LEGAL, ECONOMIC AND SOCIAL CHANGES OF TURKISH PUBLIC BUREAUCRACY IN THE PERIOD OF 1960-1980

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 12, 203 - 223, 01.12.2010

Mehmet Göküş

Öz

Turkish bureaucracy has played a prominent role in the early years of the republic since it undertook important responsibilities in close collaboration with the powerful political elites of the time. It can be argued that bureaucracy in Turkey had had its golden period in these early years. However, bureaucracy had faced great difficulties during the DP years since the new government followed liberal policies, which the bureaucracy failed to orient itself to this unfamiliar way of governing. As a result, the bureaucracy found itself seeking the single-party period. The military coup of May 27th 1960 created new hopes for the bureaucracy for returning the good-old days. In the aftermath of the coup Turkey has entered a new period of restructuring and reform process. Within the new constitution and reformed legal framework the bureaucracy hoped for not returning to DP days for good. This study aims to examine whether the expectations of the bureaucracy have been met in terms of legal, economic and social status compared to the DP government period

Anahtar Kelimeler

Turkish Bureaucracy, Social Status, Legal Position, Economic Condition, Number of Bureaucracy

1960-1980 Döneminde Türk Kamu Bürokrasisinin Hukuki, Ekonomik ve Toplumsal Değişimi

Öz

Cumhuriyetin ilk yıllarında bürokrasi, siyasi iktidarla birlikte ülke yönetiminde üstlenmiş olduğu önemli görevler nedeniyle ön plana çıkmıştır. Elde ettiği konum itibari ile bürokrasi altın dönemini yaşamıştır. Fakat DP döneminde siyasi iktidarın uyguladığı liberal politikalar ve bürokrasinin alışık olmadığı yönetim politikaları nedeniyle bir zıtlaşma dönemi yaşanmıştır. Sonuçta bürokrasi Tek parti dönemindeki günlerini arar hale gelmiştir. 27 Mayıs 1960 ihtilali bürokrasi için eski günlere dönme konusunda bir umut ışığı olmuştur. İhtilal sonrasında ülkemiz yeni bir yapılanma sürecine girmiştir. Bu süreç devletin birçok kurumunu etkilemiş ve bu etkiden bürokrasi de nasibini almıştır. Yapılanma sürecinde ortaya çıkan yeni Anayasa ve özerk kurumlar sayesinde bürokrasi DP döneminde yaşadıklarını bir daha yaşamayacağı beklentisi içine girmiştir. Bu makale, bürokrasinin beklentilerinin hukuki, ekonomik ve toplumsal statü açısından gerçekleşip gerçekleşmediğini DP dönemi ile karşılaştırarak ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bürokrasi, Toplumsal Statü, Hukuki Durum, Ekonomik Durum, Sayısal Durum

Kaynakça

• Abadan, Nermin (1959), Bürokrasi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Ağaoğlu, Samet (1972), Demokrat Partinin Doğuş ve Yükseliş Sebepleri Bir Soru, Baha Matbaası.
• Ahmad,Feroz (1994), Demokrasi Sürecinde Türkiye(1945–1980), (Çev. Ahmet Fethi), Hil Yayınları, İstanbul.
• Ahmad Feroz (1995), Modern Türkiye’nin Oluşumu, (Çev. Yavuz Aloğan), 3.Baskı, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• Akgüner, Tayfun (1998), Kamu Personel Yönetimi, Genişletilmiş Üçüncü Baskı, Der Yayınları, İstanbul.
• Ardanıç Bülent ve Turgay Ergun (1980), “Siyasi Nitelikli Yönetici Atamaları” Amme İdaresi Dergisi, Cilt 13, Sayı 2, Haziran, ss. 3–18.
• Aslan, Onur Ender (2005), Kamu Personel Rejimi Statü Hukukundan Esnekliğe, TODAİE Yayın No:326, Ankara.
• Aslan, Onur Ender (2006), Kamu Personel Rejiminin Anayasal İlkeleri Tarihi ve Toplumsal Temelleri, TODAİE Yayın No: 330, Ankara.
• Ayaz, Nükhet (1993), Kamu Çalışanları Sendikacılığı, Türk İdare Dergisi, Sayı 398, ss. 125-134.
• Bozdemir, Mevlut (1984), “Ordu Siyaset İlişkisi” Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt 10, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Bozkurt, Ömer (1980), Memurlar Türkiye’de Kamu Bürokrasinin Sosyolojik Görünümü, TODAİE Yayını, Ankara.
• Çevikbaş, Rafet (1992), “Batılı Ülkelerde kamu yönetiminin İşleyişi ve Siyasi İktidarlarla Olan İlişkisi”, Türk İdare Dergisi, Yıl 64, Sayı 392.
• Çitci, Oya (1988), “Türkiye’de Kamu Görevlilerinin Sayısal Görünümü”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 21, Sayı 3, Eylül, ss. 39–59.
• Çulpan, Refik (1980), “Bürokratik sistemin Yozlaşması”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 13, Sayı 2, Haziran, ss. 31–45.
• Eryılmaz, Bilal (1997), “Bürokrasi ve İktidar” Yeni Türkiye Dergisi, Yıl 3, Sayı 13, ss. 1356-1365.
• Eryılmaz, Bilal (2002), Bürokrasi ve Siyaset Bürokratik Devletten Etkin Yönetime, Alfa Yayınları, Bursa.
• Eryılmaz, Bilal (2007), Kamu Yönetimi, Erkam Matbaası, İstanbul.
• Genç, Turan (1994), Kamu Görevlilerinin Örgütlenme Hak ve Özgürlüğü, Türk İdare Dergisi, Sayı 402, ss. 61-68
• Göküş, Mehmet (1999), Demokrat Parti Döneminde Bürokrasi Siyasi İktidar İlişkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Gülmez, Mesut (1973), “Türk Kamu Görevlilerinin Sayısal Evrimi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 6, Sayı3, Eylül, ss:27-47.
• Güven Sami (1976), “İdare Siyaset İlişkileri ve Personel Yönetimi Açısından Önemi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, ss. 50–60.
• Heper, Metin (2006), Türkiye’de Devlet Geleneği, Doğu Batı Yayınları, İstanbul.
• Heper, Metin (1984), “Bürokrasisi”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi ,Cilt 2