Dil Bilgisi Eğitim-Öğretiminin Araştırma Kapsamı ve İnceleme Yöntemlerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 12, 167 - 188, 15.12.2019

Hülya Sönmez

https://doi.org/10.20860/ijoses.621559

Öz

Bu
çalışmanın amacı, dil bilgisi eğitimi-öğretimiyle ilgili yapılan çalışmaları
inceleyerek bu araştırmaların kapsamı, kullanılan
araştırma modeli, veri toplama araçları, veri çözümleme yöntemleri ve örneklem
özelliklerini belirlemektir. Araştırmada genel tarama modeline başvurulmuştur.
Genel tarama modeline uygun olarak toplanan veriler, betimsel analiz yöntemiyle
incelenmiştir. Betimsel olarak analizi yapılan 51
çalışma, iki yönden ve
altı alt başlıkta incelenmiştir. İlk olarak örneklem grubundaki
çalışmaların amaçlarına göre bu çalışmaların kapsam özellikleri belirlenmiştir.
İnceleme sonucunda dil bilgisi eğitimi-öğretiminde kapsamla ilgili sıkça
kullanılan özellikler arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. İkinci aşamada ise
ilgili çalışmaların yöntemleri, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri
ve örneklem sayıları incelenmiştir. Bu bölümdeki veriler örneklem grubundaki
araştırmaların yöntem bölümünden alınmıştır. İnceleme sonucunda kullanılan
araştırma yöntemi, veri toplama aracı, veri analiz yöntemlerinin kullanım
sıklığı, etkililiği ve işlevselliğiyle ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmanın
sonunda bulgularla ilgili tartışmalara yer verilmiştir. Araştırmanın bulguları
ve sonuçlarından hareketle dil bilgisi eğitimi-öğretiminin kapsamı, araştırma
yöntemleri, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri ve örneklem
sayılarının incelenmesiyle ilgili önerilerde bulunulmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Dil bilgisi, kapsam, araştırma kapsamı, araştırma yöntemi

Examination of the Studies on Grammar Education-Teaching Process depending on Scope and Analysis Method

Öz

The purpose of
this study was to determine the scope, research model, data collection tools
and data analysis methods of the studies conducted in grammar education. For this purpose, the following research
questions were sought. The data collected in
accordance with the survey model were analyzed via descriptive analysis method.
Fifty-one studies, which were about grammar teaching and analyzed in
descriptive way, were examined under six sub-titles. These studies were
investigated in two aspects in accordance with the research questions. First,
the scope of the studies was determined in terms of their aims. As a result,
the relationship between the findings used concepts for grammar education was
evaluated. In the second step, the methods, data collection tools, data analysis
methods and sample numbers of the studies were studied. The data were taken
from the method section of the sample research. Thus, research method, data
collection tools, frequency, effectiveness and functionality of the data
analysis methods were evaluated. At the end of the research, discussions about
the findings were included. Based on the findings and results of the study,
recommendations were provided about the studies’ scope, methods, data
collection tools, data analysis methods and sample size according to the scope
of grammar education.

Anahtar Kelimeler

Grammar, research model, scope of the research, research model

Kaynakça

• Aksan, D. (1998). Her yönüyle dil. Ankara: TDK Yayınları.
• Anılan, H. (2014). “Sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre Türkçe dil bilgisi öğretiminin değerlendirilmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri - Educational Sciences: Theory & Practice, 14(5), 1893-1924.
• Dilaçar, A. (1968). Dil, diller ve dilcilik. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Dolunay, S. K. (2010). “Dil bilgisi öğretiminin amacı ve önemi”. Türklük Bilimi Araştırmaları, XXVII, 275-284.
• Dolunay, S. K. (2013). Dil bilgisi öğretimi. Abdurrahman Güzel, Halit Karatay (Ed.), Türkçe Öğretimi El Kitabı İçinde. Ankara: Pegem Akademi, s. 381-414.
• Ediskun, H. (1998). Türk dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi. Ellis, R. (2006). “Current issues in the teaching of grammar: an SLA perspective” TESOL Quarterly, 40(1), 83-107.
• Göçer, A. (2015). “Temel dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi öğrenme alanının yeri, işlevi ve öğretimi: bütünlük ilkesi ve tümevarım yöntemi ekseninde tematik bir yaklaşım” Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 233-242.
• Göçer, A. ve Arslan, S. (20189 “Türkiye’de dil bilgisi öğretimi üzerine hazırlanan lisansüstü tezler hakkında bir meta-analiz çalışması” Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), 8(1), 107-122.
• Kansızoğlu, H. B. Sulak, S. E. (2018). “Öğrenci merkezli dil bilgisi öğretim uygulamalarının öğrenci başarısına etkisi: bir meta analiz çalışması” Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, doi: 10.16986/HUJE.2018038525.
• Karasar, N (2013). Bilimsel araştırma modelleri (25. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1998) Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Korkmaz, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Öncüer, S. (2007). Almanya’daki ve Türkiye’deki ilköğretim okullarının 5. sınıflarında dilbilgisi çalışmalarının karşılaştırılması, basılmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öz, F. (2001). Uygulamalı Türkçe öğretimi. İstanbul: Anı Yay.
• Sağır, S. (2002). İlköğretim okullarında dil bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Ünalan, Ş. (2001). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Vardar, B. (1998). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü (2.Basım). İstanbul: ABC Kitabevi.
• Yangın, B. (1999). İlköğretimde Türkçe öğretimi. Ankara: MEB Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara; Seçkin.