SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMADA FABLABLERİN ROLÜ: GİRİŞİMCİLİK VE İNOVASYON ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: ICMEB'24 Özel Sayı, 335 - 349, 30.10.2024

Ramazan Arslan , Perihan Hatice Aydın

https://doi.org/10.17130/ijmeb.1498379

Öz

Fablab'ler, günümüzde inovasyon ve girişimciliği destekleyen kilit noktalardan biri durumundadır. Bu
merkezler, genç ve yenilikçi girişimcilere teknik altyapı, eğitim ve iş birliği fırsatları sunarak onların büyüme ve
başarı potansiyelini artırmaktadır. Teknolojik ilerlemelere hızla adapte olan Fablab'ler, yenilikçi projelerin
hayata geçirilmesini kolaylaştırarak ekonomik büyümeyi teşvik etmektedir. Bu teşvikler ile yeni iş fırsatları
oluşturmaktadır. Bu nedenle, Fablab'lerin girişimcilik ve inovasyon üzerindeki olumlu etkisi, ekonomik kalkınma
açısından son derece önemli olup, İncelenmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir. Yenilikçi ve dinamik bir iş
ortamı sağlayarak ekonomiyi canlandıran Fablab'ler, genç girişimcilerin ve küçük işletmelerin başarılı
olmalarına katkı sağlamaktadır. Böylelikle, bu tür inovasyon merkezlerinin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması,
ekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkınma açısından kritik bir rol oynamaktadır. Bu kritik nokta, çalışmayı
diğer çalışmalardan farklı kılmaktadır. Bu çalışma, Fablab'lerin girişimcilik ve inovasyon alanındaki etkilerini
konu edinmekte ve ekonomik kalkınma üzerindeki önemli rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada,
Fablablerin girişimcilik ve Ar-Ge faaliyetlerini destekleyerek inovasyonu teşvik ettiği, firmaların rekabet gücünü
artırarak ekonomiye katma değer sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Kalkınma, Fablab, Girişimcilik, İnovasyon

THE ROLE OF FABLABS IN SUSTAINABLE DEVELOPMENT: IMPACT ON ENTREPRENEURSHIP AND INNOVATION

Öz

Fablabs are one of the key points supporting innovation and entrepreneurship today. These centers
provide young and innovative entrepreneurs with technical infrastructure, education, and collaboration
opportunities, thereby enhancing their growth and success potential. Rapidly adapting to technological
advancements, FabLabs facilitate the implementation of innovative projects, thereby fostering economic growth.
These incentives create new job opportunities. Therefore, the positive impact of Fablabs on entrepreneurship
and innovation is extremely important for economic development and is considered necessary to examine. By
fostering an innovative and dynamic business environment, FabLabs contribute to the success of young
entrepreneurs and small businesses. Therefore, supporting and proliferating such innovation hubs play a critical
role in economic growth and sustainable development. This critical point makes the study different from other
studies.This study focuses on the effects of Fablabs in the field of entrepreneurship and innovation and aims to
reveal their important role in economic development. In the study, it was seen that Fablabs encourage
innovation by supporting entrepreneurship and R&D activities, and provide added value to the economy by
increasing the competitiveness of companies.

Anahtar Kelimeler

Economic Development, FabLab, Entrepreneurship, Innovation.

