EVALUATION OF ADMINISTRATIVE PROCEDURES ACT IN THE CONTEXT OF DEMOCRATIZATION OF PUBLIC ADMINISTRATION IN TURKEY

Yıl 2011, Cilt: 7 Sayı: 14, 307 - 323, 01.12.2011

Fatih Demir

Öz

Administrative procedure is an essential tool for putting rule of law into execution. In Turkey, such legislations as Law of Confiscation, Law of Tax Procedures, Public Tender Act, State Tender Act, Law on the Collection of Public Receivables and Law on the Roles and Authorities of Police contain procedural rules that administration should follow; however, there is still need for a procedural system effective for all administrative processes. The task of administrative procedures was addressed within the framework of a general legislation in some countries such as United States, Spain, Italy, Austria and West Germany in the years following Second World War. In Turkey, with the international symposium organized in 1998, efforts began for preparation of a general administrative procedures act, but this draft has not become law yet due to the universality of the area and the relevant acquis that it covers; another reason for this delay is that bureaucracy is not willing to give up the power that it enjoys. It is expected that when the process is completed, this act will bring about favourable results for democratization of public administration in Turkey

Anahtar Kelimeler

Administrative Procedures, Bureaucracy, Democratization

TÜRKİYE’DE KAMU YÖNETİMİNİN DEMOKRATİKLEŞMESİ BAĞLAMINDA İDARİ USUL YASA TASARISININ DEĞERLENDİRMESİ

Öz

İdari usul, hukuk devletinin gerçekleştirilmesinin önemli bir aracıdır. Türkiye’de Kamulaştırma Yasası, Vergi Usul Yasası, Kamu İhale Yasası, Devlet İhale Yasası, Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Yasa, Polis Vazife ve Salahiyet Yasası gibi yasalarda idarenin eylemlerinde uyması gereken usul kurallarından bahsedilse de, tüm idari süreçler için geçerli olan bir usul sistemine ihtiyaç vardır. İdari usul konusu, 2. Dünya Savaşı’nı izleyen dönemde Amerika Birleşik Devletleri, İspanya, İtalya, Avusturya ve Almanya gibi ülkelerde genel yasa kapsamında ele alınmıştır. Türkiye’de de 1998 yılında düzenlenen uluslar arası sempozyumla birlikte genel bir idari usul yasasının oluşturulması yönünde çalışmalar başlamıştır, ancak gerek ele aldığı alanın ve ilgili olduğu mevzuatın çok geniş olması, gerekse bürokrasinin elindeki gücü bırakmak istememesi gibi nedenlerden dolayı 13 yıldır bu tasarı yasalaşmamıştır. Süreç tamamlandığında bu yasasın Türkiye’de kamu yönetiminin daha demokratik bir nitelik kazanması açısından olumlu sonuçlar doğurması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İdari Usul, Bürokrasi, Demokratikleşme

