TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI İLE VERGİ USUL KANUNU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN UYGULAMA ÖRNEĞİ İLE İRDELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 17 - ICAFR 2020 Özel Sayı, 108 - 126, 31.07.2021

Tuba Derya Baskan

https://doi.org/10.17130/ijmeb.832506

Öz

İşletmeler ticari kayıtlarını tutarken, Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) ve kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkeleri ile bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara uyum sağlamak ve uygulamak zorundadırlar. Bu kapsamda işletmeler ticari kayıtlarını, Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına ve Türk Ticaret Kanunu’nun 88’inci madde hükümlerine göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Çalışmanın amacı da bir işletme verilerinden yararlanarak, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Usul Kanunu (VUK) arasındaki ilişkinin finansal durum tablosu ve gelir tablosu kalemleri ayrıntılı incelenerek, farklılıklarının tespit edilmesi ve işletmelere getirdiği olumlu ya da olumsuz durumların tespit edilmesidir. Çalışma da varlık ve kaynakların değerleme yöntemlerinin işletmelerin kar/zarar durumunu değiştirdiği ve bunun da bilgi kullanıcılara mali analiz kısmında farklı sonuçlara ulaştırdığı tespit edilmştir. Diğer taraftan ülkemizdeki vergi verme esası göz önüne alındığında da uygulama da bir takım durumların değiştirilmemesi gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Finasal Raporlama Standartları, Tek Düzen Muhasebe Sistem,, Finansal Durum Tablosu,

THE RELATIONSHIP BETWEEN TURKEY FINANCIAL REPORTING STANDARDS AND TAX PROCEDURES LAW EXAMINATION WITH APPLICATION EXAMPLE

Öz

Businesses holding commercial registration, Turkey Financial Reporting Standards (IFRS) and with the conceptual framework of accounting principles which must adapt to review and implement an integral part. In this context commercial registration of businesses, Turkey and the Turkish Commercial Code Financial Reporting Standards must demonstrate a clearly visible manner in accordance with the provisions of Article 88th. The aim of this study is to exploit a business data, Turkey Financial Reporting Tax Law and Standards (TPL) statement of financial position and income statement of the relationship between examined in detail, to identify differences and brought to the business is the identification of positive or negative situations. In the study, it was determined that the valuation methods of assets and resources change the profit / loss status of the enterprises and this leads to different results in the financial analysis part to the information users. On the other hand, considering the tax payment principle in our country, it has been determined that some situations should not be changed in practice.

Anahtar Kelimeler

Turkey Financial Reporting Standarts,, Uniform Accounting System., Financial Status Statement,, Income Statement.