Kaynakça

• Akduru, H. E. (2023). Yüzyıllık çınarlar: Erken Cumhuriyet dönemi Türk girişimleri üzerine bir inceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 861-876.
• Akkuş, Y., & Menteş, S.A. (2018). Osmanlı İmparatorluğu'nda girişimcilik: Klasik dönem üzerine bir çalışma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 169-186.
• Aktan, O.H. (1998). Atatürk'ün ekonomi politikası: Ulusal bağımsızlık ve ekonomik bağımsızlık. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cumhuriyetimizin 75. Yılı Özel Sayısı, 29-36.
• Aren, S. (1960). İstihdam, para ve iktisadi politika. Ankara: Savaş Yayınları.
• Aşkın, A., Nehir, S., & Vural, S.Ö. (2011). Tarihsel süreçte girişimcilik kavramı ve gelişimi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(2), 2011.
• Azgün, S. (2022). Büyüme ve kalkınma iktisadı. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Ballı, A. (2017). Girişimcilik ve girişimci tipolojiler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 143-166.
• Bocutoğlu, E. (2012). İktisadi düşünceler tarihi. Trabzon: Murathan Yayınevi.
• Candan, H. (2011). Osmanlı'dan gelen gidişat Türk gidişatının girişimcilik serüvenine ilişkin bir değerlendirme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 157-174.
• Casson, M., & Casson, C. (2014). The history of entrepreneurship: Medieval origins of a modern phenomenon. Business History, 56(8), 1223–1242. https://doi.org/10.1080/00076791.2013.867330
• Çöğürcü, İ. (2016). İktisadi doktrinlerde geçmişten günümüze girişimciliğin önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 65-80.
• Demirbilek, A. D., & Mengi, O. (2023). The use of open design in the FabLab ecosystems: Lessons learnt for knowledge management. International Journal of Knowledge Based Development, 13(2-4), 278-293.
• Durukan, T. (2006). Dünden bugüne girişimcilik ve 21. yüzyılda girişimciliğin önemi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2), 25-37.
• Ercan, S., & Gökdeniz, İ. (2009). Girişimciliğin gelişim süreci ve girişimcilik açısından Kazakistan. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, (49), 59-82.
• Eroğlu, N. (2007). Atatürk dönemi iktisat politikaları (1923-1938). Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 63- 73.
• Ersoy, A. (2008). İktisadi teoriler ve düşünceler tarihi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Fagerberg, J., Srholec, M., & Verspagen, B. (2010). Innovation and economic development. In Handbook of the Economics of Innovation (2), 833-872. https://doi.org/10.1016/S0169-7218(10)02004-6
• Fleischmann, K., Hielscher, S., & Merritt, T. (2016). Making things in FabLabs: A case study on sustainability and co-creation. Digital Creativity, 27(2), 113-131. https://doi.org/10.1080/14626268.2015.1135809
• Forest, C. R., Moore, R. A., Jariwala, A. S., Fasse, B. B., Linsey, J., Newstetter, W., Ngo, P., & Quintero, C. (2014). The invention studio: A university maker space and culture. Advances in Engineering Education, 4(2), 1-32.
• García-Ruiz, M. E., & Lena-Acebo, F. J. (2022). FabLabs: The road to distributed and sustainable technological training through digital manufacturing. Sustainability, 14(7), 1-32. https://doi.org/10.3390/su14073938
• Genç, M. (2005). Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet ve ekonomi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Gershenfeld, N. (2007). Fab: The coming revolution on your desktop-from personal computers to personal fabrication, New York: Basic Books. Retrived from https://pdfroom.com/books/fab-the-coming- revolution-on-your-desktop-from-personal-computers-to-personal-fabrication/1ra51R0jdJO/download, Accessed 12.10.2024.
• Gershenfeld, N. (2012). How to make almost anything: The digital fabrication revolution. Foreign Affairs, 91(6), 43–57. Retrived from http://www.jstor.org/stable/41720933, Accessed 17.03.2024.
• Gontar, Z. (2015). Establishing a new technology transfer system using FabLab prototyping and sustainable business model innovations. Local Productions Systems and Regional Economic Development, 58(6), 204-216.
• Guerra, A. G., & de Gómez, L. S. (2016). From a FabLab towards a social entrepreneurship and business Lab. Journal of Cases on Information Technology (JCIT), 18(4), 1-21.
• Gümüşoğlu, Ş., & Karaöz, B. (2014). Tarihsel süreçte girişimcilik: Muğla örneği. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 97-118.
• Güran, T. (1991). İktisat tarihi. İstanbul: Acar Matbaacılık.
• Hartikainen, H., Ventä-Olkkonen, L., Kinnula, M., & Iivari, N. (2021). Entrepreneurship education meets FabLab: lessons learned with teenagers. In FabLearn Europe/MakeEd Paper presented at the An International Conference on Computing, Design and Making in Education, Article No.: 2, 1-9.
• Işık, N., Işık, H.B., & Kılınç, E.C. (2015). Girişimcilik ve inovasyon ilişkisi: Teorik bir değerlendirme. Ekonomi İşletme Siyaseti ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1 (2), 57-90.
