Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Kültürel Miras ve Korunması Eğitimi; Antalya, Döşemealtı Kovanlık Köyü Ortaokulu Örneği

Yıl 2023, Sayı: 19 - Haziran, 2023, 58 - 86, 12.06.2023

Ayşe Esin Kuleli Esin Bölükbaş Dayı Selin Akdeğirmen Ercan Serim Aygen Kiştin

https://doi.org/10.20860/ijoses.1235541

Öz

Kültürel mirasın korunması konusunda kamu bilincinin gelişimi için farklı yaş grupları ve farklı düzeyler için örgün ve yaygın eğitim modellerinin geliştirilmesi ve aktif olarak uygulanması önemlidir. Bu çalışmada, Antalya Bilim Üniversitesi Mimarlık Bölümü tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı, ÇEKÜL ve AKMED işbirliğiyle düzenlenen ve Antalya Döşemealtı Kovanlık Köyü Ortaokulu öğrencilerinin katıldığı “Kültürel Miras ve Korunması” konulu eğitim programının hazırlık ve uygulama süreçleri aktarılmış, süreç sonunda elde edilen deneyimler ve analizler ışığında eğitim modelleri için öneriler geliştirilmiştir. Eğitime katılan 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin Sosyal Bilgiler derslerinde kültür varlığı ve koruma konusunda almış oldukları eğitimin içeriği incelenmiş, Antalya Bilim Üniversitesi Mimarlık Bölümü tarafından kültürel miras konusunda düzenlenen üç günlük eğitimin, Milli Eğitim Bakanlığı müfredatını destekleyici ve pekiştirici olduğu görülmüştür. Eğitim sürecinde farkındalık yaratmak, dinamik öğrenme ortamları oluşturmak ve bellek oyunları ile bilgileri içselleştirmek için geliştirilen metotlarla kolektif bir öğrenme ortamının oluşturulması ve öğrencilerde somut ve somut olmayan kültürel varlıkların korunması konusunda kalıcı bir farkındalık ve bilinç düzeyi kazandırılması amaçlanmıştır. Eğitim sonunda yapılan değerlendirme anketleri frekans değerlendirme ve içerik çözümlemesi yöntemleri ile analiz edilmiş ve öğrencilerin kültürel miras konusunda edindikleri bilgiler ve öğrendikleri bilgileri uygun şekilde kullanma becerileri incelenmiştir. Eğitim sürecinde elde edilen deneyimler, gelecekte gerçekleştirilmesi planlanan daha kapsamlı eğitim programları için bir rehber olma potansiyeline sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Miras, Koruma Bilinci, Koruma Eğitimi

Teşekkür

Antalya Döşemealtı Kovanlık Köyü Ortaokulu öğrencilerine yönelik hazırlanan kültürel miras koruma eğitim programımıza verdikleri izin, destek ve katkıları için Kovanlık Köyü Ortaokulu Müdürlüğü ve eğitim kadrosuna, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Antalya Müze Müdürlüğü, AKMED (Suna-İnan Kıraç Vakfı Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü) ve Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) ile Antalya Bilim Üniversitesi Rektörlüğü’ne teşekkür ederiz. Ayrıca düzenlenen eğitim programına aktif katılım sağlayan Mimarlık Bölümü Öğretim Üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Hülya AYBEK ile Y. Lisans öğrencimiz Ümmühan Buse ATILGAN’a ve Lisans öğrencilerimiz Ali Üney AKALIN, Elifnur DOYMUŞ, Emine Nur VURAL ve Semin Zehra UĞUR’a değerli katkıları için teşekkür ederiz.

Conservation of Cultural Heritage Education for Secondary School Students; The Case of Antalya, Döşemealtı Kovanlık Village Secondary School

Öz

To increase the public awareness on the conservation of cultural heritage, it is important to develop and actively realize formal and non-formal education models for different age groups and levels. In this study, the preparation and implementation process of "Conservation of Cultural Heritage" Education Program which was organized by Antalya Bilim University, Department of Architecture in cooperation with the Ministry of Culture and Tourism, ÇEKUL and AKMED for the students of Antalya Döşemealtı Kovanlık Village Secondary School was explained. The educational content of Social Sciences courses of the 5th and 6th grade students who participated in the education was examined, and it was seen that the three-day program on cultural heritage organized by Antalya Bilim University Architecture Department was supportive for the curriculum of the Ministry of National Education. During the education process, creating a collective learning environment was aimed by using methods to internalize knowledge with memory games and to provide students with a permanent awareness of the conservation of tangible and intangible cultural assets. The surveys which were applied to the participants at the end of the program was analyzed with frequency evaluation and content analysis methods, and the students' knowledge about cultural heritage and their ability to use the information they learned were examined. The experiences gained during the education process have the potential to be a guide for the more comprehensive education programs planned to be carried out in the future.

