KARA YOLU NAVLUN FİYATLARININ BELİRLENMESİ İÇİN YENİ BİR YAKLAŞIM ve UYGULAMA

Yıl 2020, Cilt 16, Sayı 3, 713 - 728, 13.10.2020

İkbal Ece DİZBAY Şevkinaz GÜMÜŞOĞLU Ömer ÖZTÜRKOĞLU

https://doi.org/10.17130/ijmeb.798475

Öz

Nakliye firmaları uzmanlaştıkları alanlara göre belirli bölgelere daha sık, daha yüksek miktarlarda taşıma gerçekleştirmektedirler. Nakliyeciler sıklıkla uğradıkları bölgelerde, araçlara geri dönüş yükü bulunması, elleçleme ekipmanlarının ve işgücünün temin edilmesi, depoların kullanımı, yakıtın anlaşmalı yerlerden indirimli olarak alınması, araçların bakım onarımlarının daha kısa sürede ve indirimli olarak yaptırılması gibi çeşitli avantajlara sahip olurlar. Bu avantajların yanı sıra gönderim yapılacak ilde nakliyecilerin karşılaşabileceği çeşitli riskler de bulunmaktadır. Nakliyeciler ile yapılan görüşmelerde, navlun fiyatları belirlenirken risk kriterini göz önünde bulundurdukları ancak bu kriterin sayısal değerlere dönüştürülmesinde sıkıntı yaşadıkları belirlenmiştir. Bu çalışmada rekabet ortamında nakliye bedelleri hesaplanırken alıcının bulunduğu bölgeye ziyaret sıklığı ve bölgenin talep miktarı, iller arası mesafe, bölgenin riski ve dağıtım kolaylığı ölçütleri göz önünde bulundurularak Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve VIKOR yöntemleri ile elde edilen Avantaj Skorları, fiyatlarının oluşturulması için kullanılmıştır. Bu skor ile nakliyecilere, fiyat cinsinden ölçülmeyen kriterleri fiyatlandırma politikalarına katma imkânı sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Analitik Hiyerarşi Süreci, VIKOR Yöntemi, Navlun Fiyatlandırması

Kaynakça

• Avloniitis, G. J., & Indounas, K. A. (2005). Pricing of services: An emprical analysis from the Greek service sectors. Journal of Marketing Management, 21(3-4), 339-362.
• Channon, D. (1986). Bank strategic management and marketing. Wiltshire: John Wiley & Sons.
• Çancı, M., & Erdal, M. (2013). Uluslararası taşımacılık yönetimi. İstanbul: UTİKAD.
• Gül, H. E., & Çevik, U. (2014). 2010 ve 2012 verileriyle Türkiye’de illerin gelişmişlik düzeyi araştırması. İş Bankası.
• Jaramillo, C. F., Freund, C., Reis, J. G., Arvis, J. F., Wiederer, C. K., Ojala, L. M., & Kiiski, T. M. (2018). Connecting to compete 2018 trade logistics in the global economy the logistics performance index and its indicators. Washington, D.C.: World Bank Group.
• Kotler, P., & Armstrong, G. (2011). Principles of marketing. New Jersey: Pearson.
• Kuzu, S. (2014). Vikor. İçinde B. Yıldırım, & E. Önder(ed.), Operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme yöntemleri (ss. 118-132). Bursa: Dora Basım Yayın.
• Lamberts, D., Stock, J. R., & Ellram, L. M. (1998). Fundamentals of logistics management. Boston: Mc. Graw Hill International Edition.
• Nuijten, M. J., & Kosa, J. (2004). Pricing of pharmaceuticals, assessing the pricing potential by a pricing matrix model. The European Journal of Health Economics, 2, 110-115.
• Opricovic, S., & Tzeng, G. H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156, 445–455.
• Saaty, R. W. (1987). The analytic hierarchy process-what it is and how it is used. Math Modelling, 9(3-5), 161-176.
• Simon, H., Tacke, G., & Buchwald, G. (2005). Kundenbindung durch preispolitik. Handbuch Kundenbindungsmanagement : Strategien und Instrumente für ein erfolgreiches CRM, 337-352.
• Strandenes, S. P. (2013). Freight transport pricing models. In M. BenAkiva, H. Meersman, & E. van de Voorde (Eds.), Freight transport modelling (pp. 319-334). Emerald Group Publishing.
• Timor, M. (2011). Analitik hiyerarşi prosesi. İstanbul: Türkmen Kitapevi.
• Tuna, O., Yener, D., Akpolat, A., Güngör, T., & Tanla, B. (2013). Lojistik sektöründe eğilimler raporu. İstanbul: Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu.
• UTİKAD. (2019). UTİKAD Lojistik Sektörü Raporu 2019. İstanbul: UTİKAD. Retrieved from https:// www.utikad.org.tr/images/HizmetRapor/utikadlojistiksektoruraporu2019-29007.pdf
• Vaidya, O., & Kumar, S. (2006). Analytic hierarchy process: An overview of applications. European Journal of Operational Research, 169, 1-29.