• İnalcık, H. (1993). Osmanlı İmparatorluğu, toplum ve ekonomi. İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Kaynak, M. (2009). Kalkınma iktisadı. Anlara: Gazi Kitabevi.
• Kuratko, D. F. (2005). The emergence of entrepreneurship education: development, trends, and challenges. Entrepreneurship Theory and Practice, 29(5), 577-597.
• Kurt, E. & Şehitoğlu, Y. (2023). Erken Cumhuriyet dönemi Türk savunma sanayi fabrikaları (1923–1950). Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 39-48.
• Kütükoğlu, M. S. (2000). XV ve XVI. asırlarda İzmir kazasının sosyal ve iktisadi yapısı. İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını.
• Morel, L., Dupont, L., & Lhoste, P. (2015). When innovation supported by Fab Labs becomes a tool for territorial economic development: example of the first mobile Fab Lab in France. In IAMOT 2015 The 24th International Conference for the International Association of Management of Technology.
• Müftüoğlu, T. (2004). Girişimcilik. Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Naude, W. (2008). Entrepreneurship in economic development. Unu-Wider Research, 2008/20. OECD (2001), Strategies for sustainable development, The DAC Guidelines, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/19900864-en, Erişim Tarihi: 17.09.2024.
• Ozmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(12), 1853-1876.
• Özbey, K. (2023). Erken Cumhuriyet’ten günümüze Türkiye’de sınırların sosyo-politik, ekonomik ve tarihsel dinamikleri. Mecmua, (15), 150-164.
• Özcan, B. (2011). Sosyal sermaye ve ekonomik kalkınma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özkul, G., & Örün, E. (2016). Girişimcilik ve inovasyonun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Ampirik bir araştırma. Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 5(2),17-51
• Prendeville, S., Hartung, G., Purvis, E., Brass, C., & Hall, A. (2016). Makespaces: From redistributed manufacturing to a circular economy. In Sustainable Design and Manufacturing, Vol. 52, 577-588.
• Redlich, T., Buxbaum-Conradi, S., Basmer-Birkenfeld, S., Moritz, M., Krenz, P., Osunyomi, B.D., Wulfsberg, J.P., & Heubischl, S. (2016). OpenLabs: Open source microfactories enhancing the FabLab idea. 49th Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS), 707-715.
• Ropin, H., Pfleger-Landthaler, A., & Irsa, W. (2020). A FabLab as an integrative part of a learning factory. Procedia Manufacturing, (45), 355-360.
• Sarıtürk, M. (2020). Girişimcilik ve girişimci kamu yönetimi. Econharran, 4(5), 66-90.
• Savaş, V.(2000). İktisatın tarihi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Schmidt, S. (2019). In the making: Open creative labs as an emerging topic in economic geography?. Geography Compass, 13(9), https://doi.org/10.1111/gec3.12463
• Schumpeter, J. A. (2013). Kapitalizm sosyalizm ve demokrasi (V. A. Coşar,Çev.). Ankara: Dorlion Yayınları.
• Sledzik, K. (2013), Schumpeter’s view on innovation and entrepreneurship, in Hittmar, S. (Ed.), Management Trends in Theory and Practice, University of Zilina, Faculty of Management Science and Informatics, University of Zilina & Institute of Management, Zilina. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2257783
• Soomro, S. A., Casakin, H., & Georgiev, G. V. (2022). A systematic review on FabLab environments and creativity: Implications for design. Buildings, 12(6), 804.
• Stephenson, M. K., & Dow, D. E. (2014). The community FabLab platform: Applications and implications in biomedical engineering. In 2014 36th Annual International Conference of the IEEE Engineering in Medicine and Biology Society (pp. 1821-1825). IEEE.
• Stover, M., Jefferson, C., & Santos, I. (2019). Innovation and creativity: A new facet of the traditional mission for university libraries. In Supporting Entrepreneurship and Innovation, Vol. 40, 135-151. Emerald Publishing Limited. https://doi.org/10.1108/S0732-067120190000040006
• Şahin, H., & Palta, S. (2020). Türkiye’de girişimciliğin gelişimini etkileyen yapısal etmenler üzerine bir değerlendirme. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 27(3), 511-534.
• Şahinöz, A. (2019). Sürdürülemeyen “Sürdürülebilir Kalkınma”. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 77-101.
• Şaşmaz, M.Ü. & Yayla, Y.E. (2018). Ekonomik kalkınmanın belirleyicilerinin değerlendirilmesi: Ekonomik faktörler. International Journal of Public Finance, Vol.3, No.2, pp. 249-268.
• Türkiye'de Fabrikasyon Laborutvarları (tarihsiz). https://https://www.fablabs.io/labs adresinden erişilmiştir. Erişim Tarihi: 01.02.2024.
• Uğurlu, Y., & Özmodanlı, R. (2019). Teknoloji geliştirme bölgeleri için prototip atölyeleri (FabLab) çalışması. Verimlilik Dergisi, 101-124.
• URL-1, https://www.fablabs.io/labs, Erişim Tarihi: 09.05.2024.
• Uygun, R. (2019). Osmanlı İmparatorluğu’nun klasik döneminde girişimcilik ve girişimci tipolojileri. Uluslararası Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 371-386.
• Ünsal, E.M. (2016). İktisadi büyüme. Ankara: BB101Yayınları.
• Yılmaz, O. (2020). İnovasyon yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.