DETERMINING THE PRIORITIES OF THE CRITERIA WHICH THE BANKS TAKE IN CONSIDERATION IN THE ASSESSMENT PROCESS OF COMMERCIAL CREDIT

Yıl 2016, ICAFR 16 Özel Sayısı, 201 - 210, 01.10.2016

Mehmet Pekkaya Volkan Zilifli

Öz

The situation of SMEs and commercial companies, is one of the indicator of the improvement and the development of the country. The SMEs which operate with the lack of equity are known as they need foreign sources/to be in debt so much. The purpose of our study is to determine the priorities of criteria considered in evaluation of the bank credit of SMEs and commercial firms via AHP. This study can be accepted as original, since some of the criteria in our analysis are not used compared to related litracy as in their anaysis and much more expert’s views are considered in calculations. In this study, pair-compared survey for 7 main criteria are conducted according to views of 73 expert who are decision makers in credits and work at the banks’ various departments/regions. According to the result of the analysis; the volume of businessprofitability, stability-intelligence, and collateral-assets has been identified as important criteria respectively

Anahtar Kelimeler

Commercial Credit, MCDM, AHP

BANKALARIN TİCARİ KREDİ DEĞERLENDİRME AŞAMASINDA DİKKATE ALDIKLARI KRİTERLERİN ÖNEM DERECELERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

KOBİ ve ticari firmaların durumu, ülkelerin kalkınmalarının ve gelişmişlik düzeylerinin göstergelerindendir. Özsermaye yetersizliği bulunan Türkiye’deki KOBİ’lerin yabancı kaynaklara/borçlanmaya ihtiyacı oldukça fazladır. Çalışmamızda, KOBİ ve ticari firmaların banka kredisi taleplerinin değerlendirilmesinde dikkate alınan kriterlerin önem derecelerinin AHP ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Analizlerimizde, öncesinde kullanılmayan bazı kriterler dikkate alınarak ve literatüre kıyasla daha fazla uzman görüşü üzerinden elde edilmiş sonuçlarla literatüre katkı sağladığı düşünülmüştür. Çalışmada farklı bankaların çeşitli birimlerinde/bölgelerinde kredi değerlendirmede karar verici konumunda çalışan 73 adet uzman görüşüne başvurularak, 7 adet ana kriterin ikili karşılaştırılması üzerinden anketle bilgi toplanmıştır. Analiz sonucunda sırasıyla; iş hacmi-karlılık, istikrar-istihbarat, teminat-mal varlığı önemli kriterler olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ticari Kredi, ÇKKV, AHP

Kaynakça

• Akkaya, G.C. & Demireli E. (2010). Analitik Hiyerarşi Süreci ile Kredi Derecelendirme
• Analizi Üzerine bir Model Önerisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 335. Babic, Z. & Plazibat N. (1998). Ranking of Enterprises Based on Multicriterial Analysis.
• International Journal of Production Economics, 56, 29-35. BDDK (2015), Bankacılık Düzenlemem ve Denetleme Kurumunun Temel Göstergeler
• Raporu Eylül 2015, https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Kuruluslar
• /Bankalar/Bankalar.aspx, (15.09.2015)
• Dodd, F. J., Donegan H.A. , & Mcmaster T.B.M. (1993). A Statistical Approach to
• Consistency in AHP. Mathl. Comput. Modelling, 18(6), 19-22. Doumpos, M. & Zopounidis C. (2011). A Multicriteria Outranking Modeling Approach for Credit Rating. A Journal Of The Decision Science Institute, 3, 721-742.
• Doumpos, M., Kosmidou K., Baourakis G., & Zopounidis C. (2002). Credit Risk
• Assessment Using a Multicriteria Hierarchical Discrimination Approach: A Comparative Analysis. E. Journal of Operational Research, 138, 392-412. Erpolat, S. (2011). Ticari Firma Kredi Taleplerinin Değerlendirilmesinde AHY ile Farkli
• Bulanik Siralama Yöntemlerinin Denendiği BAHY’nin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 9(36), 213-235. Girginer, N. (2008). Ticari Kredi Taleplerinin Değerlendirmesine Çok Kriterli Yaklaşım
• Özel ve Devlet Bankası Karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 141. Hamzaçebi, C., & Pekkaya, M. (2011). Determining of Stock Investments with Grey
• Relational Analysis. Expert Systems with Applications, 38(8), 9186-9195.
• Kısakürek, M. M., Hüdaverdi B., & Yüksel A. (2013). Analitik Hiyerarşi Yöntemi ile Şirket Kredibilite Değerlendirmesi Metal Eşya Makine ve Gereç Yapim
• Sektöründe bir Uygulama. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 204-219. Olawale, F. & Odeyemi A. (2010). The Determinants of Access to Trade Credit by New
• Smes in South Africa. AJ of Business Management, 4(13), 2763-2770.
• Pekkaya, M. & Aktogan M. (2014). Dizüstü Bilgisayar Seçimi: DEA, VIKOR ve TOPSIS
• İle Karşılaştırmalı bir Analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 125. Pekkaya, M. & Çolak N. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen
• Faktörlerin Önem Derecelerinin AHP ile Belirlenmesi. International Journal of Social Science, 2, 797-818. Psillaki, M., Ioannis E. T., & Dimitris M. (2010). Evaluation of Credit Risk Based on
• Firm Performance. European Journal of Operational Research, 201, 873-881. Saaty, T.L. (1980). The Analytic Hierarchy Process. McGraw‐Hill, New York.
• Zilifli, V. (2016). Bankaların Ticari Kredi Değerlendirme Aşamasında Dikkate Aldıkları
• Kriterlerin Önem Derecelerinin Belirlenmesi. Bülent Ecevit Üniversitesi SBE Yayınlanmamış YL tezi. Ek 1: Uzmanların Özelliklerine Göre Frekans Dağılımı Tecrübe (yıl) Sayı Yüzde Yaş ≤32 Toplam Meslek Uzman/Uzm.Yard. Müdür/Müfettiş Tahsis Müdürü Tahsis Yöneticisi Bölge Satış Yön. Şube Satış Yön. Toplam ,2 ,0 ,0 ,1 ,2 ,1 ,3 ,2 ,0 ,1 ,2 ,2 ,1 ,3 ,0 ,2 ,0 ,0 ,1 ,0 ,2 ,2 ,1 ,2 ,1 ,5 ,3 ,3 ,3 ,4 Toplam Cinsiyet Erkek Kadın Toplam ,6 ,4