Kaynakça

• Arıkan, Y. (1996). Uluslararası Muhasebe Standartları Türkiye Uygulaması. Mali Çözüm Dergisi, 36, 2.
• Atmaca, M.(2010). Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına ve Vergi Yasalarına Göre Düzenlenen Temel Mali Tabloların Finansal Analiz Açısından Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi ve Türkiye Uygulaması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul.
• Aydın, E. (2002). Türk Vergi Sisteminde İktisadi İşletmelere Dâhil Kıymetleri Değerleme. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bayrı, O. (2010). Tekdüzen Muhasebe Sistemine ve Türkiye Muhasebe - Finansal Raporlama Standartlarına Göre Bilançonun Biçimsel Yapısı, Kapsamı Ve İçeriğinin Karşılaştırmalı Analizi. Mali Çözüm Dergisi,98, 89-116.
• Berberoğlu, B.(2002). Uluslararası Muhasebe Standartları ile Ülkemizdeki Muhasebe Standartları Uygulamalarının Karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Çakır, H. (2005). Muhasebe Standartlarına Duyulan İhtiyaç ve Avrupa Birliği Uyum Sürecindeki Gelişmeler (II). Erişim adresi http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/hulya/003/
• Çelik, E.(2012). Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS)’nın Varlıkların Değerlemesi Hususunda Getirdiği Yenilikler: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Bilgi Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çiftçi, Y. ve Erserim, A. (2008). Muhasebe Standartlarında Uluslararası Uyumlaştırma Çalışmaları ve Türkiye’deki Durumun İncelenmesi. 2008 Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Gelişmekte olan Piyasalar Sempozyumu içinde (15 s). Bandırma.
• Deran, A. ve Savaş, İ. (2013). Maddi Olmayan Duran Varlıkların Değerleme Ve Finansal Tablolarda Sunum Esasları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,2,73-95.
• Ekergil, V., Sağlam N., ŞENGEL S. ve Öztürk B. (2009). Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması-Yorum, Açıklama, Örnekler (2nd ed.). Ankara: Maliye ve Hukuk Yayınları.
• Gözlüklü, B.(2007). Türkiye Muhasebe Standartları Setinin Oluşturulması Sürecinde Gelinen Nokta. Vergi Dünyası Dergisi, 308,84.
• Gersil, A. (2014). nakit ve Nakit Benzerleri Kavramının Tek Düzen Muhasebe Ssitemi ve TMS 7 Açısından Karşılaştırılması. Yaklaşım dergisi, 37-42
• Güneş, R., Acar, D., Bekçi, İ. ve Usul, H. (2013). Dönem Sonu İşlemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.,
• Işıltan, M.(1991). Maddi Olmayan Duran Varlıklar. Mali Çözüm Dergisi, 9, 1-2.
• Kaban, N.(2007). Muhasebenin İhtiyatlılık Kavramının Karşılıklar ve Yedekler Açısından Karşılaştırmalı Bir İncelemesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmirİ
• Kiracı, M. Köse, T. (2002)‘’IASC, FASB ve TMUDESK’teki Muhasebe Standartları Oluşturma Süreci ve Uyumlaştırma’’, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 2-10
• Mehmet Y. (2003). Muhasebe Standardının Tanımı, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 4 (18), 35.
• Murat, K ve Tunç, K. (2002). IASC, FASB ve TMUDESK’teki Muhasebe Standartları Oluşturma Süreci ve Uyumlaştırma, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 2.
• Özkan, Ö. ve Kocamış T.U. (2011). Karşılıklar Standardı İle Vergi Usul Kanunu Ve Türk Ticaret Kanunu’na Göre Karşılık Kavramının İncelenmesi Ve Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm Dergisi. 191-214.
• Öztürk, E. (2017). Stok Maliyetlerinin Ölçüm Ve Muhasebeleştirme Esaslarının VUK, TMS/TFRS VE YFRÇ Taslağı Açısından Karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 28,142-157. Pamukçu F. ve Pamukçu N. (2011). Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplamasında İş Kanunu İle Türkiye Muhasebe Standartlarındaki Düzenlemelerin Karşılaştırılması, Muhasebe ve Denetime Bakış, 65-78.
• Parlakkaya, R. (2010). Yasal Mevzuat ve TMS 19: Çalışanlara Sağlanan Faydalar Türkiye Muhasebe Standardında Kıdem Tazminatı ve Muhasebe Uygulaması. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(19), 269-291.
• Recep Pekdemir,(2007). UFRS Furyası mı? Rantiye Kapısı mı?, Mali Çözüm Dergisi, 79, 113.
• Şensoy, B.(2008).Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının Ortaya Çıkışı Ve Gelişimi İle Muhasebe Standartlarının Türkiye’deki Durumu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tokay, S. ve Deran, A. (2008). Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları’nda Değerleme Ölçüleri. Mali Çözüm Dergisi, 29-32. Toroslu, M.V. (2012). Muhasebe Teorisi. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Tunçez, H.A. (2019). Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ile Vergi Usul Kanunu (VUK) Açısından Değerleme Ölçümlerinin Karşılaştırılması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6,209-214)
• Ulusan, H. (2004). Koşullu Borç Zarar Karşılıklarının Ölçümü, Kayıtlanması ve Sunumu. Mali Çözüm Dergisi, 69, 200-219.
• Üstündağ, S. (2000). Muhasebe Standartları Oluşturma Süreci. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi,31.
• Üstünel, B. (2005). 2006 Yılı Türkiye Muhasebe Standartlarının Yılı Olacak. Mali Çözüm Dergisi,72,18.
• Yazıcı, M. (2003). Muhasebe Standardının Tanımı. MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, 18, 33-37.
• Yaylalı, İ. (2016). Türkiye Finansal Raporlama Standartları ve Vergi Usul Kanunu Değerleme esaslarının incelenmesi Ve Bir Uygulama (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi). İstanbul.
• 1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği, T.C. Resmi Gazete (21447, 26 Aralık 1992).
• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, Madde 261, T.C. Resmi Gazete (10703, 10 Ocak 1961).
• 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, Madde 261, T.C. Resmi Gazete (10703, 10 Ocak 1961).
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tanıtım Kitapçığı. Erişim adresi https://www.bddk.org.tr/.
• Maddi Duran Varlıklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 16) Hakkında Tebliğ (Sıra No: 15)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 30), T.C. Resmi Gazete (29173, 12 Kasım 2014).
• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu.(2010), Faaliyet Raporu Erişim adresi https://www.tmsk.org.tr.
• Stoklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı Hakkında Tebliğ, Sıra No:3, T.C. Resmi Gazete (25701, 15 Ocak 2005).
• Yargıtay Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2007/3906 E. 2009/12118 K. ve 28.04.2009 tarihli kararı. Erişim adresi https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/.