EĞİTİM DÜŞÜNCESİ ÇERÇEVESİNDE KASPİ GAZETESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 14 - 28, 01.07.2023

Ayşen İmanlı

Öz

Makalede, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında Azerbaycan'da Rusça olarak yayınlanan “Kaspi” gazetesinin modern eğitimin ve yeni pedagojik fikirlerin yayılması ve gelişmesindeki rolü ele alınmıştır. Doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı araştırmada “Kaspi” gazetesinde belirlenen kelimeler üzerinden arama yapılmıştır. Elde edilen bulgulara dayanarak ilerici görüşlere sahip Rus aydınlarının yanı sıra Azerbaycan aydınlanma hareketinin önde gelen isimlerinin de bu çalışmada büyük bir azim ve özverili hizmet gösterdikleri söylenebilir. Zerdabi, Topçubaşov, Ağayev ve Hacıbeyli aydınları bu yöndeki gerçek propagandacılardır. Halkı eğitmek için çabalamakta ve olgusal materyallere dayanarak yorumlamaktadırlar. Aydınlar, döneminin eğitim ve pedagojik sorunlarını gidermenin yol ve araçlarını belirlemeye çalışmış ve bu konuya da yazıda dikkat çekilmiştir. Batıl inançlardan ve cehaletten, modası geçmiş geleneklerden ve yorgun düşüncelerden kurtulmanın yolu, yeni ekol, yeni eğitim teorileri incelemek ve uygulamakla mümkündür. “Kaspi” gazetesi, Azerbaycan eğitiminde yeni bir düşünce tarzının, milli bilincin ve milli özgüvenin kazanılmasının, okullarda Azerbaycan dilinin öğretilmesi ve eğitimin Azerbaycan diliyle yürütülmesi için verilen mücadelenin bir örneğidir.

Anahtar Kelimeler

“Kaspi” gazetesi (1881-1919), Azerbaycan, eğitim ideolojisi, öğrenmeye çağrı, eğitim düşüncelerinin propagandası

EVALUATION OF “KASPI” NEWSPAPER WITHIN THE FRAMEWORK OF EDUCATION THOUGHT

Öz

In the article, the role of the newspaper “Kaspi”, published in Russian in Azerbaijan at the end of the 19th and the beginning of the 20th century, in the spread and development of modern education and new pedagogical ideas is discussed. In the research, in which the document analysis method was used, a search was made on the words determined in the newspaper “Kaspi”. Based on the findings, it can be said that the leading figures of the Azerbaijani enlightenment movement, as well as the Russian intellectuals with progressive views, showed great determination and self-sacrificing service in this study. Intellectuals of Zerdabi, Topchubashov, Agayev and Hajibeyli are real propagandists in this direction. They strive to educate the public and interpret based on factual material. Intellectuals tried to determine the ways and means of solving the educational and pedagogical problems of their period, and this issue was also emphasized in the article. The way to get rid of superstitions and ignorance, outdated traditions and tired thoughts is possible by examining and applying new school, new educational theories. “Kaspi” newspaper is an example of the struggle for a new way of thinking in Azerbaijani education, the acquisition of national consciousness and national self-confidence, the teaching of the Azerbaijani language in schools and the conduct of education in the Azerbaijani language.

Anahtar Kelimeler

“Kaspi” newspaper (1881-1919), Azerbaijan, educational ideology, call to learn, propaganda of educational ideas

