial Crisis and the Developing World”, November/December 2008.
• Nargeleçekenler, Mehmet ve Mustafa Sevüktekin (2008), “Bursa Sanayisine Genel Bir Bakış”, Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması: 2007 Yılı Sonuçları, BTSO, Bursa.
• Otomobil Sanayii Derneği (OSD) (2008a), Aylık İstatistiki Bilgiler Bülteni, Aralık 2008, OSD, İstanbul.
• OSD (2008b), Otomotiv Sanayii, Aralık 2008, OSD, İstanbul.
• OSD (2009a), Aylık İstatistiki Bilgiler Bülteni, Mart 2009, OSD, İstanbul.
• OSD (2009b), Aylık Rapor, Mart 2009, OSD, İstanbul.
• OSD (2009c), ODS Basın Özeti, 12.01.2009, OSD, İstanbul.
• OSD (2009ç), ODS Basın Özeti, 12.02.2009, OSD, İstanbul.
• OSD (2009d), ODS Basın Özeti, 8.4.2009, OSD, İstanbul.
• Posen, Adam S. (2007), “Central Banking Dermatologists”, The International Economy, Vol. 21, No. 4, 10-11.
• Roubini, Nouriel (September 13, 2008), “If Lehman collapses expect a run on all of the other broker dealers and the collapse of the shadow banking system”, http://www.rgemonitor.com/blog/roubini/253567/if_lehman_collapses_expect_a _run_on_all_of_the_other_broker_dealers_and_the_collapse_of_the_shadow_ba nking_system (Erişim Tarihi: 25.09.2008)
• Taş, Fatma (2008), “İlk 250 Firmanın Sektörel Dağılımı ve Karlılık Analizi”, Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması: 2007 Yılı Sonuçları, BTSO, Bursa.
• Taş, Metin ve Özgür Şahan (2008), “İhracat Açısından İlk 250”, Bursa’daki 250 Büyük Firma Araştırması: 2007 Yılı Sonuçları, BTSO, Bursa.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) (2008), Finansal İstikrar Raporu, TCMB, Ankara.
• TCMB (2009a), “Karşılıksız Çek Sayısı”, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/bgm/oatim/cekadet.html (Erişim Tarihi: 10.04.2009)
• TCMB (2009b), “Protesto Edilen Senet Sayısı ve Tutarı 2009” http://www.tcmb.gov.tr/yeni/bgm/rmm/SAYI_TUTAR_2008.xls (Erişim Tarihi: 12.04.2009)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2009a), Haber Bülteni: Hanehalkı İşgücü Araştırması 2009 Ocak Dönemi Sonuçları, Sayı:64, http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi 17.04.2009).
• TÜİK (2009b), Haber Bülteni: Tüketici Güven Endeksi, Şubat 2009, Sayı:37, http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi 21.04.2009).
• TÜİK (2009c), Haber Bülteni: Dış Ticaret İstatistikleri Şubat 2009, Sayı:53, http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi 22.04.2009).
• TÜİK. (2009ç), Haber Bülteni: Aylık Sanayi Üretim Endeksi, Şubat 2009, Sayı:58, http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi 22.04.2009).
• TÜİK. (2009d), Haber Bülteni: Aylık Sanayi Ciro ve Sipariş Endeksi, Şubat 2009, Sayı:63, http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi 22.04.2009).
• TÜİK (2009e), Haber Bülteni: İmalat Sanayinde Eğilimler, Mart 2009, Sayı: 60, http://www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi 25.04.2009).
• Türkiye Tekstil İşverenleri Sendikası (TTSİS) (2009), “Tekstilde kriz derinleşti, kapanan işyeri sayısı artıyor”, Tekstil İşveren, Şubat 2009, Sayı: 347, 16-20.
• Zuckerman, Mortimer B. (2008, October 27), “Avoiding a Deep Recession”, U.S. News& World Report, Vol. 145, 92-93.