SAĞLIK YÖNETİCİLERİNİN OTONOMİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ VE ÇATIŞMA YÖNETİMİ TARZLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 3, 603 - 622, 13.10.2020

Aygül Yanık Meryem Örtlek Ayten Kalaner

https://doi.org/10.17130/ijmeb.798540

Öz

Araştırmada, sağlık yöneticilerinin otonomi kişilik özelliği ve çatışma yönetimi tarzlarının
demografik ve mesleki değişkenler açısından değerlendirilmesi ve değişkenler arasındaki ilişkiyi
belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, hastanelerde görev yapan yöneticiler üzerinde yapılmıştır. Evrenin
tamamı araştırmaya dahil edilmiştir. Veriler anket formu ile toplanmış ve 153 anket değerlendirmeye
alınmıştır. Verilerin analizinde, SPSS for Windows 17.0 programı kullanılmıştır. Yöneticilerin genel
otonomi kişilik özelliğini iyi olarak tanımladığı ve genel çatışma yönetim tarzını her zaman uyguladığı
belirlenmiştir. Yöneticilerin otonomi kişilik özelliği ve çatışma yönetim tarzlarının bazı demografik ve
mesleki özelliklere göre değiştiği saptanmıştır. Otonomi kişilik özelliği ile çatışma yönetim tarzı arasında
anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çatışma Yönetimi, Otonomi Kişilik, Yönetici