Kaynakça

• REFERENCES Agayev, A. (2000). Pedaqoji fikrimiz: Dünənimiz, bugünümüz. Baku: Elm.
• Asker, A. (2020). Ahmet bey Ağaoğlu`nun gazetecilik faaliyetleri (“Kaspi” gazetesinde yayımlanmış yazılar üzerine). Journal of Eurasian Inquiries, 9(1), 117-119.
• Berkant, H. G. & Comert, M. (2013). Investigation of the news about education reported in daily newspapers. Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Faculty of Economics and Administrative Sciences Journal, 3(2), 25-44.
• Ekinci. (2005). 1875-1877 fullpaper. Baku: Avrasiya.
• Farzaliyeva, U. F. (2017). National self-awareness issues in Azerbaijani journalism (1900-1920s) (Unpublished Doctoral Dissertation). Baku State University, Baku.
• Fullan, M. (2001). The new meaning of educational change. New York: Teachers College Press.
• Gerring, J. (2007). Case study research: Principles and practices. New York: Cambridge University Press.
• Guliyev, V. (Ed.). (2018). Kaspi`dən seçmələr, Əlimərdan bəy Topçubaşov. Baku: Zərdabi.
• Habibayli, İ. (Ed.). (2019). Azərbaycançılıq ideyası: Ənənə və müasirlik. Baku: Elm və təhsil.
• Hajibeyli, C. (April 24, 1912). Özümüzünkülər. “Kaspi” qəzeti.
• Haciyeva, L. O. (2017). Azərbaycanın rus dilli dövri mətbuatının tarixindən (1871-1918). Baku: Elm və Təhsil.
• Huseynov, E. (2005). News sources in press of Azerbaijan (Unpublished Master Thesis). Ankara University, Ankara.
• Huseynova, G. (2016). Azerbaijani press in (1918-1940) (Unpublished Master Thesi). Fırat University, Elazığ.
• Karimov, Z. (2020). From the history of periodical press of North Azerbaijan in the XIX-early XX centuries. Journal of Critical Reviews, 7(10), 1719-1721.
• Kaspi. (April 16, 1917). 16 April. “Kaspi” newspaper.
• Kuzminin, V. (1881). Kaspi. Baku: Number 1.
• Liu, S., Cai, L. & Zhao, X. (2019) The role of mass media in education policies: a Chinese case study. Journal of Higher Education Policy and Management, 41(2), 186-203.
• Neuman, W. L. & Robson, K. (2014). Basics of social research. Toronto: Pearson Canada.
• Maharramova, T. (February 4, 2020). “Kaspi” yaşamalıdır. Kaspi newspaper.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. New York: Sage.
• Mehraliyeva, U. B. (2013). XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəli Azərbaycan ictimai-pedaqoji hərəkat və onun mətbuatda əks olunması. Baku.
• Pirizade, N. (2019). From nineteenth century to present Azerbaijan press: Precursors, successors and i̇mportant milestones (Unpublished Master Thesis). Ataturk University, Erzurum.
• Santos, Í., Carvalho, L. M. & Portugal e Melo, B. (2022). The media’s role in shaping the public opinion on education: A thematic and frame analysis of externalisation to world situations in the Portuguese media. Research in Comparative and International Education, 17(1), 29–50.
• Shahverdiyev, A. B. (2006). Azərbaycan mətbuat tarixi. Baku: Təhsil.
• Tagiyev, A., Mustafayev, A. & Balayev, M. (1994). Azərbaycan milli hərəkat ideyasının yaranması və tarixi təkamülü XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəlləri. Baku: APU.
• Vogt, W. P., Gardner, D. C. & Haeffele, L. M. (2012). When to use what research design. New York: Guilford Press.
• Yagublu, N. (2011). “Kaspi” qəzetinin yaranması və fəaliyyəti. Baku: Zərdabi.
• Yildirim, A. & Simsek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. (1984). Case study research: Design and methods. California: Sage Publications.
• Yuce, F. & Coban, A. (2019). Evaluation of national press in terms of articles about education. Electronic Journal of Education Sciences, 8(15), 1-15.
• Топчибашев А. М. (July 19, 1901). б.К преобразованию средней школы. Газета “Каспий”.
• Зардаби, Г. (Februrary 15, 1900). Новая школьная система в Америке соединяющая умственное равите с ручным трудом. Газета “Каспий”.