Sınıf Öğretmenlerinin Bilimsel Süreç Becerilerinin Kazandırılmasına Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 19, 30.04.2016

Aybüke Baştürk , Metin Demir

Öz

Bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma temel nitel araştırma yaklaşımı ile desenlenmiş ve veriler 8 sınıf öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Analiz neticesinde sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerini tanımlamada günlük hayat deneyimleriyle tanımlamayı tercih ettikleri görülmüştür. Öğretmenler, ilkokul düzeyinde temel becerilerin yanında bütünleştirilmiş becerilerin de kazandırılmasını da önemli gördüklerini ifade etmişlerdir. Öğretmenler, bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasının bireye ve topluma sağlayacağı katkılar bakımından önemli olduğunu düşünmektedirler. Görüşülen kişiler, bazı öğretmenlerin bütünleştirilmiş beceriler ile temel bilimsel süreç becerilerini kazandırmada zorluklar yaşandığını ifade etmişlerdir. Sınıf öğretmenlerinden bazıları temel becerileri kazandırmakta zorlanırken; bazıları bütünleştirilmiş bilimsel süreç becerilerini kazandırmakta zorlandıklarını dile getirmişlerdir. Öğretmenler, zorluk yaşamalarının nedeni olarak öğrenci, okul, çevre ve  programı öne sürmüşlerdir. Son olarak becerilerin kazandırılmasına yönelik önerilerin program, öğretmen eğitimi, veli ve okul yönetimini kapsayacak şekilde geniş olması gerektiği ifade edilmiştir.  Son olarak sınıf öğretmenleri bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasında program, öğretmen eğitimi, veli ve okul yönetimine yönelik önerilerde bulunmuşlardır.

Kaynakça

• Akamca, Ö. G. (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/SearchTez adresinden alınmıştır.
• Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/SearchTez adresinden alınmıştır.
• Anagün, Ş.S. ve Yaşar, Ş. (2009). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 8(3), 843-865.
• Aydoğdu, B., Buldur, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi. 6(4). 520-534.
• Aydoğdu, B., Tatar, N., Yıldız, E. ve Buldur, S. (2012). İlköğretim öğrencilerine yönelik bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi. 5(3). 292-311.
• Aydoğdu, B., Yıldız, E., Akpinar, E.,Ergin,O. (2007). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Çağdaş Eğitim.346, 21-27.
• Aziz, A. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bayat, N., Şekercioğlu, G., Bakır, S. (2014). Okuduğunu anlama ve fen başarısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim. 39(176). 457-466.
• Celep, A., Bacanak, A. (2013). Yüksek lisans yapan öğretmenlerin bilimsel süreç becerileri ve kazandırılması hakkındaki görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi. 10(1). 56-78.
• Chabalengula, V.M., Mumba, F. & Mbewe, S. (2012). How pre-service teachers’ understand and perform science process skills. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education. 8(3). 167-176.
• Creswell, W. J. (2013). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Selçuk Beşir Demir (Çev. Edt.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çakır, K. N. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin nicel ve nitel analizi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/SearchTez adresinden alınmıştır.
• Çalışkan, Ö. İ., Kaptan, F. (2012). Fen öğretiminde performans değerlendirmenin bilimsel süreç becerileri, tutum ve kalıcılık açısından yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 43. 117-129.
• Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D., & Turgut, M. F.(1997). Fizik öğretimi. Ankara: Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
• Demir, M. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerileriyle ilgili yeterliklerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/SearchTez adresinden alınmıştır.
• Dewey, J. (1997). How we think. New York: Dover Publications.
• Downing, E. J., Filer, D. J. (1999). Science process skills and attitudes of preservice elementary teachers. Journal of Elementary Science Education. 11(2). 57-64.
• Ekici, G. (2005). Biyoloji öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi. 29. 85-94.
• Erten, N. (2013). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/SearchTez adresinden alınmıştır.
• Karamustafaoğlu, S. (2011). Improving the science process skills ability of science student teachers using ı diagrams. Eurasian J. Phys. Chem. Educ. 3(1), 26-38.
• Karsakoğlu, F. Ö., Şahin, Ç., Karslı, F. (2012). Comparing science process skills of prospective science teachers: A cross-sectional study. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, Volume 13, Issue 1, Article 6, p.1.
• Kaya, H. V., Bahceci, D. ve Altuk, G. Y. (2012). The relationship between primary school students’ scientific literacy levels and science process skills. Procedia- Social and Behavioral Sciences. 47. 495-500.
• Kaya, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının fen öğretimi dersine bağlı olarak değişimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10(21). 55-69.
• Merriam, B. S. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Selahattin Turan (Çev. Edt.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Miles, B. M. & Huberman, M. A. (2015). Nitel veri analizi. Sadegül Akbaba Altun ve Ali Ersoy (Çev. Edt.). Ankara: Pegema Akademi.
• Miles, E. (2010). "In-service elementary teachers' familiarity, interest, conceptual knowledge, and performance on science process skills" . Theses. Paper 266.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2000). İlköğretim okulları fen bilgisi dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. sınıf) öğretim programı. Ankara: MEB Yayıncılık.
• Myers, E., Washburn, G. S. Ve Dyer, E. J. (2004). Assessing agriculture teachers’ capacity for teaching science integrated process skills. Journal of Southern Agricultural Education Research. 54(1). 74-85.
• Özmen, H. ve Yiğit, N. (2006). Teoriden uygulamaya fen bilgisi öğretiminde laboratuar kullanımı (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Spring, J. (2010). Özgür eğitim. Ayşen Ekmekçi (Çev.). Ankara: Ayrıntı Yayınları.
• Temiz, K. B. ve Tan, M. (2003). İlköğretim fen öğretiminde temel bilimsel süreç becerileri. Eğitim ve Bilim. 28 (127). 18-24.
• Türkmen, H. ve Kandemir, M., E. (2011). Öğretmenlerin bilimsel süreç becerileri öğrenme alanı algıları üzerine bir durum çalışması. Journal of European Education. 1(1). 15-24.
• Yayla, G. R., Hançer, H. A. (2011). Fen bilgisi öğretim programında yer alan bilimsel süreç becerileri (bsb) kazanımlarına yönelik öğretmenler tarafından yapılan çalışmaların incelenmesi. International conference on new trends in education and their implications. s. 681-691. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2011). İlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama seviyeleri ile türkçe, matematik, sosyal bilgiler ve fen ve teknoloji derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29. 9-14.
• Zimmerman, J. B. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology. 25. 82-91.