Anahtar Kelimeler

Cultural Heritage, Conservation Awareness, Conservation Education.

Kaynakça

• Asatekin, N. G. (2004). Kültür ve doğa varlıklarımız, neyi, niçin, nasıl korumalıyız. Kültür ve Turizm Bakanlığı Dösimm Basımevi, Ankara.
• Avcı, M. (2014) Sosyal bilgiler dersinde kültürel miras eğitimine ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (Gözden Geçirilmiş)'nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun.
• https://www.tursab.org.tr/apps/OldFiles/dosya/14743/arkeolojik-mirasin-korunmasina-iliskin-avrupa-sozlesmesi-gozden-geciril_14743_4736407.pdf (Erişim Tarihi: 17.06.2022)
• Avrupa Mimari Mirasın Korunması Sözleşmesi
• https://teftis.ktb.gov.tr/TR-263664/avrupa-mimari-mirasinin-korunmasi-sozlesmesi.html (Erişim Tarihi: 12.08.2022)
• ÇEKÜL Vakfı Eğitim Anlayışımız ve Yöntemlerimiz https://www.cekulvakfi.org.tr/proje/egitim-anlayisimiz-ve-yontemlerimiz (Erişim Tarihi: 10.06.2022)
• https://www.cekulvakfi.org.tr/proje/cekul-bilgi-agaci (Erişim Tarihi: 01.04.2023)
• Dağıstan Özdemir, M. Z. (2005). Türkiye’de kültürel mirasın korunmasına kısa bir bakış. Planlama, 31 (1), 20-25. Dinçer, S. (2018). Content analysis in for educational science research: meta-analysis, meta-synthesis, and descriptive content analysis. Bartın University Journal of Faculty of Education, 7 (1), 176-190.
• Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi
• https://teftis.ktb.gov.tr/TR-263665/dunya-kulturel-ve-dogal-mirasin-korunmasi-sozlesmesi.html (Erişim Tarihi: 10.08.2022)
• Eshach, H. (2007). Bridging in-school and out-of-school learning: Formal, non-formal, and informal education. Journal of science education and technology, 16, 171-190.
• Evirgen, Ö.F. , Özkan, J., Öztürk, S. (2021). Ortaokul Sosyal Bilgiler 5. Sınıf Ders Kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Gülbetekin, M. (2021). Coğrafya eğitimi için bir öğrenme mekânı: müzeler. International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 12(45), 827-848.
• Gürdoğan Bayır, Ö., Çengelci Köse, T. (2019). Kültürel miras ve korunmasına ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1827-1840. doi:10.24106/kefdergi.3393.
• ICOMOS Türkiye Mimari Mirası Koruma Bildirgesi
• http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0784192001542192602.pdf (Erişim Tarihi: 12.08.2022)
• Ivon. H., Kuščević, D. (2013). School and the cultural-heritage environment: pedagogical, creative and artistic aspects. CEPS Journal, Vol.3, No 2, 31-34.
• İnce, Z. (2021). Müzelerin coğrafya eğitimine katkısı: İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi. Ulakbilge, 58 (2021 Mart), 476–492. doi: 10.7816/ulakbilge-09-58-10.
• Külcü, Ö. T. (2015). Kültürel miras kavramının eğitim açısından önemi. Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 1 (1), 27-32.
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2863.pdf (Erişim Tarihi: 10.07.2022)
• Milli Eğitim Bakanlığı Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı
• http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf (Erişim Tarihi: 22.09.2022)
• Read, J. C. (2008). Validating the fun toolkit: an instrument for measuring children's opinions of technology. Cognition, Technology and Works, 10(2), 119-128.
• Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi
• https://teftis.ktb.gov.tr/TR-264414/somut-olmayan-kulturel-mirasin-korunmasi-sozlesmesi.html (Erişim Tarihi: 10.06.2022)
• Tavşancıl E., Ankara Üniversitesi Temel İstatistik Ders Notları.
• UNESCO Tarihî Kentsel Peyzaja İlişkin Tavsiye Kararı http://www.unesco.org.tr/Pages/590/176 (Erişim Tarihi: 12.07.2022)
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/02/20080227-2.htm (Erişim Tarihi: 07.04.2023) Yıldırım, C., Kaplan, F., Kuru, H., Yılmaz, M. (2021). Ortaokul Sosyal Bilgiler 6. Sınıf Ders Kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.