RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARININ METİNLERİNİN VE GÖRSELLERİNİN ON KÖK DEĞER BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 99 - 113, 30.06.2024

Burcu Yıldız

Öz

Bireyi toplumsal hayata hazırlayan, toplumla uyumlu hale getiren değerlerin çocuklarda duygu ve davranış boyutlarında kazandırılması küçük yaşlarda olabilecek bir durumdur. Değerler eğitimi gibi soyut kavramların okul öncesi ve ilkokul yaş aralığındaki çocukların anlayabilmesi için resimli çocuk kitapları önem taşımaktadır. Resimli çocuk kitaplarının içeriğindeki okuyucunun yaş düzeyine uygun olarak yazılmış metin ile resmedilmiş görseller, o yaş grubundaki çocukta ilgi uyandıracak ve değerler eğitimindeki soyut kavramları somutlaştırabileceklerdir. Bu araştırmada kitap satış sitelerindeki en çok satılan 20 resimli çocuk kitabındaki metin ve görsellerinde yer alan değerlerin incelenerek ortaya konması amaçlanmaktadır. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Resimli çocuk kitapları, amaçsal örneklem yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Resimli çocuk kitaplarındaki metin ve görsellerde yer alan on kök değer incelenerek kodlanmış ve belirli başlıklar altında kategorize edilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda en sık rastlanan değerlerin sevgi (51), yardımseverlik (43) ve dostluk (15) olduğu, en az rastlanan değerlerin adalet (1), sabır (2) ve dürüstlük (3) olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Edebiyatı, Resimli Çocuk Kitapları, Değerler, Değerler Eğitimi, Kök Değerler

Kaynakça

• Aydın, İ.; Öksüz, A. (2021). Çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (25), 579-619.
• Büyüköztürk, Ş.; Kılıç Çakmak, E.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş.; Demirel, D. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Çelebi, M. (2022). Nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Çetinkaya, F. Ç. & Durmaz, M. (2020). Çeviri resimli çocuk kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 945-959.
• Çevik, A. ve Güneş, F. (2017). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 272-286.
• Durmaz, M. & Yorulmaz B. (2022). Ödüllü resimli çocuk kitaplarındaki metin ve görsellerin değerler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi – USBED, Cilt/Volume 4, (7), 519-548.
• Eryılmaz, S., & Deniz, G. (2019). Türkiye’de programlama eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi: Bir betimsel analiz çalışması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(4), 319-338.
• Gençer, G. & Doğan-Kahtalı, B. (2022). Şermin Yaşar’ın çocuk kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Turkish Studies -Education, 17(3), 407-421.
• Gözel, Ü. ve Dinçer, B. (2021).Birinci sınıf hayat bilgisi dersi okulumuzda hayat ünitesinde yer alan değerlerin incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(34), 1063 – 1094.
• Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemleri: kavramlar ilkeler teknikler, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1(1), 68-86.
• MEB, (2022). Hayat bilgisi dersi öğretim programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.
• Metin, O. ve Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294.
• Oğuzkan, F. (1983). Çocuk edebiyatı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özkan, U. B. (2021). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. (4.Baskı). Ankara: PEGEM
• Pilav, S. ve Orhan, M. (2020). 6 – 12 Yaş Grubu TÜBİTAK Çocuk Kitaplarının Değerler Eğitimi Yönünden İncelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3); 434-453.
• Sever, S. (2013). Çocuk ve edebiyat, Ankara: TUDEM Yayınları.
• Yazıcı, M. (2013). Değerler eğitimine gönüllü katılan öğretmenlerin profili ve görüşleri. International Journal of Social Science , 6(2): 995-1023.