Kaynakça

• Akyılmaz, Bahtiyar (1998), “Yeni Bir İdari Usul Yasası Örneği: İspanya Kamu İdarelerinin Hukuki Rejimi ve Genel İdari Usul Hakkında Yasa”, Gürol Banger ve Gürsel Özkan (der.) T.C. Başbakanlık İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildirileri içinde, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara, 35-54.
• Allen, William H. (1986), “The Durability of the Administrative Procedure Act”, Virginia Law Review Vol. 72, No. 2, The Administrative Procedure Act: A Fortieth Anniversary Symposium (Mart 1986), 235-252.
• Azrak, A. Ülkü (1998), “İdari Usulün Kodifikasyonuna İlişkin Sorunlar”, Gürol Banger ve Gürsel Özkan (der.) T.C. Başbakanlık İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildirileri içinde, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara, 86-93.
• Balla, Steven J. (1998), “Administrative Procedures and Political Control of the Bureaucracy”, American Political Science Review, 92:3, Eylül 1998, 663-673.
• Demir, Fatih (2009), Avrupa İdari Alanı’nın Oluşumu ve Yansımaları (Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile Türkiye Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
• Duran, Lütfi (1998), “İdari Usul İlkeleri ve Kapsadığı Konular”, Gürol Banger ve Gürsel Özkan (der.) T.C. Başbakanlık İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildirileri içinde, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara, 26-34.
• Dursun, Hasan (2007a), “İdari Usul ve Şekil İlkeleri ile Genel İdari Usul Yasası Öntasarısına Eleştirisel Bir Yaklaşım”, Türk İdare Dergisi, Mart 2007, Sayı: 454, 99-128.
• Dursun, Hasan (2007b), “İdari Usul ve Şekil İlkeleri ile Genel İdari Usul Yasası Öntasarısına Eleştirisel Bir Yaklaşım”, Türk İdare Dergisi, Eylül 2007, Sayı: 454, 219-244.
• Edles, Gary (2000), “Developing a European Administrative Law Tradition: The Model of the US Administrative Procedure Act”, European Public Law, C:6, S.4,543- 560.
• Eken, Musa (2005), Yönetimde Şeffaflık: Teori – Uygulama, Sakarya Kitabevi, Adapazarı.
• Findley, Carter (1996), Kalemiyeden Mülkiyeye: Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi (çev.: Gül Çağalı Güven), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Gözler, Kemal (2010), İdare Hukuku Dersleri, Güncelleştirilmiş 10. baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Gözübüyük, Şeref, Turgut Tan, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 1998, Ankara.
• Heper, Metin (2006), Türkiye’de Devlet Geleneği, Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• Hondu, Selçuk (1998), “İdari Yargılama Usulü Yasasında Yer Alan İdari Usuller ve Uygulaması”, Gürol Banger ve Gürsel Özkan (der.) T.C. Başbakanlık İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildirileri içinde, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara, 260-264.
• Kanlıgöz, Cihan (1998), “Katılımcı Demokrasi ya da “İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Üzerine”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 45/1-4, 167-183.
• Levitan, David M. (1943),“Political Ends and Administrative Means”, Public Administration Review 3, 353-359.
• Morrison, Alan B. (1986), “The Administrative Procedure Act: A Living and Responsive Law”, Virginia Law Review, Vol. 72, No. 2, Mart 1986, 253-270.
• Odyakmaz, Zehra (1998), “İdari Usulden Beklediklerimiz”, Gürol Banger ve Gürsel Özkan (der.) T.C. Başbakanlık İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildirileri içinde, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara, 2-5.
• Oğurlu, Yücel (2005), “İdari Usul Yasası Neden Acil ve Zorunludur?”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.IX, S.1-2, 73-88.
• Özay, İl Han (1998), “Demokratik Yönetim ve Yönetimde Demokrasi”, Gürol Banger ve Gürsel Özkan (der.) T.C. Başbakanlık İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildirileri içinde, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara, 275-279
• Özcan, Ömer (2006), Kamu Yönetiminde Şeffaflaşma ve Bunun İdari Usul Yasa Tasarısı Açısından Değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Özkan, Gürsel (1998), “İdari Rejim Olarak Örnek Aldığımız Fransa’da İdari Usul ve Bilgi Edinme Hakkına İlişkin Düzenlemeleri”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:2, Sayı: I-II.
• Rubin, Edward (2003), “It's Time to Make the Administrative Procedure Act Administrative”, Cornell Law Review (2003-2004), 96-131.
• Schwartz, Bernard (1962), An Introduction to American Administrative Law, İkinci Baskı, Londra.
• Yıldırım, Ramazan (2003), Globalleşme Sürecinde Türk Cumhuriyetlerinde Demokrasinin Geçirdiği Aşamalar ve Ulaşması Gereken Hedef: Yönetimde Demokrasi, http://www.akader.info/KHUKA/2003_eylul/globallesme.htm.
• Yıldırım, Turhan (1998), “İdari Usul Yasası Kapsamında İdareye Başvuru”, Gürol Banger ve Gürsel Özkan (der.) T.C. Başbakanlık İdari Usul Yasası Hazırlığı Uluslararası Sempozyumu Bildirileri içinde, T.C. Başbakanlık Basımevi, Ankara, 247-253.