Kaynakça

• Ada, N. (2013). Örgütlerde çatışma nedenleri ve çözüm önerileri: Bir literatür çalışması. International Journal of Social Science, 6(1), 59-74.
• Akbaba, A., & Keleş, E. (2015). İlk ve ortaokul müdürlerinin çatışma yönetim stratejilerine ilişkin öğretmen algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 31, 21-43.
• Akca, C., & Erigüç, G. (2006). Hastane çalışanlarının yöneticileri ve çalışma arkadaşları ile yaşadıkları çatışma nedenlerine yönelik bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(2), 126-153.
• Al-Hamdan, Z. (2009). Nurse managers, diversity and conflict management. Diversity in Health and Care, 6, 31-43.
• Altıntaş, T. (2007). İş doyumu ve çatışma çözme stillerini etkileyen faktörlerin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Basım, H. N., Çetin, F. & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyla ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
• Başol, E. (2014). Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin otonomi kişilik özellikleri ve problem çözme becerilerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baykal, K., & Kovancı, A. (2008). Yönetici ve astlar arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yönelik bir araştırma. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(3), 21-38.
• Can, H., Aşan Azizoğlu, Ö. & Miski Aydın, E. (2015). Örgütsel davranış. 2. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cihangiroğlu, N., Şahin, B., Teke, A. & Uzuntarla, Y. (2015). Hemşirelerin çatışma ve mesleki bağlılık düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(4), 599-610.
• Collins, S. S., & Henderson, M. C. (1991). Autonomy: Part of the nursing role? Nursing Forum, 26(2), 23-29.
• Cooper, T. (2003). What is conflict? How are conflicts resolved? Journal of Police Crisis Negotiations, 3(1), 83-100.
• Didişen Akçay, N., Özalp Gerçeker, N., Bahire Bolışık, Z., Başbakkal, D. Z., & Gürkan, A. (2015). Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5(1), 14-21.
• Dikmen, Y., Yılmaz, K. D., & Yıldırım, U. Y. (2016). Hemşirelerin otonomi düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Refereed Journal of Nursing Researches, 8, 72-87.
• Erdoğan, İ. (1996). İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Erkuş, A., & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin çalışanların çatışma yönetim tarzlarına etkisi: Savunma sanayiinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 213-242.
• Gellatly, J. R., & Irving, P. G. (2001). Personality, autonomy, and contextual performance of managers. Human Performans, 14(3), 231-245.
• Gürer, A., Öneren, M., & Bozacı, İ. (2014). Çalışanların bireysel değerleri ile örgütsel çatışma yönetimi arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Kamu yöneticileri üzerine bir araştırma. International Journal of Social Science, 29, 439-455.
• Karagözoğlu, Ş., & Kangallı, P. (2009). Autonomy levels among nurses: Professional-institutional factors that affect autonomy. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(5), 1085-1097.
• Karcıoğlu, F., Gövez, E., & Kahya, C. (2011). Yöneticilerin iletişim tarzı ve kullandıkları çatışma yönetim stili arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 327-340.
• Kaya, N., Aştı, T., Acaroğlu, R., Kaya, H., & Şendir, M. (2006). Hemşire öğrencilerinin sosyotropikotonomik kişilik özellikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 1-11.
• Kayalar, F. (2016). Comparison of sociotropic and autonomic personality traits of educational managers in terms of some variables. The Journal of International Education Science, 3(6), 309-322.
• Koçel, T. (2018). Sanayi toplumundan bilgi toplumuna işletme yöneticiliği: Yönetim ve organizasyon, organizasyonlarda davranış, klasik, modern, çağdaş ve güncel yaklaşımlar. Genişletilmiş 17. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
• Khan, L. M., Langove, N., Shah, F. A., & Javid, M. U. (2015). The modes of conflicts and managerial leadership styles of managers. Global Business and Management Research: An International Journal, 7(2), 44-52.
• Kıdak, B. L., Demir, S., Çeber, E., & Turgay, S. A. (2011). İzmir’de bir hastanede yöneticilerin çatışma yönetim stilleri ve çalışanların algılamaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 14(1), 1-25.
• Michael, R. B., Gilchrist, J. E., Rector, A. N., Dickens, E. S., Joffe, T. R., Levitt, A., Levitan, D. R., & Kennedy, H. S. (2001). The stability and validity of the sociotropy and autonomy personality dimensions as measured by the revised personal style inventory. Cognitive Therapy and Research, 25(6), 765-779.
• McKibben, L. (2017). Conflict management: Importance and implications. British Journal of Nursing, 26(2), 100-103.
• Otrar, M., & Övün, Y. (2007). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ve öğretmenlerde oluşturduğu stres düzeyi arasındaki ilişki (Gebze ilçesi örneği). Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 26, 95-110.
• Rahim, M. A. (1983). A measure of styles of handling interpersonal conflict. Academy of Management Journal, 26(2), 363-376.
• Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of Conflict Management, 13(3), 206-235.
• Soysal, A. (2008). Çalışma yaşamında kişilik tipleri: Bir literatür taraması. Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası, 4-19.
• Şahin, A., Emini, T. F., & Ünsal, Ö. (2006). Çatışma yönetimi yöntemleri ve hastane örgütlerinde bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 555-568.
• Şahin, H. N., Ulusoy, M., & Şahin, N. (1993). Exploring the sociotropy-autonomy dimensions in a sample of Turkish psychiatric inpatients. Journal of Clinical Psychology, 49(6), 751-763.
• Şahin, S., & Aksu, S. G. (2015). İdari göreve sahip akademisyenlerin kişilik özellikleri ile kullandıkları çatışma çözme stilleri ilişkisi: İzmir ili örneği. İşletme Fakültesi Dergisi, 16(2), 135-154.
• Tuna, M., Türkmen, F. (2015). Kişilik tiplerinin çatışmayı yönetme yöntemlerine etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 43-65.
• Twomey, M. (2015). Why worry about autonomy? Ethics and Social Welfare, 9(3), 255-268.
• Yardan, E., & Dikmetaş, H. (2013). Hastane çalışanlarının sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ile psikolojik sözleşme algılamaları. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(1), 134- 145.
• Yılmaz, F., & Öztürk, H. (2011). Hastanelerde yönetici hemşirelerin karşılaştıkları çatışma nedenleri ve çatışma yönetim yaklaşımları. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi, 19(3), 145-152.
• Yürür, S. (2009). Yöneticilerin çatışma yönetim tarzları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizine yönelik bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 23-42.